Epistulae imperatorum pontificum aliorum

HORMISDA POSSESSORI EPISCOPO, Sicut rationi congruit, ut consulant ambigentes, ita par est respondere consultos, quia ipse impellit in errorem, qui non instruit ignorantem, nec quicquam aptius est studioso religionis quam inquisitio ueritatis, quando facilius deuium uitat. qui iter per quod gradiatur rogat.

sed priusquam respondendi curam de his, quae dilectio tua percontatur, aggrediar, libenter in litteris tuis fidei tuae [*]( 3 mm̅ presumsi V 9 ante hanc V, corr. Car. 12 praerogatiua V, corr. Car. ) [*]( 281. Dat. a. 520 die 13* Aug.; respondet epistulae 230. Primus epistulam edidit ex codice et uetusto neque ex V pendente Ioh. Cochlaeus inter opera Iohannis Maxentii (Hagenouiae 1520) fol. xxvm (= ft). uerba -usque ad initium § 10 ab ipso adferuniur Maxentio in tractatu, quem ex eodem codice Cochlaeus edidit ibid. fol. XXIX (= ji); cf. Prokg, cap. III. e libris coUectionis Auellanae ed. Car. J1 538, quem secuti sunt Bar. ad a. 520, 16; Collect. Concil.; BTA I 441; Thiel 926. 16 Incipit epistola quae dicitur esse papae Ormisdae ad Possessorem episcopum Aphrum qui est Constantinopoli. Dilectissimo fratri Possessori Hormisda #■ 17 consolant V par est ϑμ : pare V 19 est aptius trsp. ϑμ 20 facilius V: facillime ł, om (JL deuia jx per Vμ : om. t5)- graditur p. 22 adgrediar ϑμ : aggrediatur Y )

sed non est ignota ecclesiis dei de huiusmodi procellis aut insueta tempestas: quamuis rectoris sui gubernaculo inconcussa persistat, uariis tamen insurgentium fluctuum laborat uexata turbinibus.

nam unde est psalmidici uox prophetae, qui ipsius ecclesiae personam spiritu, quo implebatur, adsumens saepe inquit expugnauerunt me a iuuentute mea, etenim non potuerunt mihi? concutiunt, sed in nihilo praeualebunt. adhuc in area sumus, mixta sunt frumenta cum paleis, gemunt boni consortia malorum; sed superest flamma non necessariis et parata sunt horrea iam probatis. ubi terrarum non ista permixtio ?

nos fixis decet instare uestigiis: proficiemus inter aduersantes propriis bonis, si erroribus non inuoluamur alienis; probat enim uirtutis suae ualidum robur, qui cum impellitur non mouetur.

ubi non uariae temptationis aculei? quales per hunc fere iugem annum quorundam Scytharum, qui monachos praeferebant specie non ueritate, professione non opere, subtili tectas calliditate uersutias et sub religionis obtentu famulantia odiis suis uenena pertulimus studentes eos ab interno uulnere medicabilis patientiae moderamine sanare, beati Pauli monita non tacentes: noli uerbis contendere; ad nihil enim utile est nisi ad subuersionem audientium?

sed [*]( 11 Psalm. 128, 2 26 Tim. II 2, 14 ) [*]( 1 sussensus V 3 doror qui dedit adeo V contristat ϑμ 4 quibus Fd-: apud quos jj. 6 ecclesiae Bar., ecclesia .. aut <ipsi> msueta Bull. Taur. 8 inconcussa etc. per anacoluthiam, quasi 6 praecessisset ecclesiae incursantium ji 16 <est> ista Bar, instare V: stare ϑμ 18 inuoluainus V 19 qui om. 3- moueatur fr 20 per hunc Vμ : nunc 8 21 sytharum V 25 moderatione ϑμ 26 tacentes VIL: tenentes 3-)

numquam apud eos caritas nouo commendata praecepto, numquam pax dominico relicta discessu: una pertinacis cura propositi rationi uelle imperare, non cedere; contemptores auctoritatum ueterum, nouarum cupidi quaestionum; solam putantes scientiae rectam uiam qualibet conceptam facilitate sententiam: eo usque tumoris elati, ut ad arbitrium suum utriusque orbis putent inclinandum esse iudicium, nec in numero fidelium deputantes sequaces traditionis paternae, si suae uiderint cedere nolle sententiae; docti crimina serere, obtrectationum uenena componere. integrum ecclesiae corpus odisse, seditiones instruere, inuidiam concitare et pro oboedientia, quae in coenobiis principatum regularis obtinet disciplinae, obstinationem pertinacis amare superbiae.

