Epistulae imperatorum pontificum aliorum

ZOSIMUS AURELIO ET UNIUERSIS EPISCOPIS PER AFRICAM CON- STITUTIS DILECTISSIMIS FRATRIBUS IN DOMINO SALUTEM. Magnum pondus examinis magna desiderant. ut non sit rebus ipsis, quae geruntur, inferior libra iudicii. his accedit apostolicae sedis auctoritas, cui in honorem beatissimi Petri patrum decreta peculiarem quandam sanxere reuerentiam. orandum igitur et incessanter orandum, ut continua gratia perennique adiutorio dei pax ex hoc fonte in totum orbem fidei et catholicae sanctitatis nullis nebulis interfuscata mittatur. caritas enim, quae, sicut scriptum est, deus est, perfecta plenitudinis abundantia gratulatur, cum si quid uel suspicionis habuerit fidei intentionis t sollicita uel in longum producta contentio f aut emendatione corrigitur.

Caelestius presbyter nostro se ingessit examini expetens ea. quae de se apostolicae sedi aliter quam oportuit essent inculcata, purgari. et licet - multae occupationes maioribus uinculis ecclesiasticorum negotiorum curam nostram sollicitudinemque distraherent, tamen ne fraternitatis uestrae de aduentu ac discussione praedicti diutius penderet expectatio, posthabitis omnibus die cognitionis resedimus in sancti Clementis basilica, qui inbutus beati Petri [*]( 13 Ioh. I, 4, 8 (16) ) [*]( 45. Dat. a. 417 ante diem 21 Sept. Edd. Bar. ad a. 417, 19; Ioh. Garnerius in editione operum Marii Mercatoris (Paris. 1673) I 202; Collect. Concil.; Coust. 943. 6 desiderat V, corr. Garn. 7 accidit Y, corr. 02 8 honore V, corr. Bar. 9 sancsere V 12 sodetatis Bar. 14 cum si quid etc.] uerba corrupta quaeque sola coniectura certe uix restituas: si cum aliquid suspicionis habuerit uel fidei intentio sollicita vel in longum producta contentio, id uera emendatione corrigitur Garn., cum si quid uel suspicionis habuerit fidei intentio sollicita uel in longum perducta cunctatione aut emendatione corrigitur Coust.; neutrum placet, quamquam intentio recte restitutum uidetur. fortasse post contentio aliqua exciderunt 21 discutione Y, corr. o 22 die Y corr. Bar. 23 <quippe qui Garn. ) [*]( 7* )

omnia igitur, quae prius fuerant acta, discussimus, sicut gestorum huic epistolae cohaerentium instructione discetis, et intromisso Caelestio libellum eius, quem dederat, fecimus recitari. nec hoc contenti, utrum haec, quae scripsisset, corde loqueretur an labiis, saepenumero explorauimus, cum de occultis animarum solius dei nostri possit esse iudicium, cui non tantum cogitata sed et cogitanda iam praesto sunt. quid uoces eius teneant. conpendiosius duximus a sanctitate uestra legenda cognosci.

unum sane mouit nos, ut cum in praesenti ibi Caelestium habueritis, nihil liquido iudicatum sit: ad litteras Herotis et Lazari post relatio est destinata. equidem hoc feruore fidei praefestinatum esse promptissimum est. sed cum de his interrogaretur, adseruit nullum sibi de talibus contentionibus umquam cum antedictis fuisse sermonem nec ante sibi, quam de se scriberent, uisu fuisse compertos; Lazarum sane in transitu cognitum, Herotem uero etiam satisfactione interposita, quod secus de ignoto et absente sensisset, cum gratia recessisse.

tam caduco ac nullo fundamine criminationis ignotae procul dubio e re fuit, ut < de > persona talium, quae tam uentosa et leuis extiterat. quaereretur, si saltem illis loci sui ratio uitaeque constaret, ut fides absentibus in absentes debuerit adhiberi, tantumque pondus in litteris eorum, ut auctoritatem testimonii mererentur: patuit hos inobseruatis plebe cleroque contradicente ignotos [*]( 1 magisterio Garn. 9 explorabimus V, corr. 0 10 cum Bar.: quam V, quamquam p in marg. 12 ad sanctitatem uestram V, corr. Garn. 13 legendo Garn. mouet Bar. 19 qua V, corr. Bar. uisa F, corr. Garn. 20 cognitu V, corr. p 22 sensissept V recessisset iam V. corr. Garn. 22 caduca ad nulla fundamina V, corr. Coust. 23 e re Coust.: ire V 24 de add. Garn. uetosa V, corr. 0 26 uite que V_ 27 eorum V: esset Gam. )

numquam piguit in melius retorsisse iudicium. adulescens et sancti spiritus executor, qui Susannam seniorum falsitate damnatam inuenit innocentem: reducitur a supplicio casta per puerum, quae per grandaeuos fingitur impudica. non ergo omni, sicut cautum est, spiritui credendum sed diu appensius examinandum est, praesertim. de fide hominis, ubi status eius et uita perpetua est.

