Epistulae imperatorum pontificum aliorum

quapropter lata sententia non existentibus, per quae possit usque ad sui exitum deputatam retinere mensuram, his consulendi, qui ea ante tenebantur, tribuit libertatem. et apostolica quidem sedes, ut saepe repetendum, aestimans Orientales nullo modo non posse respuere, quod sedes apostolica refutasset, eosque saluti propriae et apostolicae communioni nullius praeferre posse personam, haec de eorum mentibus melius aestimarat. sed, quod iterum non tacendum est, dolenda pernicies non uelut improuidam bene de Orientalibus sentientem potest opinionem magis apostolicae sedis arguere quam suae peruicaciae potius deputare, quod oblatum sibi tramitem propriae redintegrationis secuta non fuerit, nec ideo tamen aliis debet medicinalem desiderantibus impedire per suam peruicaciam facultatem.

tunc enim dicta sunt de Graecorum consensione fidenter, quia simul et beati Petri societatem quibuslibet uidebantur praeponere posse personis et, qui extiterant ante catholici, aestimabantur consensuri facile ueritati atque ideo cuiuslibet hominis affectum desideriis apostolicae communionis non posse praeponere. qui cum nondum susceperint per quas is ordo decurreret uoluntates, id, quod per eas fieri posse praesumptum est, cernitur absolutum, quoniam, cum desunt qui efficiant, nullus prouenire possit effectus — immo cum idem ipsi, per quos iudicabatur esse faciendum, ne efficiatur obsistunt.

qui si in hac sunt, quod absit, obstinatione mansuri, resoluta conditio est [*]( 1 oblegatum B existentibus per que bis B 3 qui ex quę corr. V ea ante tenebantur scripsi: aetate tenebantur B, adtenebantur VF, adnitebantur pa, arctati tenebantur Bar. tribuet B 5 ertimans F; est aestimans Car. nullu B non om. F 6 sedis B 7 communioni? F nullus V 8 extimarat F 9 inprouidum VFB, corr. p2 10 potes oppinionem B 11 sedis om. F quod latum B 15 njsimul F et simul trap. B 17 extiterunt B extimabantur F 19 desideriis B: in desideriis VF proponere VB qui (sc. Graeca) Thiel: quae VFB 20 nondum VF: non sus B quas VF: qua B is B: his VF, hic Car. decurret uoluntatis YF 22 cum om. B qui VF: per B peruenire VF, praeuenire B, corr. Bar. )

hoc etiam tenore beatus Paulus: apostolus non ideo, quod absit, fefellisse credendus est aut sibi extitisse contrarius, quoniam cum se ad Spanias promisisset iturum, dispositione diuina maioribus occupatus ex causis implere non potuit quod promisit. quantum enim ipsius uoluntatis interfuit, hoc pronuntiauit quod re uera uoluisset efficere; quantum ad diuini secreta consilii, quae ut homo omnia non potuit licet spiritu dei plenus agnoscere, superna praetermisit dispositione praeuentus.

nec quia beatus Petrus apostolus pro affectu diuinae reuerentiae ipsi domino respondit: non lauabis mihi pedes in aeternum, fefellisse, quod absit, aut in sua putabitur minime constitisse sententia, quia mox eidem diuinae cesserit uoluntati, ut, quod se dixerat non esse facturum, causis astrictus humanae salutis expeteret prona [*]( 11 cf. Rom. 15, 28 19 Ioh. 18, 8 ) [*]( 1 censebantur VF uerba inde a 2 si uero usque ad 48;), 19 concessum (cf. tamen ad p. 484, 3) collectioni suae inseruit Anselmus Lucensis; contuli codd. Uatic. 1364 (= Al) et Uatic 4983 (= A3), quorum consensum non fere adnotatis propriis utriusque erroribus significabo littera A 2 si BA: sin VF sifiut B 3 qui nram postulat B 4 quo A: quod VFB inpeditur B posset B intercipiendum F superstes (superistis B) est YFB: est superstes A 5 consulendum est B: consulendum VF, est con- sulendum A 6 non om. B 7 promulgatum A 8 sic A3: si Asicut VFB t aniaentibue B 9 pacefiia B 10 credendum B 11 spanias VB: iBpanias F, hispanias A promississet B 14 uoluisset om. B 16 dei om. B 18 effectu B reuerentiae \'et> A ipso B 20 putabatur A sententiam BF quia YFA: quo B 21 uoluntati cesserit A ut Thiel: ad VFB, et A dixerat se trsp. A 22 an passuruin? expeteret B: patere VFA3, paterę A1 )

