Epistulae imperatorum pontificum aliorum

uerumtamen et in hac causa diuinum iudicium cognoscite prolatum praesentibus documentis, ne quis putaret acceptandam pacem talium episcoporum, etiamsi ad uerae fidei confessionem reuerterentur post subscriptiones impias uel nefarias haereticorum communiones, quibus scientes subcubuerunt, ne aut possessiones ecclesiae perderent aut honores. sanctus uir Maximus episcopus, cuius supra meminimus.

fidem uindicans rectam consortiumque reprobans haereticorum ductus est in exilium. in loco eius praeuaricatores ordinant nomine Zosimum. qui et ipse prius quidem catholica uindicabat. res ista in Neapoli ciuitate Campaniae acta est. cognoscit hoc sanctus Maximus et de exilio scribens dat in eum sententiam non solum episcopali auctoritate sed etiam aemulatione ac uirtute martyrii feruens in gloriam diuinam.

sed post aliquot annos beatus Lucifer de quarto exilio Romam pergens ingressus est Neapolim Campaniae, ut diximus, ciuitatem, ad quem Zosimus uenire temptauit illa forte fiducia. qua scilicet iam de impietate correxisse uidebatur. sed hunc confessor Lucifer suscipere noluit non ignorans, quae gesserat. immo et sancti spiritus feruore episcopi et martyris Maximi sententiam robustius exequitur dicens, quod episcopatum ipsum, quem sibi ut adulter uindicat spiritalis, animaduertentis [*]( 5 Matth. 10, :*3 et «2 ) [*]( 1 quo artantnr V. correri t1 confit.:ur F. rotr. Sirm. 10 prohatl1111 Sirm. 17 exilio V, corr. u praeuaricatoreni.. /nsitnuiti quia et Mazochius l. c. p. 578 18 fort. quitlem diflem. eaUiolicam 22 feruens Mazúcllills 1. c: fruens V )

sed non post multum temporis idem Zosimus cum in coetu plebis uult exsequi sacerdotis officia, inter ipsa uerba sacerdotalia eius lingua protenditur nec ualet eam reuocare intra oris capacitatem, eo quod contra modum naturae extra os penderet ut boui anhelo. sed ut uidit se linguae officium perdidisse, egreditur basilica et (res mira!) foris iterum in officium lingua reuocata est. et primum quidem non intellegitur compleri in eum sententiam martyris et confessoris, sed cum hoc totiens patitur, quotiens et basilicam diuersis diebus temptauit intrare, ipse postremo recognouit ob hoc sibi linguam inter pontificii sollemnia uerba denegari, ut sanctorum episcoporum in eum rite prolata sententia probaretur. denique cessit episcopatum, ut ei lingua, quae cesserat, redderetur.

non res antiquas referimus, quae solent quadam ratione in dubium uenire: uiuunt adhuc praesentia ista documenta, nam et Zosimus hodieque in corpore est usum iam linguae non amittens, posteaquam maluit cum amissione episcopatus uiuere dolens suis impietatibus. nonne etiam de similibus praeiudicatum est nihil illis prodesse, quod quasi sub correctione episcopi esse perseuerant? non enim correctio est ista sed inlusio, prout sunt imperatorum tempora, fidem uertere.

haec, haec res decepit et Ualentem imperatorem, cum in haereticis uidet constantiam defensionis, in istis autem egregiis catholicis inconstantiam fidei. nam utique probatur illi, quod hi, qui se catholicos adserebant, subscripsissent prius cum haereticis damnantes quam primum defenderant fidem, et dicebant haeretici si nostra fides mala est, quare sub Constantio pro ipsa subscriptum est ab his, qui nunc se catholicos dicunt hanc fidem uindicantes, quam cum primum defenderent conuicti [*]( 1 et add. Sirrn.: om. V hic V: sic Sirm. 5 capatitatem V: meatum Sirm. 6 os o: hils V 7 basilicam V, corr. Sirm. 10 et V: in Sirm. 11 ob pa: ab V 14 episcopatu a\'J rcctius ut puto, episcopatui Sirm. 20 correptione V, correxi 21 correptio ot 30 conuinti V, corr. o )

et tacemus, quod etiam sub Ualente iterum se quidam haereticis tradiderunt, quos nunc nihilominus uidemus inter catholicos nominari. inde est, unde etiam plebes haereticorum ad fidem impiam roboratae sunt, dum haeretici in malo perseuerant et, qui putantur catholici, de bono recedunt aliquotiens subcumbentes haereticis. qua enim auctoritate hi tales episcopi contra haeresim praedicant, cui se subscripsisse negare non possunt? et qua fiducia catholicam fidem plebi suadere nitantur, cum constet, quod eam impiis subscriptionibus reprobauerint?

