Conlationes Patrum (Collationibus)

et re uera quid inualidius Christiano, quid infirmius monacho, cui non solum nulla iniuriarum uindicta subpeditat, sed ne lenis quidem tacitaque commotio saltim intrinsecus pullulare conceditur ? quisquis autem ex hoc proficiens statu non solum innocentiae simplicitatem possidet, sed etiam discretionis uirtute munitus uirulentorum serpentium exterminator effectus est habens contritum Satanan sub pedibus suis, et ad figuram rationa- . bilis cerui mentis alacritate peruenit, pascetur in propheticis atque apostolicis montibus, id est excelsissimis eorum ac sublimissimis sacramentis. quorum iugi pascuo uegetatus omnes quoque psalmorum adfectus in se recipiens ita incipiet decantare, ut eos non tamquam a propheta conpositos, sed uelut a se editos quasi orationem propriam profunda cordis conpunctione depromat uel certe ad suam personam aestimet eos fuisse directos, eorumque sententias non tunc tantummodo per prophetam aut in propheta fuisse conpletas, sed in se cotidie geri inplerique cognoscat.

tunc enim scriptnrae diuinae nobis [*]( 5 Prov. 90, 26 (LXX) ) [*]( 1 inaceus D herinatiaB P ericins X 2 protigatur V memorie 0 4 infeatantes VO infectantis D1 is 0 erinaciis D* herinaciia P ericiis X 5 et post dicitur om. 0 erinacei D\'0: erinacis Y erinadi D\' herinacis P ericii X 6 damna D X 7 mnnacho V 9 commatio Y saltem 0 intrinsicua V conciditur D1 11 munitnr D1 12 erterminatnr V .13 aatanan D satan V sathanan 0\'X sathan O*: otn. P rationalis 0 14 prof. VDP 15 adque Y 16 pascua D2OP2. X uegitatus VP uegetator Dl 17 adfectnr D1 18 prof. VP conpoaitus V 19 editos V 21 directus V sententiam V tantummudo V 22 profetam YDP profeta YP conpletoa tx conpletus V cottid. D 23 geri inpL] gerique D* scribt. VO nubis Y )

omnes namque hoe adfectus in Psalmis inuenimus expressos, ut ea quae incurrerint uelut in speculo purissimo peruidentes efficacius agnoscamus et ita magistris adfectibus eruditi non ut audita, sed tamquam perspecta palpemus, nec tamquam memoriae conmendata, sed uelut ipsi rerum naturae insita de interno cordis parturiamus adfectu, ut eorum sensus non textu lectionis, sed experientia praecedente penetremus. atque ita ad illam orationis incorruptionem mens nostra perueniet, ad quam in superiore tractatu, quantum dominus donare dignatus est, ordo conlationis ascendit: quae non solum nullius imaginis occupatur intuitu, sed etiam nulla uocis, nulla uerborum proeecutione distinguitur, ignita uero mentis intentione per ineffabilem [*]( 25 cf. VnII, 25 ) [*]( 2 nustra eorum V 3 pereepit V nationem V 4 etpnsitionem V docimenta VDl 5 recipientis VDXP 6 decantatur D conscriptfl D* 7 praecedemas OX: praecidimus V1P1 praecedimas VDP* intillectam V. sequemur VOX: sequamur D\' sequimar D\'P 9 cottid. D 14 ignorantia 0 16 expressus V 17 puidentis D\' efficatius DX 18 prospecta D perspecta ... 19 tamquam om. 0 22 adque VO incurrupt. Y 23 perueniat X 26 intaitur D1 proseqautione 0 ) [*]( XIII. Cus. 8. ) [*]( 20 )

GERMANVS : Non solum nobis traditionem spiritalis huius quam popoadmus disciplinae, sed ipsam plane perfectionem satis aperte atque dilucide putamus expressam. quid enim potest esse perfectius quidue sublimius quam dei memoriam tam conpendiosa meditatione conplecti atque unius uersiculi uolutatione a cunctis uisibilium terminis emigrare et quodammodo affectus orationum cunctarum breui sermone concludere ? et idcirco unum quod superest adhuc nobis precamur exponi, quemadmodum hunc eundem uersiculum quem nobis uice formulae tradidisti stabiliter retinere possimus, ut sicut per dei gratiam sumus a saecularium cogitationum ineptiis liberati, ita spiritales quasque inmobiliter retantemus.

Cum enim capitulum cuiuslibet psalmi mens nostra conceperit, insensibiliter eo subtracto ad alterius scripturae textum nesciens stupensque deuoluitur. cumque illud in semet ipsa coeperit uolutare, necdum illo ad integrum uentilato oborta alterius testimonii memoria meditationem materiae prioris excludit. de hac quoque ad alteram subintrante alia meditatione transfertur, et ita animus semper de psalmo rotatus ad psalmum, de euangelii teitu ad apostoli transiliens lectionem, de hac quoque ad prophetica deuolutus eloquia et exinde ad quasdam spiritales delatus historias per omne scripturarum corpus instabilis uagusque iactatur, nihil pro arbitrio suo praeualens uel abicere uel tenere nec pleno [*]( 1 inexplibili V inezplibile Dl inezplicabile D\' 2 materies V- materias rdL « 3 adque VO profudit D\' 5 poposcimus V 6 adque VO delacide V loeide 0 7 qaitae O 8 ftdque V 12 nirsiculum V 13 tndediBti D1 14 sicut] eunt D1 15 ineptis D retentemos D\'OPJX: retinemas V reteaemu Dl retentimos P1 17 sabtnctn F1 scribt. VO 19 aolitare OX1 22 nlmo 0 23 rotatur D transiens Y 24 profitica deaolntnr V 25 dilatus D1 histurias Y 26 scribt. VO )

atque ita mens mobilis semper ac uaga in tempore quoque synaxeos uelut ebria per diuersa distrahitur, nullum officium conpetenter exsoluens. uerbi gratia cum orat, psalmum ant aliquam recolit lectionem. cum decantat, aliud quid meditatur quam textus ipsius continet psalmi. cum lectionem recitat, faciendum aliquid uoluit faotnmne reminiscitur. atque in hunc modum. nihil disciplinate nec oportune recipiens uel. dimittens uelut fortuitis agi uidetur incursibus, retinendi ea quibus delectatur uel inmorandi eis non habens potestatem.