idcirco illa non succedente uia, qua reorum fuerat reconciliatio constituta, alteram licet adoriri, qua subueniatur quibus subueniendum esse decretum est, maxime cum Miseno ex quolibet excessu uel qualibet praeuaricatione poena sufficiat, quae usque eo tractata est, ut sola conditionis humanae et suprema consideratione laxetur, remittendaque punitio sit, quae non habet ultra quo crescat, quia cum nulli animae deus omnipotens et misericors per ecclesiasticam pietatem quaerenti uoluerit remedium denegari, non dubium est hoc ipso auctore deo et diuina conpunctione prodire, ut tunc de eius receptione tractetur, quando eam non protelanda quoque necessitas compellat impendi;

nostro praeterea saluatore beato Petro apostolo prae ceteris deleganti: quaecumque ligaueris super terram, ligata erunt et in caelis et quaecumque solueris super terram, erunt soluta et in caelis, sicut et his uerbis nihil constat exceptum, sic per apostolicae dispensationis officium et totum possit generaliter alligari et totum consequenter absolui, praecipue cum ex hoc magis praeberi cunctis oporteat apostolicae miserationis exemplum, ut absolutione damnati, si resipiscant uniuersi et ab errore se retrahant atque ad [*]( 14 Matth. 16, 19 ) [*]( 1 succedente VFA: faciente B qua reorum Thiel: quare horum VFA3, quare heorum Ai, qua seorsum B, qua eorum Bar. 2 recon- siliatis B alterum B adhoriri B 3 discretum B \'decretum est\' et paulo post \'neque enim qui longe\' (p. 485, 3) omissis intermediis à 5 praeuaricationis VPB, corr. 02 pęnas V tractata B: tracta VI ut YF: et B 6 et YFB: om. Bar. supprema consideratione B Bar.: superna conditione VF 7 remitendaque ex renitendaque F, remittenda quae B ponitio B sit B: est VF 9 noluerit BF 10 ipsa B etj an ex? 11 de om. VF eam (scil. receptionem) scripsi: ea VFB 12 proteland F, procellanda JB; fort. protelandam impedi V 13 pro B deliganti F, delegante Bar. 14 quaecum legaueris B legata erunt in (om. et) B 17 per om. F 18 geraliter F allegari B ante consequenter del. et B 19 preueri B 20 dampnati? V 21 ad F: ab B, om. Tx )

proinde quantum permittente domino possibilitatis humanae desideranti remedia praebeamus, totum, quod supra nostrae facultatis est modulum, diuino iudicio relinquentes. non autem nobis poterunt imputare, cur praeuaricationis offensam uiuentibus remittamus, quod ecclesiae deo largiente possibile est, qui nos etiam mortuis ueniam praestare deposcunt, quod nobis possibile non esse manifestum est. quia cum dictum sit quae ligaueris super terram, quos ergo non esse iam constat super terram. non humano sed suo iudicio reseruauit nec audet ecclesia sibimet uindicare, quod ipsis beatis apostolis conspiciat non fuisse concessum, quia alia sit causa superstitum alia defunctorum.