uidetisne etiam uestris temporibus, sed ut credimus ignorantibus uobis, fidem quidem piam, atque utinam uel uere, sed etsi uere cum quadam tamen iniustitia uindicari, cum per indignos episcopos uindicatur in afflictionem piam fidem defendentium sacerdotum et in perniciem fidelium laicorum? sed nefas putatur tot praeuaricatores deicere et conscientem ad iniustitiam turbam reprobare. et ubi est iustitia uerae religionis, si addicenda est impiae multitudini et hoc sub piissimis et religiosissimis imperatoribus?

non sic in diluuio iudicatum est, ut turba uinceret infidelium, sed et Noe ille iustissimus ideo magis deo placuit, quod in illo excidio mundi solus iustus inuentus est. nihilominus et in Sodoma et Gomorra graues poenas dedit impia multitudo, unde hospitalissimus Loth ob iustitiam liberatus est cum duabus tantummodo filiabus. sed nec dei aemulator Helias, qui fuit singularis, obtritus est, cum aduersus illum quadringenti quinquaginta falsi sacerdotes niterentur, sed omnis turba illa impia sacerdotum luit poenas [*]( 23 cf. Genes. 7, 1 25 cf. Genes. 19 27 cf. Kegn. III 18 ) [*]( 5 quidem V, corr. p2 9 quam V, corr. 02 19 consentientem o2 in marg., Sirm. 21 multitudini/III (eras. s) V 26 iustissimam V, corr. o 28 fort. quia obtritus scripsi: obtentus V 29 quadringenti o: contingenti Y )

sed nec Iehu rex Israel detulit impiae multitudini sacerdotum; denique omnes falsos sacerdotes, qui sub rege Achab fuerant in culmine, cum religiosa fraude in domum religionis impiae conuocasset quasi eos post ritus religionis remuneraturus, iussit occidi, ita ut nemo de his superesset, et legimus. quia ob hoc factum ita placuit domino. ut filii eiusdem regis quarta progenie sederent in throno Israel.

sunt et alia multa simillima exempla. quae quidem nos non ideo dicimus. quasi qui uelimus alicuius sanguinem fundi: absit hoc a uotis nostris; hoc enim qui nunc fieri cupit, exorbitat a legibus Christianis. factum est quidem tunc, quia et illo tempore id ipsum diuina lege fieri licebat. quando adhuc totum corporaliter agebatur, donec cresceret instructio spiritalis. sed non, quia quidem nunc non licet bonis et fidelibus falsorum sacerdotum sanguinem cupere, idcirco fideles falsis sacerdotibus addicendi sunt, ita ut grauissimis eorum persecutionibus affligantur.

falsum uideatur. quod dicimus, si non uariis in locis ecclesiae fidelium sacerdotum alibi inuasae et alibi destructae sunt, si non interpellationibus illorum sancti quique comprehensi et diu ad iniurias inclusi et postremo missi sunt in exilium. si non etiam et ceteri quidam in carr-ere, alii autem tractu et caede mulcati animas reddiderunt, ob nullam aliam causam, quam quia metu diuini iudicii nolebant communicare cum perfidis uel sociis perfidorum.

in Hispania Uincentius presbyter uerae tidei antistes quas non atrocitates praeuaricatorum passus est, eo quod nollet esse socius impiae praeuaricationis illorum. eo quod beatissimo Gregorio communicaret. illi Gregorio, cuius supra, ut potuimus, fidem uirtutemque retulimus? contra quem [*]( 2 of. Regn. IV 10, 19 sqri. 7 Regn. IV 10, 30 ) [*](1 manmll Y. cotr. 2 ieu V 3 multitudini o Sirm.: multitudinis V 4 achah V 12 exorbitat a o: euorbitata V 14 agebaiitur V 15 quia quidem scripsi: quicquid r. quia ol 17 adicendi V, corr. o 23 mulctati o 26 hvs;>ania V )

sed illi, qui ad caedem parati uenerant, ne sine causa furor illorum uenisse putaretur, certa Christo deo deuota ministeria, quae illic inuenta sunt. ita fustibus eliserunt. ut non multo post expirarent. sed quia plebs sancta Uincentii presbyteri magis eos execrabantur post illas eorum caedes, quae in dominico factae sunt, egregii episcopi, ut plebs uniuersa terreretur, ab ipsis principalibus incipiunt: denique postulant exhibitionem decurionum ciuitatis illius et ut includantur in carcerem. ex quibus unus principalis patriae suae, eo quod fidem firmiter ut fidelis in deo retineret execrans labem praeuaricationis, inter eos et ipse catenatus fame frigore necatus est cum fletu et gemitu illius prouinciae, quae honestam uitam eius optime nouerat.

