Conlationes Patrum (Collationibus)

Itaque taliter de mendacio sentiendum atque ita eo utendum est, quasi natura. ei insit ellebori. quod si inminente exitiali morbo sumptum fuerit, fit salubre, ceterum absque summi discriminis necessitate perceptum praesentis exitii est. ita namque etiam sanctos ac probatissimos deo uiros utiliter legimus usos fuisse mendacio, ut non solum nullum ex hoc peccati crimen incurrerint, uerum etiam summam sint iustitiam consecuti: quibus si gloriam potuit conferre fallacia, quid eis [*]( 8 obturatur V 4 gentiles II1 6 ΘГΧΘΧΟωac 2 OIKNO. miac II OIKONOMACT coonomias 0 7 prof. II adque 0 scribtura ϒΟ 8 condescere Σ conducendere ϒ1 12 sunt IIOc 13 extraitnr 2 17 nolaptatis ΠΟ 18 suffecit Π1 ad peccandum om. Πυ ad peccatum 0 19 non distinguit T eo ntendum] coutendum JTO 20 sit 2 21 exitiabili 0 sumtum 2 O sumpto 77\' 23 neniabiliter ΠϒΟυ 24 usus II ut non solum........ pelg. 476,1 ueritas intuliseet om. IITOv in 2 uerba nullum ex hoc ...... sicut raab cuius cum non solum, quae propter ὁμοιοτέλευτουnon solum omissa fuerant, a man. 2 addita sunt partim supra lineam, partim in margine inferiore )

quae si neritatem loqui ant saluti ciuium consulere maluisset, nulli dubium quod nec inminentem cum uniuersa domo sua fugisset interitum nec auctoribus dominicae natiuitatis inserta et in patriarcharum adnumerata catalogo per successionem suae prolis edere meruisset omnium saluatorem. denique Dalila, quae utilitati ciuium consulens exploratam prodidit ueritatem, perpetuae perditionis uicissitudinem consecuta solam criminis sui cunctis memoriam dereliquit.

quando ergo grane aliquod inmmet de ueritatis confessione discrimen, tunc mendaciorum sunt recipienda perfugia, ita tamen ut reatu humilis conscientiae salubriter mordeamur. ubi autem nulla conditio summae necessitatis incumbit, omni cautione mendacium neLut mortiferum deuitandum est: quemadmodum de ellebori diximus potu, quod salubre est quidem si tunc demum sumatur cum ineuitabilis atque mortifera inminet aegritudo, sin uero integra et inperturbata corporis sanitate sumatur, statim ad praeoccupanda uitalia uis perniciosa pertendit.

quod de Raab Hierichuntina et de Iacob patriarcha euidenter ostensum est, e quibus nec illa mortem alias quam hoc remedio potuisset euadere nec iste ad benedictionem primogeniti peruenire. non enim deus uerborum tantum actuumque nostrorum discussor et iudex, sed etiam propositi ac destinationis inspector est.

qui si quid causa salntis aeternae ac diuinae eontemplationis intuitu ab unoquoque uel factum uiderit uel promissum, [*]( 1 ef. Ios. 2 et 6 8 cf. Ht 1, 5 10 cf. Iud. 16 ) [*]( 3 scribtura T solo] tali ПΤΟυΠϒΟι mendatio Πϒ quod nT 4 admiscere £ 6 consolere Π1 9 catalago ϒ 13 dereliquid 0 aliquot X 14 neritate Π1. 16 conditio IIT 18 deputandum Σ 22 pernit. Πϒ 23 hiericintina Σ hierichootioa Hv iericuntię 0 24 e oa TO illam £ 0 27 distinationis HI 28 qui si quid] quia inqaid II quit; Σ 29 pretermissam 0 )

uidebat enim ex hoc maiora sibi lucra benedictionis atque iustitiae quam per simplicitatis obseruantiam conferenda. non enim dubitabat mendacii huius maculam inundatione paternae benedictionis protinus abluendam et uelut nubiculam quandam flatu sancti spiritus uelociter absumendam, atque uberiora sibi per hanc adfectaticiam simulationem quam per illam ingenitam ueritatem meritorum praemia conferenda.

GERKANVS: Non mirum est has dispensationes in ueteri testamento probabiliter usurpatas ac nonnumquam uiros sanctos laudabiliter uel certe ueniabiliter fuisse mentitos, cum multo maiora eis pro temporum rudimentis licuisse uideamus. cur enim mirum sit, quod beatus Dauid fugiens Saulem percontanti Abimelech sacerdoti atque dicenti: quare tu solus, et nullus est tecum? ita respondit: rex, inquit, praecepit mihi sermonem, et dixit: nemo sciat rem, propter quam missus es: nam et pueris condixi in illum et illum locum, et iterum: si habes hic ad manum hastam, aut gladium? quia gladium meum, et arma mea non tuli mecum. sermo enim regis [*](22 I Reg. 21, 1 23 1. c. 2 26 1. c. 8 ) [*]( 1 inicum O\' 2 intima Πϒ pietate T 3 deiudicat Π1 4 effectas T potest quis] potuerunt quidam IITOv 5 alii TIT Ov 8 obuolutionem II 12 dubitabit Π1 13 nelud T 14 spiritu sancti TITOv 15 affectat. 2TO 16 praetia II 17 capitis numerus deest in T 18 probabiliter] liceatius IITOv 19 laudabiliter uel certe om. TITOv 21 quur 0 percunctanti T\' (corr. eadem mantu) 22 ahimelec 2 abimelec T abimelehc 0 23 inquid TO 24 sermonem mihi T 25 est T1 26 et in illum Πc in illum locum et illum T )

uerum etiam laudabile crederetur? quae ita nunc euangelio coruscante uidemus omnimodis interdicta, ut sine ingenti crimine ac sacrilegio horum quicquam non possit admitti. in quem modum nec mendacium ullum. quamlibet pio colore contectum, non dicam probabiliter, sed nec ueniabiliter a quoquam credimus usurpari dicente domino: sit sermo uester est est,\'non non: quod autem his abundantius est, a malo est, apostolo quoque in eadem congruente: et nolite mentiri inuicem.