tulerit [*]( 16 Matth. 16. 19 ) [*]( 1 unitatem Bar. 2 quem YF praeuaricationis Thiel: praeuaricatoris VF, praeuaricatores B 3 neque enim qui usque ad 19 concessum rursus exhibet A 4 positus B 5 ubi VFA: ut B 7 poscenti misericordiam VFA: portanti mam B 8 censure quae B seue- ritas p5: ueritas VFAB soplices B 9 permanenteJS 10 possibilitati A desiderantis B uerba totum quod supra usque ad 20 defunctorum llic illic leuiter mutata adfert Uigilius papa in constit. de tribus capit (ep. 83 § 216 = p. 291, 9 sqq.), usque ad 19 concessum Facundus contra Mocian. LXVIIp. SG6Aed.Migne totum om. B Facund. 12 poterantB <per) praeu. B 13 remitamus V 14 qui VA Fac.: quod F, quae B (nec .. deposcant Uigil.) 16 qui cum B ligaueris super terram VFA: legaueritis super terram B, ligaueritis et solueritis super terram Uigil., ligaueritis super terram erunt ligata et in caelo Facund. 17 quos ergo VFAJB: hos quos Uigil., quos Facund. iam om. F 18 suo deus iudicio Uigil. audit B sibimet om. A 19 conspiciat VFA: conspiciant B, conspicit Uigil. Facund. 20 quia .. defunctorum cum eis quae sequuntur coniungit Thiel superstatum B, supertitum F )

professus ergo Misenus regulariter se omnes haereses, Eutychianam praecipue cum Eutychete, Dioscoro, Timotheo Helluro Petroque Alexandrino, Acacio Constantinopolitano Petroque Antiocheno uel cunctis horum successoribus sectatoribus et communicatoribus detestari eosque anathemate ferire perpetuo, communionis apostolicae et sacerdotalis gratiam, quam catholica traditione percepit, recipiet dignitatis). [*]( 5 Luc. 17, 34 13 cf. Felicis ep. 6 (Thiel p. 246): numquamque anathematis uinculis exuendus ) [*]( 1 cum om. x magnopore H z potent X subuemre vrii, corr. Bar. prosit B 3 in B: et VF ulterius VF 5 adsumitur VF ortatur B 6 differre VF: differende B, differenda Bar. 7 haec F ipso Bar.: ipsum VFB((ob> hoc ipsum pJ) recipiendas B 8 hoc B 9 celesti B ostenditusque B 10 quo sit quo B 11 quod B: quam VF 12 superstis B 14 corrigit B 15 fleuiliter VB 16 negaretur F 17 euticianam B, eutichanam VF eutichete VF, euticę B 18 etilureB 18 sq. acatio constantinop.ajostf Dioscoro (18) trsj). F 19 antioceno F, antill/loceno B, anticheno V 20 comnunicatoribus B 22 sacerdotalis reliquis omissis VF, sed in V fol. 103v. columnae dexterae lineae, quae supererant, 27 et dimidia uacuae relictae sunt 22 gratia B, corr. Bar. )

Omnes episcopi et presbyteri surgentes in synodo adclamauerunt \'exaudi Christe: Gelasio uita!\' dictum quindecies. \'domne Petre, tu illum serua!* dictum duodecies. \'cuius sedem, et annos!\' dictum septies. \'uicarium Christi te uidemus!\' dictum undecies. \'apostolum Petrum te uidemus!\' dictum sexies. \'cuius sedem, et annos!\' dictum septies trigesies.

Sixtus notarius sanctae ecclesiae Romanae iussu domni mei beatissimi papae Gelasi ex scrinio edidi die tertio Id. Maii Flauio Uiatore u. c. cons.

