Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Hic idem cum inopinatus ad meam cellulam intempesta nocte uenisset, quidnam rudis? adhuc anachoreta solus agerem paterna curiositate latenter explorans, meque ilico finita [*]( 1 orationem A infatigabili L perstetit G1L1 8 XXXI11 H 4 scribturarum A 5 sensus... scriptnrarum om. L1H scribturarum A 8 emendationem A1 H 9 oculis GL 10 scribturanun A uelut naturaliter incipient contemplari Av cf. praef. §. 6 11 contēpl∗∗entur L ut non H 12 sunt Hv 18 oculis H1 obnubentem LI redduntur H2r 14 scribturarum A sanctarum scriptursrum L 16 babunde H suffici∗t (a eras.) H nee his eos H commentorum A 19 et om. L inter ipsos tractatorea G2 erroresqueembages. inter ipsos . exorte̜ sunt (errorisque corr. m. 2) L 21 pinguedine G2LТ2: pinguidine AG1T pinguitudiue H 22 cordis sui Av adque H uel fidei uel om. A 23 nequierunt H1 24 XXXIIII II idem AG1HT: idem senex L idem theodorus G1Sv iuopinatis G1 cellami Å 25 anachorita AL1 26 me H )

108
uespertina sollemnitate incipientem fessum corpus iam reficere et incubantem psiathio repperisset, protrahens intimo corde suspiria meoque me uocitans nomine: quanti, inquit, o Iohannes, hora hac deo conloquuntur eumque in semet ipsis amplectuntur ac retinent: et tu fraudaris tanto lumine, inerti sopore resolutus? et quoniam nos ad huiusmodi narrationem deuM-tere patrum uirtutes et gratia prouocarunt, necessarium reor memorabile opus caritatis, quam summi uiri Archebi humanitate sumus experti, huic uolumini commendare, quo puritas continentiae operi caritatis inserta propensius enitescat pulchra uarietate distincta. etenim tunc ratum deo ieiunii munus efficitur, cum hoc fructibus caritatis fuerit consummatum.

Itaque cum de Palaestinae monasteriis ad oppidum Aegypti, quod Diolcos appellatur, rudes admodum uenissemus ibique plurimam turbam coenobii disciplina constrictam et optimo ordine monachorum, qui etiam primus est, institutam mirifice uideremus, alium quoque ordinem, qui excellentior habetur, id est. anachoretarum, cunctorum praeconiis instigati sagacissimo corde uidere properauimus. hi namque in coenobiis primum diutissime commorantes, omnem patientiae ac discretionis regulam diligenter edocti et humilitatis pariter ac nuditatis uirtute possessa atque ad purum uitiorum uniuersitate consumpta, dirissimis daemonum proeliis congressuri penetrant heremi profunda secreta.

huius igitur propositi uiros conperientes citra Nili fluminis alueum commorari in loco, qui uno latere eodem flumine, alio maris uastitate circumdatus insulam reddit nullis aliis quam monachis secreta expetentibus habitabilem [*]( 11] cf. Esai. 58, 6. ) [*]( 1 sollempn. H 2 repperisspt psiatbio G (non S) psiatio reperisset L imo Av cordis L 3 meoque om. H inquid AW o om. H iohannis JP 4 loquuntur G1 conlocuntur L 5 inortis opere . solutus L 7 diuertere AG2H2L2v prouocauerunt H procurarunt L 8 memoriale AH memoriabile T archebii GL1 9 hurailitate A commendere W 11 ueritate L districta Hl gratuin HLTv 18 XXXV H palestinae codd. 14 dinlcus H deulchos L ammodum L 16 obtimo H instituta AL 17 uideriimis H 18 anachoritaruni AHLI 19 hii G1H 20 primum om. Ã in omnem G3S 22 adque HL1 23 doemonum Gl 24 ac secreta H 25 circa Lv 26 circumdatos insolam H1 inde rwldit H )

109
(nec enim cuiquam culturae aptam esse eam salsitas soli ac sterilitas patitur harenarum), ad hos, inquam, summo desiderio festinantes ultra modum sumus labores eorum, quos contemplatione uirtutum et amore solitudinis tolerant, admirati. nam ipsius aquae tanta penuria constringuntur, ut tali eam diligentia scrupuloque dispensent, quali nemo frugalissimorum speciem pretiosissimi uini conseruat et parcit. tribus namque milibus uel eo amplius eam de praedicti fluminis alueo necessariis usibus aduehunt, quod tamen interuallum harenosis diuisum montibus laboris difficultate grauissima duplicatur.

His igitur uisis cum imitationis eorum nos ardor accenderet praedictusque Archebius probatissimus inter eos humanitatis nos gratia ad suam cellulam pertraxisset, explorato desiderio nostro confinxit se de eodem loco uelle discedere ac nobis cellulam suam uelut exinde migraturus offerre, sese id facturum, etiamsi minime adfuissemus, adfirmans. quam rem nos et desiderio commorationis accensi et adsertionibus tanti uiri indubitatam commodantes fidem libenter amplexi cellam cum omni supellectili utensilibusque suscepimus. itaque religiosa potitus circumuentione paucis diebus, quibus construendae cellae pararet inpendia, de loco discedens, reuersus post haec aliam sibi summo labore construxit quam rursum non longo post tempore superuenientibus fratribus eodemque desiderio cupientibus ibidem commorari simili caritatis mendacio circumuentis cum uniuerso tradidit instrumento. ipse uero erga opus caritatis infatigabilis perseuerans tertiam sibi cellam, in qua commaneret, extruxit.

Operae pretium mihi uidetur aliud quoque eiusdem uiri caritatis opus memoriae tradere, quo nostrarum partium [*]( 1 salis H solis L 2 sterelitas G1H1 inquam] etiam L 5 tantae H1 7 conseruet H parcat H2 8 uel] et A 9 iter uallum L* diuisis H 11 XXXVI H uiris uisis H Imitationes L1 13 suum H1 14 confixit H1 15 cellam AL offerret Å 16 si etiam L adfuisemus H quamobrem AH 17 prius et om. Å 18 adcommodantes A (v) 19 auppaUectili G \' supelectili H suppellectile L suscipimus H relegiosa Gl 20 potitus Sev : potius AGSIHLT circumuentionem G* 22 rursus L1 24 meudatio GIL 27 cο̄moraret∗∗ (ur eras.) L instruxit AHT 28 XXXVI (sic) H aliut Å eius Å 29 nutrarum A1 ) [*]( IIII. Cam. i. ) [*]( 15 )

110
monachi non solum continentiae rigorem, uerum etiam sincerissimum retinere dilectionis affectum unius eiusdemque uiri instituantur exemplo. hic namque non ignobili oriundus familia \' ad monasterium, quod a praedicto oppido ferme quattuor milibus distat, mundi huius ac parentum affectione contempta a puerilibus annis aufugit. ubi ita uitae suae omnem exegit aetatem, ut numquam prorsus per totos quinquaginta annos non solum uicum, ex quo egressus est, nec fuerit ingressus nec uiderit, sed ne cuiusquam quidem feminae uel ipsius matris suae conspexerit uultum. interea pater morte praeuentus centum solidorum debitum dereliquit. cumque hic esset omni inquietudine penitus alienus, utpote qui uniuersis facultatibus paternis esset extorris, a creditoribus tamen inquietari uehementer conperit matrem.