egregii et catholici episcopi Luciosus et Hyginus huius crudelitatis auctores sunt. et interea inuaserunt quidem basilicam, sed fidem plebis inuadere <non> potuerunt. denique alibi in agello eadem plebs basilicam sibi ecclesiae fabricauit, ad quam cum sancto Uincentio conueniret. sed satanas, qui nusquam patitur Christum pie coli. inflammat eos et iterum deposita postulatione ex diuersis urbibus decurionum ac plebeia multitudo colligitur.

simul etiam et presbvteri eius ad locum ueniunt, ecclesiae illius ianuas confringunt diripientes inde, quicquid ad sacra ecclesiae ministeria pertinebat. et postremo, quod [*]( 1 beaticae V, corr. 02 4 ecclesiam a3 Sirm. 5 procederet Sinn. lJf pORt Uominioo del. cede V egregii scripsi: egressi V 14 et supra lin. Tx: om. Sirm. 15 includantur V sed a tx u corr. 21 sunt V: futrunt Sirm. 22 non add. o; om. V denique) rursus incipit ell (excepto y 23 \'.-cok-siae F*: ecclesiam r?, ecli-sia om. Sirm. 24 r-athanas V 26 plebeia r-cr: plebea V, plebia Yo, plebem iam z, 27 et om. y. 29 sacrae (I) posttremo V )

sed apud Triueros Bonosus presbyter inclusus intestatus ac diu poenas senex dedit propter obseruantiam intaminatae fidei illius, pro qua et inclytus Paulinus eiusdem ciuitatis episcopus in exilio martyr animam dedit. in ipsa quoque urbe Roma quam graues persecutiones fidelibus inlatae sunt! ubi et beatus Aurelius episcopus communicans beatissimo Gregorio aliquotiens afflictus est; sed hic uir sanctus, licet sit saepenumero afflictus, tamen propria accersione requieuit.

in Macarium uero presbyterum multa impiorum commissa sunt. hic erat in eadem urbe Roma presbyter mirae continentiae, non uino stomachum releuans, non carnis esculentia corpus curans, sed oleo solo escas asperiores mitigans, ieiuniis et orationibus uacans. sane pro merito fidei et abstinentia habebat gratiam sancti spiritus in hoc, ut de obsessis corporibus eiceret daemonia. ideo uitam eius meritumque memorauimus, ut tanto magis impii iudicentur hi, qui tales uiuere non sinunt in Romano imperio.

eodem tempore grauis aduersum nostros persecutio inhorruerat infestante Damaso egregio archiepiscopo, ita ut fidelibus sacerdotibus per diem sacros plebis coetus ad deseruiendum Christo deo conuocare libere non [*]( I erroris (It cum illum X, cum illo 9 perpetratis V 2 altarem ass sublatum .. idoli om. z, 4 catholica disciplina clt 5 quid V: que clt 6 si haberet owi. © 7 treuiros x, treueros 3, treuerus xz> 9 inclytus om. z> 11 grauis rtxs persecutionis 3*3, persecutionibus x 12 communicat X, commune cum ;. 14 arcessione clt 15 macharium Vel. (machario x?) multa Y: uitia clt 16 in V: de eadem om. clt 17 escolentia?, excolentiaX 18 solo V: etcł> 19 abstinenti 5, abstinentiae Sirm. 21 eiceret 0: eicere V, eiecerit <1> (eieceret s) 22 hii ox-s uidere clt 23 senunt X, sustinent ? 25 dies clt plebes M9 26 coetus y: colligere (collegere X) et eos clt (et eos .. liceret om. x) seruiendum z. )

sed diabolus, qui fauet impiis, quia et impii fauent diabolo, nec in occulto patitur diuina sacramenta celebrari. denique tendunt insidias clerici Damasi et, ubi cognouerunt, quod sacras uigilias celebrat cum plebe presbyter Macarius, irruunt cum officialibus in illam domum et plebem dissipant non resistentem ipsumque presbyterum comprehensum non iam ducere dignantur sed per silices trahunt, ita ut in coxa eius perniciosum uulnus fieret, atque alio die sistunt eum ante iudicem ut magni criminis reum.