nec Salomonem fefellit in puerperii rixa ueritatis indago: non enim statim duabus feminis inter se iurgantibus uni pignus addixit sed ibi arbiter fidem cunctabundus inuenit, ubi uerae pietatis intellexit affectum. perquam rarum sit, ut longa et castigata cunctatio non ad ueri cubile perueniat. optimae mentis indicium est praua difficilius credere, nam plerumque, quorum de se bonae confessioni pigrius adhibetur fides, in illius erroris abruptum necessitate coguntur et inremediabile uulnus efficitur, quod desperatur sanari.

unde in praesenti causa nihil praecox immaturumque censuimus sed innotescere sanctitati uestrae super absoluta Caelesti fide nostrum examen. cui etiam prior libellus ab eo intra Africam < datus > [*]( \\ 8 cf. Dan. 13, 45 sqq. 11 Ioh. I 4, 1 13 cf. Regn. III 3, 16 sqq. ) [*]( 1 ordinationibus post inobseruatis (p. 100, 28) trsp. Bar. 3 tum V: tamen Garn. penitudine et confessione V, corr. Bar. CouSt. 5 surget V, corr. Bar. absentes V, corr. Coust. 8 et = etiam; supplendum erat qui del. Garn. 10 ad supplicia V, correxi: a suppliciis Bar. 14 ueritis V, corr. 02 15 unum V, correxi 16 fide V, corr. Garn. 17 intelexit V 18 optime V i9 plcrique edd. 20 confessionis V, corr. Garn. 21 in remedia uile V, corr. o 23 innotescere p: in nocte scire F 25 africa Y, corr. p datus add. Garn. )

ipse sane Caelestius et quicumque in tempore ex diuersis regionibus aderant sacerdotes admoniti has tendiculas quaestionum et inepta certamina, quae non aedificant sed magis destruunt, ex illa curiositatis contagione profluere, dum unusquisque ingenio suo et intemperanti eloquentia supra scripta abutitur, cum in hoc etiam magnorum uirorum nonnunquam cum ipsis auctoribus scripta periclitantur post multam temporis miseriam interpretantis arbitrio, ut diuine profectum sit ex multiloquio non euitari peccatum et sanctus Dauid merito postularet circumstantiam labiis suis orique custodiam.

caritatem uestram tam apostolicae sedis auctoritate quam mutua amoris affectione commoneo. utinam ingenia nostra sanctarum omnium scripturarum, quae secundum traditionem patrum atque maiorum receptae sunt, praeceptis obseruationibusque sufficiant! quid illic non abundans, quid non dei spiritu et uocibus plenum sit? nisi libet unumquemque plus sibi credere suoque de se uti iudicio. Data t [*]( 14 Prou. 10. 19 16 Psalm. 140, 3 ) [*]( 1 ne edd. inexplorationis famamque V, corr. Bar. 2 iactantibus V, u corr. Garn. 4 post 6 V (i. e. haec superacriptum uocabulo est delendo) 6 ipsuiu .. Caelestium edd. 7 ex p: rex V adorant V, corr. p admoniti (sc. sunt) scripsi: admonui V 8 quae non aedificant Bar.: aerionę (§ corr. in a) edificant V 11 supra scripta V: seu scriptura Garn., spreta scriptura Coust. 12 autoribus V 13 multa V, corr. Bar. miseriam V: seriem Garn. 15 postularit Coust. 17 utinam V: ut iam edd. 18 uestra edd. 19 receptae scripsi: praecepta Y; perceptae Coust. obseruationibus V 20 habundans Y 21 plenus V, corr. lIar. 22 Data] excidit dies et mensis; quae secuntur uerba exemplaria auctorum (lege actorum) habita (?) ex margine irrepsisse videntur, ubi ea adposuit ni fallor Aurelii Carthaginiensis archiuarius, nimirum ut significaret peruetiisse Carthaginem etiam gesta illa, quae epistulae adnexa fuisse § 3 edocemur )