DILECTISSIMIS FRATRIBUS UNIUERSIS EPISCOPIS PRESBVTERIS DIACONIBUS ARCHIMANDRITIS ET CUNCTO ORDINI UEL PLEBI PER ILLVRICUM DARDANIAM ET UTRAMQVE DACIAM SVMMACHUS. Quod plene fieri cupimus! \'Si quae scribimus impleantur, nullus stupeat seruatum hactenus nos nunc soluisse silentium, cum prudentissimi Salomonis ista uox personet: tempusloquendi [*]( 16 Eccles. 3. 7 ) [*]( 5 dictum undecies Fronto Duc. : tunc undecies B 6 sexciea B 7 iusso B. corr. Bar. 8 crinio B Maii Bar.: KAGI B, Martii Thiel 9 cons. KXPLIC B ) [*]( 104. lJat. d. 8 Oct. 512 (5 Mart. 513 ?). F = fragmentum Auellanae quod extat in fine codicis a (cf. Proleg. cap. I); B = Berolin. lat. 79; \'f = editio anni 1532 in Prolegomenis adcuratius descripta, guae cum magnopere deprauata interpolataque sit, lectiones uarias eius non subscribam nisi fere eis locis, quibus ad ferendum iudicium de discrepantiis codd. V et B nonnihil inde posse desumi uidetur. Edd. Car. P 434; Bar. ad a. 512, 36; Conect. Concil.; BTA I 358; Thiel 717. 11 Dilectissimis fratribus uniuersis episcopis VF: Simmachus uniuersis episcopis B, om 4» 12 diaconibus FBty: DIACIS Y ARCHWANDITIS B ORDINB B uel plebi VB: et plebi F, plebeio ,} per Illyricum VF\'f: ATQ; A FRATRIS ORTODOXIS PBR ORIBNTIS PARTES seu per tratias per illiricum B 13 <et> Dardan. rf utramque om. \'f DATIA* SYHMACHUS V, DATIAM sIMACHUS Fhicdesinens: Daciam constitutis Symmachus episcopus Romanus \'f, Datiam constitutis B Quod.. cupimus] distinxi uerba ab eis quae sequuntur; similem exordii formulam uidesisin Felicis epp. 17 et 18 (Thiel 275, 277) et Gelasii ep. 3 (Thiel 312) quod plene .. impleanturom.\'} Car. 15stupeaB actenusif scilentium V 16 salominisB, Solomonis Y 16 sq. tempus tacendi et tempus loquendi trsp. Y cum Vulgata )

quippe ubi religionis reuerentia et summa concutitur, aptum iuxta diuinam scripturam dicere eos qui sunt mites debere esse pugnaces. est siquidem et spiritalis quaedam deo accepta congressio; inde et laudabiliter uniuersa tolerantur, ne quisquam a diuina caritate separetur. et uos quidem docere quid deceat, graue onus pudoris, sed necessarium de utilitatibus ammonere. neque enim congruum illis religiosae offerre dogmata disciplinae, a quibus institutionis ipsius expectatur plena perfectio. sed breuiter clara perstringimus.

cui incognitum, Constantinopolitana ecclesia qua Nestorii contagione laborauerit, Nestorii inquam, qui quasi putre corporis membrum a societate catholicae communionis excisus est? ubi terrarum non praedicatur congregatio Calcedonensis sancta concilii, quae Eutychen et Dioscorum, duo nomina famosa et magnae perfidiae, unius sententiae integritate damnauit. iniquitatis complices et uno spiritu diuinis dogmatibus aduersa ructantes?

quis Petrum et Timotheum praefatorum uernulas ignorauit, propugnatores intentionis addictae et auctores ac magistros suos scaeuo errore uincentes? illum Timotheum loquimur parricidam, qui sanctae recordationis Proterio superstite non solum ecclesiam non religiosis auctoribus occupauit uerum etiam effusionem [*]( 5 cf. Luc. 22, 36 (?) ) [*]( 2 accedunt A 3 magnis B fastidii B\'}: fastidium V 4 summa cutetur B 5 eos Vt}: om, B debebere B 5 sq. pugnaces siquidem spiritalis quae est et deo accepta congressio uniuersa laudabiliter tollerat ne quisquani 6 est B: et V 7 inde VB: unde Coust. tollerautur B a 17: om. B\'} 8 et B: ut V (et uos .. ammonere om. 9) quid scripsi: quod VB deceat B: doceatis V graui V 10 religio se F, religiosa •]» offerre y.}: afferre B 11 institutioni V 12 perstringemus 6 constantinupolitana B 13 qua B\'}: qiif V nestorii contagione laborauerit B\'ł: om. V 14 a om. B 15 escisus V 16 congregatione B sancti Bar. euticem B 17 magnopere fidei V 18 iniquitates B 19 aduersa ructantes B: aduersa luctantes V (aduersarias pesteis \'f) 21 scaeuo B Bar.: saeuo 6, crebro V 22 errore B,}: erro V 23 scae B procerio superistite B )

