Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Si sumpserit ille, in aeternum uiuat honestus.
  2. Mors in ligne fuit et ligno uita latebat,
  3. Quo Deus pependit Dominus, uitae nostrae repertor.
  4. Hoc lignum uitae Dominus praedixerat esse,
  5. Vt, qui credit ei, sic sit quasi sumat abinde.
    6. [*]( 323 sq. Bom. 5, 12 325 sq. Gen. 3, 22 330 Ioh. 3, 15 )[*]( 311 seuus M 320 seoire M 320 sq. est. Per quod P1; est, Per quod v 321 morti M (cf. Yerg. Aen. 12, 464 sternere tnorti); morte P1 (s. u. Z.) 323 pomo P\'v; homo M obi(u)it P\'R; obiit P1; abiit M; abiuit Ld (coU. u. 1056 in umbra mortis abibunt) extremo huiw uersus uocabulo in M additum est signum , quo per- tinet imo margine: :, sub quo signo uersum 824 initio omissum m. 1. (?) add. 324 morimur sic et omnis itemque scripsi (ef. Instr. I 35, 4; de item et idem inter se confusis cf. u. 583; de aduerbio cum adiectiuo particula copulatiua coniuncto cf. Verge Aen. 11, 673 praeoipites pariterque ruunt; de et .. que compositis cf. u. 623; ceterum ambigo, an et = auch, que = und zwar sit; cf. u. 154 perit ipse priorque); morimur sic & omnis Idemque M; morimnr; sic uiuuset omnis. I Idem P1; \'Sic eius(!) omnis ib. ̓ (= in cod.) P\'; moritur filius eius omnis. j Idem JR; morimur: sic est iussus omnis; I Idem Lb; morimur . stirpis eius omnes. I Idem Ld; morimur similiter omnes Hanssen 325 Sed iterum $ (= dixit) diIs M; (Idem) sed iterum Dominus P1; (Idem) sed iterum Domini v; (Idem) sed iterum donum Lb; idem in adnotatione haec temptat: sic est iussus omnis (sc. mori); sed idem iterum, si sumpserit ille donum (cf. Rom. 5, 15) de ligno uitali, (iussus est, ut) in aeternum uiuat honestus (i. e. iustificatus; cf. Rom. 5, 21) ante de ligno interpunctio uulgo omittitur 326 ille M Ld; illum P1; inde B (uulgo ante ille uel inde interpungitur) uiuat MP1; uiuet P2v 327 et ligno MP1; et in ligno v 328 uite .. reppertor M 321 predixerat M esse M (cf. u. 335; P* falso: iste); ipse P1v 330 credet ei Wilh. Meyer (cf. u. 669); credet (ipsi) Hanssen; credft et M; credit et P1 (8. u. I.) Ld; creditet Ebert (Abh. d. h. saechs. Gesellsch. d. Wissensch. phil.-hist. Cl. V p. 391); crediderit PSR (cf. u. 664) sic sit MP3R Hanssen Ebert; sitit P1; scit, is Ld )
    137
  6. Et sumit et gustat suauiter Dei summi praecepta
  7. Et discedit, quoniam potior resurgit, a morte.
  8. Qui credit in Christo, de ligno uitae degustat,
  9. Quo fuit suspensus Dominus, (a) Moyse praedicto.
  10. Hunc ipsum Esaias humilem denuntiat esse
  11. Et nimis deiectum, fuerit quasi serui figura:
  12. Et uidimus illum, nec erat praeclarae figurae,
  13. In plaga depositus homo, sciens omnia ferre.
  14. Hic dolet pro nobis et peccata nostra reportat,
  15. Et pro facinore nostro Deus tradidit illum.
  16. Qui, cum uexaretur, tacuit sicut, agnus ad aras.
  17. Hic homo iam non erat, sed erat Deus caro pro nobis;
  18. Quo palam apparet hoc [erat] Dei nomen oriri,
  19. Quod modo praeclarum nomen apud gentes habetur.
  20. Hoc Malachiel canit propheta, qui et angelus ipse, .
  21. Cum et ludaeorum reprobet sacrificia dicens:
    22. [*]( 331 Hebr. 6, 5 334 Uenter. 28, 66; cf. u. 518 sq. 335 sqq. Esai. 53, 2 sqq. 344 sqq. MaL 1, 10 sq. )[*]( 331 suauiter MP1;suauia v 332 resurgit, a morte v; resurgit a morte P1 334 suspensas] \' fortasse appenaus\' R Ld (praefat.) (a) Moyse (Mose Lb) praedicto Lb Ld Hanssen; Moyse predicto M; a Moyse praedictus R; Moyse praedictus P1 337 illam M; eum P1 (s. u. I.) v praeclarae figurae P1 v; praeclare fulgurae M 338 In plaga P1v; impleta M depositas MPsLd; positas P1; sed positas B 339 nobis MB (coniecturâ); nostris P1 (s u. I.) Ld 340 propter facinora nostra B, quod Ld recte auersatur colI. Cypr. test. II, 13 p. 78, 1 H.: Et Deus tradidit illum pro peccatis noetris 341 aras M; aram P1 (s. u. I.) v 342 non del. B sed Deus erat B caro P1 R Hanssen Wilh. Meyer, Abh. p. 293 (qf. u. 284) ; cura Mi curans Ld 343 Quo MLd (coniectura); Quod P1 (s. u. L); Quae B apparet hoc erat Dei nomen M (erat ex antecedente uersu perperam huc irrepsisse recte monuit Ld); apparet, hoc erat, Dei nomen P1; (nobis, I Quae palam) apparebat, factus. Dei numen B 344 preclarum M 344 sq. babetur. I Hoc Ld) habetur, I Hoc P1 R 345 Malachia Hanssen p. 62 et del. P3 Angelos M 346 iudeorum M )
    138
  22. Non erit acceptam mihi sacrificium uestrum,
  23. Sed in omni loco offerunt meo nomini gentes,
  24. Apud quos eximium nomen meum magnificatur,
  25. Qui sine cruore offerant meo nomini munde.
  26. Nam fuit is ipse humilis, latens nomine magno,
  27. Qui de semet ipso per ora prophetica clamat:
  28. Contumax non sum, ait, neque contradico nocenti,
  29. Dorsum quoque meum posui ad flagella caedendum
  30. Maxillasque meas palmis feriendas iniquis
  31. Praebui nec faciem auerti sputis eorum.
  32. Stultitia subiit multis!, Deum talia passum,
  33. Vt enuntietur crucifixus conditor orbis.
  34. Sic illi conplacuit consilium neminis uso —
  35. Nec alius poterat - taliter uenire pro nobis.
  36. Mortem adinuenit, cum esset inuidus, hostis,
  37. Quam ebibit Dominus passus, ex inferno resurgens.
  38. Idcirco nec uoluit se manifestare, quid esset,