Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Si non Omnipotens ordinasset ante de nobis.
  2. Hic erat Omnipotens, cuius <in> nomine gentes
  3. Crederent omnino, quod propheta dixit Esaias:
  4. Exurget in Israel homo de radice Iesse,
  5. In illum sperabunt gentes, cuius signo tuentur.
  6. Et alter dixit testem illum esse per orbem,
  7. Manifestari eum principem nationibus ipsum.
  8. In psalmis canitur: Dominus regnauit a ligno;
  9. Exultet terra, iocundentur insulae multae.
  10. Sic et patriarchae Iacob benedictio uera
  11. Paruit in gentes: Hic erit spes gentium, inquit.
  12. Sub caelo non aliud nomen est nisi Christi praelatum
  13. In cuius nomine crediderunt gentes ubique.
    14. [*]( 291 sq. Esai. 11, 10 293 Esai. 55, 4 (Cypr. p. 56, 2 H.) 295 sqq. Pial. 96, 1; 96, 10 sq. (cf. Cypr. p. 98, 7 H.; Tertull. Marc. 3 c. 21; Iuatin. Tryph. c. 73; Roensch. comment. ad hanc locum) 297 sq. Gen. 49, 10 299 sq. Act. 4, 12 )[*]( 287 noater] nr M psilis////set (erasae litterae es) M nouam legem P* 289 in P1υ (cf. u. 300); om. M gentes initio omissum in M m. 1. add. 290 Crederent JP* in nota ad u. 295 (300) per- tinente; Credere M (P* falso: credidere); Credidere υ, Crediderunt P\' omnino MP1R; omnes Ld Credidere; omnino R; credidere omnes. Ld quod MLbR; Quid Ld; om. P1 Esaias? Ld 291 Exurget M; Eisurget P1υ 1f M 292 signo M (cf. Cyprtest. II 22 inscript. : Quod in hoc signo crucis salus sit omnibus, qui in frontibus notentur. De passiuo tuentur cf. Georg. HW s. u. tueo); signa P1 (s. u. I.) υ 213 alter $ (= dixit) M (alter retinui, quamquam Roensch in commentario p. 244 recte monuit insequentem quoque locum eiusdem Esaiae prophetae esse; Commodianus ipse uidetur errasse); alter (cecinii) P1; aliter (uel alibi) cecinit R; ait terrarum Ld - Exultet terra M; Exultent terrae P* (s. u. I.) v; cf. 8.107 p. 799 297 et patriarchae v; et patriarcha M; patriarcha P\' 297 sq. Iacob: cBenedictio uera .. gentes, hic .. gentium-, inquit P1 inquid M 200 celo M praelatum Hilgenfeld Ld; prelator M; praelator Ps (quasi praeferatur aut proferatur\') Lb (omisso est); prae- . statum R 300 crederent P1 > )
    135
  14. Non ita suademur credere pro tempore clauso, ,
  15. Sed propter futurum tempus, in aeterno uiuentes.
  16. Haec speranda nobis spes est, sempiterno frunisci,
  17. Non ista, quae fragilis cito mutat gaudia nostra.
  18. Sint licet diuitiae prae oculis laute fruendae,
  19. Excluderis illis substituta morte caduca;
  20. Aut si persenera[ne]ris, horrescis ipse uiuendo,
  21. Aut si ualetudo fuerit mala, quo tibi uita?
  22. Tormentum est totum, quo(d) uiuimus isto sub aeuo;
  23. Hinc adeo nobis est spes in futuro quaerenda:
  24. Hoc Deus hortatur, hoc. lex, hoc passio Christi,
  25. Vt resurrecturos nos credamus in nouo saeclo.
  26. Sic Dei lex clamat: fieret cum humilis Altus,
  27. Cederet infernus, ut Adam leuaretur a morte,
  28. Descendit in tumulum Dominus suae plasmae misertus
  29. Et sic per occulta inaniuit fortia mortis.
  30. Obrepsit Dominus ueteri latroni celatus
  31. Et pati se uoluit, quo magis prosterneret ipsum.
    32. [*]( 311 Hebr. 2, 14 )[*]( 301 clauso scripsi. (cf. u. 411 historia clausa; Horat. carm. II 4, 24 claudere luatrum); quasso MP1; casso v; fortasse scribendum passo, ut u. 62 pando cum P1R posuimus pro quando; cf. Lucret. 6, 359 tempora se neris .. pandunt; adde quod Diez, Etymol. Woerterb.* p. 238, passare a pandere originem ducere putat 303 Hec M speranda MPILd; quaerenda LbR sempiterno frunisci M (P1 falso: franisci) Ld; sempiterna frunisci R; (sempiterno) fruenda P*; idem tamen in excursu (Ps) frunisci ueram lectionem esse putat 304 fragilis P1v, fragili M nostra P3; ni M; uita P1 305 laute M; lautae Ld, nescio an recte 306 caduca M (cf. Horat. carm. II 13, 11; III 4, 44); caduco R; caducus Ld 307 WT si (= Aut si) MR; Vt si P1; Si Ld perseueraueris M; perseueraris RHanssen; persenueris Wilh. Meyer, Abh. p. 292 torpescis R 308 quo MPLd; quid R 308 sq. uita I Tormentum P1 301 quod v; quo M; qua P1 310 nobist Hanssen querenda M 312 resur recturos M III 0 ho∈ M1; nou M2 sclo M 314 Cęderet M 315 Descendit Plv; Discendit M plasme M misertus P1v; miserius M 317 celatos M )
    136
  32. Ille quidem audax et semper saeuus ut hostis,
  33. Dum sperat in hominem saeuire, uictus a Summo est.
  34. Per quod prius hominem prostrauerat morti malignus,
  35. Ex ipso deuictus; unde nobis uita prouenit.
  36. Adam degustato pomo mori iussus obi<u>it;
  37. Cuius de peccato morimur sic et omnis itemque.
  38. Sed iterum dixit Dominus: De ligno uitali