sunt Antiochiae mala, UDI per alterius Petri nefanda ludibria reuerendum sacerdotii nomen inrisum est. quis Apamiae et Tyri gemitus tragicis criminibus comparandos, uel si solis uacet, digna possit lamentatione deflere? quid Acacium?

qui quasi bonis suis fascino quodam grauatis, quae Basilisco imperante praemiserat, nouo exemplo poenae deprehensus est aduersum se ipsum dicens ipse sententiam, illos mutata uoluntate defendens, quos prius gloriosum putauit addicere, et laborans sociare fidelibus, quos dudum haereticos manifestae praeuaricationis ostenderat: propter quos maxime fugiendos et designatorum superius damnato agmini coaequandos illa, propter quae fidelis probatus est esse, dissoluens et permixtus his, per quae ecclesiae laesio generalis euenit.

aduersum hos si patrum dogmata ratio suadet esse seruanda, cogitate, si possunt maiore transgressione calcari quam nunc per eos, qui in partibus uestris Eutychetis dogmata recidiua resuscitant. si uero tamquam infirme constitutae sententiae sine periculo [*]( 1 ad criperuasionis B ipsium nimpe B 2 Jamnationis B 4 notum 6: notam V, uotum B fecerunt Y\'f: fuerant B 6 proprii VB\'I: i praedicto Bar. 7 innouit B 8 antioce B 9 pferendum V et Tyri Barethyrii \'h tyri VB 10 genitua B tragoecis V crimibus B 11 possit Bty-. posset V 12 grauatus B balisco B 13 pęne V, pene B 14 mutata B$\\ mutua Y 16 heriticos B manifestae <1: manifeste V, manifestos B 17 maximae B 17 sq. fugiendus et designato superius damnatorum agmini coaequandus I} 18 superiorius V coaequando B 19 filis B 20 aduenit B aduersum B\'f: aduersus V 21 suadit B 23 uestris V$: nostris B eutichetis B. Eutyches 6 recitiua suscitant B 24 infirme Car.: infirmę V, infirmae B<b constitutae (constitute B) sententiae B\'}: constituta sententia V ) [*]( XXXV. ) [*]( 32 )

quando enim paternarum regularum despiciuntur inuenta nec eorum, quae bene instituta sunt, firmitas uindicatur, huiusmodi impietatem necesse est fidei semper uenire. nam ubi facilis dissolutio est rationabilis constituti, ibi omnis sanctitatis forma corrumpitur, Christus impetitur et (quis hoc fidelium patienter accipiat?) instituta patrum reuerenda calcantur. et (quis non uitae mortem iusta electione praeponat?) ubi catholicae fidei adoranda reuerentia?

ubi multo cruore sanctorum dogmata constituta? ubi doctorum ueterum fidelis auctoritas? ubi illa religiosarum mentium stupenda patientia, propriis bonis contenta nudari, ne de spe aeternae hereditatis excideret, quasuis ambiens passiones, ne incorruptibilis illius boni iudicaretur indigna?

nam nulla maiora documenta sunt fidei quam ubi temporis ratio suadet uitam subdere passioni, et ideo, qui pro ea periculum persecutionis subire meruerit, dignum se caelesti ostendit esse militia. Christus nos pio sanguinis sui pretio comparauit gratiae libertate concessa nihil inuenientibus humanis operibus, quod dignum pro tanta mercede tribuerent, atque ideo, ubi religionis iniuria est, amorem fidei omnem transcendere oportet affectum.