Carmen Apologeticum
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- S(c)ite quid opponunt, cum res tam aperte dicatur?
- Videte iam ergo, dubii qui nunc usque natatis,
- Quod gentes in Domini fuerint scriptura priores.
- Nunc ergo fas est credere, quem libri designant,
- Non idolis uanis, qui frustra pro uita coluntur,.
- Nec istis adiungi uoluptuosis et sine freno,
- Qui magis luxurias diligunt quam Summi praecepta.
- Non est culpa satis una, qui credere nolunt, [*](427 Hierem. 6, 17 sqq. 421 sq. Deuter. 28, 44 )[*]( 427 dii M 428 Ezechiel] quamquam locus citatus apud Hiere-. miam inuenitur, nihil tamen mutandum est, cum Cyprianus eodem modo errauerit; de qua re qf. Roenseh. comment. et Zeitschr. f. wissengch. Theol. XXII p. 378 429 Hoc uolo P* titulo P1v; titulS M. deutheronomiS M; Deuteronomii P1 (s. u. I.) Ld; Deuteronomi R; Denteronomum(?) Wilh. Meyer, Abh. p. 299; 305 430 In caput eritis, gentes; nam increduli retro. Wilh. Meyer; In (Id Lb) caput: Eritis gentes; nam increduli retro (Respiciunt,) I P1 Lb; In caput eritis, gentes, nam increduli retro j (Bespiciunt.) v, B in comment. totum locum illustrauit colI. Cypr. test. I, 21 p. 55, 10 H: Eritis gentes in caput, incredulus autem populus in caudam 431 Si respuunt M (P1 falso: Sic respiciunt); Respiciunt, P1; Respiciunt. v certe] contra P3Lb; malim corde; cf. Instr. I 27, 13 si corde retractes reuelles M; rebelles, Wilh. Meyer, Abh. p. 305; rebelles. P1v 432 Scite quid P1v; Scite, quid Wilh. Meyer; Site quid M (Pl falso: quia) dicatur. P1; dicatur? v 433 natatis M (cf. quae Heindorf adnotat in Horat. serm. 117, 7); nutatis P\'® 434 Domini v; dSo M; Domino P1 scribtura M 431 Nunc ergo fas est MP1 (cf. u. 439); N. e. 1 est ei R; N. e. f. ei Ld (idem in praefat. Instr. p. VIII praefert est); Huic ergo fas est Wilh. Meyer 436 qui MPl (cf. u. 348 sqq. gentes, Apud quos .. Qui; 467 sqq. ipsa maiestas .. profitetur, ipse quis esset); quae v 438 precepta M 430 satis una qui MP (cf. u. 435); satis una quia R; satis (iis) una qui Ld; eidem postea (praefat. Instr. p. VIII) magis placebat codicis lectio )
- Sed magis infamant: In puteum misimus illum.
- Quapropter et Dominus indignatus inrigat illos:
- Propter uos nomen meum blasphematur in gentibus, inquit
- Si missus in puteum, sed resurgere quare clamatur ?
- Ab inferis, Domine, animam meam inposuisti:
- Ego dormiui, ait, et somnum cepi securus;
- Auxilio . Domini surrexi, nihil mali passus.
- Et iterum dicit: In infernum non derelinques
- Nec dabis sanctum tuum interitum quoque uidere.
- Hic personans ait: Fili prophetae, ascendo,
- Vt Dominum dicam passum per miseriam summum.
- Et [in] libro psalmorum de Domini morte clamatur, [*](442 Elai. 52, 5 443 Paal. 40, 9 444 Psal. 29, 4 44S eq. Paal. 3, 6 447 sq. Psal. 15, 10 )[*](441 inrigat Schmitz (Beitr. z. lat. Spr. p. 167 sq.), ad cuius senten- tentiam accedunt Ld (praef. Instr. p. IX) et R (Berl. philol. Wochenschr. ann. 1885 p. 400); iurgiat MP1v 442 in initio omissum in M rn. 1. s. I. scripsit; om. P1 (s. u. I.); add. B coU. les. 52, 5 βλασ- ϕημει̃ταs ἐν τοι̃ς ἔθνsσιι inquid M 443 Si missus in puteum scripsi; Si missum (Simissum M) in puteum MP1; Sic missum in puteum P1 Lb R; Dimissum in puteum Ld sed resurgere scripsi (de litteris u et d commutatis cf. u. 492, ubi M1 uiuentes, M* uidentes habet); seuresurgere M; se resurgere P1 (s. u. I.); posse bnrgere Lb; non re-. surgeae R; uere snrgere Ld 444 Ab inferis M (cf. Psal. 29, 3; Cypr. test. II, 24 p. 91, 15 H. Domine, eduxisti ab inferis animam meam); Inferis Pl (s. u. I.) v inposuisti M (= ἀνήγαες!) 446 Auxiliũ M nihil M; nil P1 (s. u. I) v 447 dio M 448 uideri M 440 personatns Hanssen propheti M ascendo, scripsi; ascendo: P1; ascendo. v; ascende R cnnctanter proponit in commtmt. alleg. Psal. 3, 8 (7); Apoc. 4, 1 4S0 Dominum] in M litteras mi primo omisaas m. 1. s. l. scripsit dicam Mv; dicat P1 per miseriam scripsi; p (P1 falso: pro) miseria M; pro miseris P1v; pro miseria Hanssen iSnmmum. P1; Summum, v 451 Et libro Hanssen Wiih. Meyer, Abh. p. 292 psalmûm LbR de Domini morte Psv; Domini de morte P1; de dfio morte M 45l sqq. clamatur, j Non .. referre. ( Aut scripsi; olamatur; I Non .. referre: | Aut P*; clamatur. j Non .. referre, I Aut v )
- Non ut illi putant Dauid de ipso referre.
- Aut si putant illud, congruunt uniuersa; quae dixit?
- Non est flagellatus Dauid nec cruce leuatus.
- Quid? Vaticinantur Iudaei more Saturni? .
- In fabulas coeunt, cum iam declinetur in illos?
- Non quasi maleficum alapantur cruce leuatum.
- Insciis, indoctis, ignorantibus talia fingunt.
- Quis Deus est ille, quem nos cruce fiximus? aiunt
- Nolentes respicere scripturas, corde caecati.
- Ecce canit alius repetens iterumque propheta,
- Cuius uoce tamen titulatur talis edictus:
- Nunc exurgam, ait Dominus, nunc clarificabor,
144
145