non illos potuimus monitis, non mansuetudine, non auctoritate comprimere. in publicum usque prodiere conuentum ad concussionem quietis circa regum etiam statuas inclamantes, et nisi fidelis populi constantia restitisset, per diabolicae semina nefanda zizaniae apud illos dissensionem et discordiam commouissent, per quos adiutorio dei de regionibus eorum est pulsa dissensio. sero probauimus prophetica apostolum uoce dixisse in nouissimis diebus instare tempora periculosa [*]( 26 sqq. Tim. II 3, 1-2 et 5 ) [*]( 1 penetrarit r: penetrauerit -ap., penetrauit Car. cda F 4 studiis V&: stimulia p. 5 amantes V: auentes dp. 10 conceptam 3; concepta V, susceptam p. 13 sequacem fl-p. 14 sua euiderint V credere ϑμ 16 struere Q-JJL 17 cenobiis V obtinet F$: tenet ji 19 potuimus illos trsp. fi non ante mansuet. oro. 21 concursionem V inclafhtes V 23 illos Va-: eos fi dissensionem djx: dispensationem V 24 regionibus Fjx: regione$eorum dji: om. V 25 dissensio ap.: dissent V, de eis Car., - dissensio> de eis Bar. 26 instaret V )

haec ideo dilectioni uestrae indicanda sub occassione credidimus, ne, si illuc fuerint forte delati, ignorantes, quemadmodum se in Romana urbe tractauerint, sub aliqua uerborum simulatione deciperent. hi uero, quos uos de Fausti cuiusdam Galli antistitis dictis consuluisse litteris indicastis, id sibi responsum habeant neque illum neque quemquam, quos in auctoritatem patrum non recipit examen, catholicae fidei aut ecclesiasticae disciplinae ambiguitatem posse gignere aut religiosis praeiudicium comparare. fixa sunt a patribus, quae fideles sectari debeant instituta; siue interpretatio seu praedicatio seu uerbum pro populi aedificatione compositum, si cum fide recta et doctrina sana concordat, admittitur, si discordat, aboletur. unum est fundamentum, extra quod quaelibet fabrica si consurgit, infirma est; super illud, quisquis aedificat seu uilia seu pretiosa, consideret. errat autem is, qui a uia, quam patrum electio monstrauit, exorbitat.

nec tamen improbatur diligentia per multa discurrens sed animus a ueritate declinans. saepe ex his necessaria prouidetur, de quibus ipsi aemuli conuincantur, instructio nec uitio dari potest nosse, quod fugias, atque ideo non legentes incongrua in culpam ueniunt sed sequentes. quod si ita non esset, numquam doctor ille gentium adquieuisset nuntiare fidelibus: omnia probate, quod bonum est tenete.

non ab re est etsi mundanum, non tamen a ratione discretum miscere sermonem. fertur [*]( 15 cf. Cor. I 3, 10-12 24 Thessal. I 5, 21 ) [*]( 1 fere V 3 credimus (jl 4 dilati V 5 in om. ϑμ 6 deciperent Tx; possint aliquos decipere ϑμ ; huc usque ja hii V: hinc #■ quos V: quod 3 7 dictis om. d- id V: iis łł- 8 auctoritate V 12 seu V: siue # 13 pro S: om. V 14 oboletur V 16 quisquis V3-: quisque quae Thiel superaedificat$ (cf. Vulgatam) 17 erat V is qui a uia quam łł-: ea a uia qui quam V, a uia qui ab eo quod o2 20 ex V3-: de Car. iis łł- prouidentur .. instructioni$24 adnunciare$omnia <autem > a cum Vulgata 25 abs edit. reg. 26 sqq. fertur.. proposuisse 8 : fert.. profuisse V )

non improuide patrum ueneranda sapientia fideli posteritati, quae essent canonica dogmata, definiuit, certa librorum etiam ueterum in auctoritatem recipienda sancto spiritu instituente praefigens opinioni suae lector indulgens non quod aedificationi ecclesiasticae conueniret sed quod uoluntas sua concepisset assereret. quid ergo calumniantibus opus extra constitutos ecclesiae terminos porrigere quaestiones et de his, quae ita habentur dicta, quasi dicta non sint, mouere certamina, cum Christiana fides canonicis libris et synodalibus praeceptis et patrum regularibus constitutis stabili et inconcusso tramite limitetur?

de arbitno tamen libero et gratia dei quid Romana hoc est catholica sequatur et seruet ecclesia, licet et in uariis libris beati Augustini et maxime ad Hilarium et Prosperum possit cognosci, tamen et in scriniis ecclesiasticis expressa capitula continentur, quae si ibi desunt et necessaria creditis. destinabimus, quamquam qui diligenter apostoli dicta considerat, quid sequi debeat euidenter agnoscat.

Data Id. Aug. Rusticio u. c. cons. [*]( 2 perfectum om. S- 3 informem V 4 deformia 3: formis V, informis Car. lineamenti$inprouida 9- 6 definiunt V 10 opus <erat> Ear. 11 quaestiones V: quae rationis$13 praeceptis V: \'ał, disciplinis\' V man. 1 in marg., disciplinis 9- 15 quid 3-: quod V 16 et in V: ex 91 17 augusti V 18 possit cognosci Y: abunde posset agnosci & 19 capla V si ibi 3o: sibi V, si tibi 02 20 destinabimus 3o: destinamus Y apostoli dicta r: apostolica & 21 post ▼ agnoscat addit deus te incolumem custodiat frater chariBsime$id ag ceterts omissis V 22 u. c. cons, scripsi: ac consulibus 3o, ac <Olybrio> consulibus interpolauerunt Fulgentii edd. recentiores )