Epistulae imperatorum pontificum aliorum

Cum denuo resedissent, Gelasius episcopus dixit: *Sedes apostolica quidem, quae Christo domino delegante totius [*]( 1 antioceno petro trsp. B 2 eorum om. B 3 isto B 5 quodlibet B habitarum B 7 reciperim B meae B: me V 8 inpnlflum B conspectum B 9 uicari B 10 professione B comdemno B exorreo B 11 fide communioque (!) bis scripsit V apost. me semper B 13 subcripsi B sub V: die B ac B: hac V 14 crededi B 15 offerendum B huc B 16 ablate B supra scripto om. V 18 uidetur fraternitatis urae B 19 cognoacere B 20 episc. et presb. B 23 dominus V 24 rogamus om. V dictam B: dic V 25 residissent B: sedissent V 26 apostolicam B quae B: de V diligante B )

quibus tamen misericordiae locum memor supernae pietatis pro suo moderamine reseruauit et, dum conditionem posuit ultionis, spem noluit propitiationis abscidi sicque suam sententiam temperauit, ut istorum ueniam cum illorum mallet salute prouenire, quorum fuerant participatione decepti, ac potius praeberent eis, quos suo firmauerant in prauitate consensu, et salubrem correctionis metum et emendationis imitandae consortium.

denique sic ipsa animaduersionis uerba librata sunt, ut se illi et cum istis perculsos aduerterent et ex eorum conditione non diff<id>erent posse saluari. in quo utique et his non est in totum uia praeclusa remeandi et illis, si mallent, per istos est oblata correctio studiumque porrectum, quo possent meliore conatu praeteritos compensare prolapsus, si fauorem, quem praeuaricatoribus facili uoluntate detulerunt, in reformationem catholicorum potius conuerterent sacerdotum. dictum est enim tamdiu istos fore suspensos, donec auctore [*](1 pricipatum B que om. B 3 circuin om. B 4 mesenum V euticiane B: eutichene V 6 suae pJ: siue VB 7 dubum B sub om. V 8 cur V: quod B 9 reccidissent V 10 discusione B 12 superna B 13 mederamine B 16 fuerunt Y potius hi\'pberent (sic!) B 17 suos B firmauerat B 18 correptionis Thiel emitande B 20 percussos B 21 different VB, corr. p2 23 istos non est B correcti B 24 possit B conati B antepensare prolapsos V 25 facile B 26 in B: et V reformatione B 27 doneo V autore B )

gratulandum scilicet crederetur nullo modo Graecos non posse renuere, quod uiderent ab apostolica sede fuisse damnatum, facileque eos posse de istorum supplicio commoueri, ut nossent. quid uitarent et quid consequenter ambirent, ac uelle putarentur resipiscendo magis sentire cum rectis quam iugiter errare cum perfidis, expectatumque diu est, ut his rationibus incitati contagia nefanda deponerent una cum sede apostolica sentiendo, sicut de eorum speratum fuerat uoluntate, nitentes catholicis sacerdotibus reuocandis studium potius commodare utque et ipsi ad orthodoxam recurrerent unitatem et istis, qui illorum participes erroris extiterant, ministrarent praestitutae receptionis effectum. nec qua fieri potuit occasione cessatum est, quo competenter admoniti et sufficienter instructi pariter pericula uitanda cognoscerent ac patere sibi ianuam, si sinceris mentibus hanc petissent, apostolicae communionis aduerterent.

sed quia eo peruentum est, ut hortamentis quoque medicinalibus, dum etiam quae referrent contraria non haberent, differrent tamen hactenus adhibere consensum, illorum quidem difficultatibus paternum debemus pii doloris affectum deprecantes omnipotentiam dei nostri, quae sola quamuis deuias in ueritatis uiam potest conuertere uoluntates. ut eisdem suae propitiationis operatione mirabili spiritum [*]( 1 principatum V 2 catholico sacerdote cepisset ecclesia gratulari ut scilicet B 4 rennuere VB quo B fuis B 5 facile quae. B 7 resipiscende B igiter B 8 expectatuni quae V 9 incitatis B una cum V: ut B apostolica sede consentiendo B 10 nitentesque Bar. 11 reuocandis Thiel: reuocandi VB corainodare utque et scripsi: commodarent quae et B, commendarent que V, commendarent quo o2 12 hortodoxam recurrent ueritatem B 13 crroris om. B inde a ceptionis incipit jragmentum F cod. Uaticani 4961 fol. 109 (cf. 1\'roleg. cap. I) 14 ne F quia B 15 gestatum B copetenter F, conpetentur B 16 uita da F, uitandi B 18 ortamenti B, ornamentis lF, corr. Bar. 19 referent contrarie B 20 different B actenus YFB 22 dei B: domini VF 23 deuias VF: dehas B 24 operationem VF spiritu VFB, corr. Bar. )

quae donec, sicut de eius uirtute confidimus, diuina placatione proueniant, huic interim, qui supplicat, desiderabiliter expetenti nullatenus perire patiamur, ut cuius non sunt Orientales deiectione perterriti ne in errore persisterent, saltim curatione prouocentur ut redeant ad salutem, praecipue cum dispositionis sedis apostolicae clementiam tenor comitetur ipse dictorum neque prolata sibi repugnare constitutio iudicetur.

definitum quippe est, ut superius iam praedictum est, eos ae quibus agimus eatenus debere suspendi, donec auctore deo et praefatis adnitentibus Alexandrina catholicum reciperet ecclesia sacerdotem. non abrupte et sine exceptione propositum sed ea ratione depromptum est, qua non, siue illis adnitentibus siue non adnitentibus, indifferenter uideretur infixa sententia, ideoque, sub quo tenore librata conditio est, eodem non existente necessitatem suae professionis absoluit. quod enim cum adnisu praedictorum pronuntiatum est esse faciendum, hoc eodem non succedente non fieri posse manifestum est sed, cum eorum etiam faciendum memoratur adnisu, satis euidenter ostensum est. quod sine hoc non possit impleri. licet ergo illi, quorum deesse probatur adnisus, de sua sunt obstinatione miserandi, tamen quia deest, sicut sine eo effici non potest quod cum eodem -effici posse praesumptum est, ita desistentibus causis, per quas hic articulus ueniret ad terminum, insolubiliter non [*]( irn 1 efficatiam F 2 uirtite concidimus B 3 proueniat VF 3 sq. huic .. expetenti YFB: hunc .. expetentem Bar..r» praeteriti B 6 redirent VF 7 dispositionem B sedis om. VF comitetur B 8 constituo VF 9 dictum F 10 qub; B 11 reciperit B 12 abrupte V, aprupte B pnst propositum tkl. ё V man. 1, om. FB 13 adnitentibus siue non om. VF 15 quo VF: uno B 16 necessitate VF sue profesionis F, suecl; flixionis B adnixum B 17 eode F 19 memoratum B anniso B: adnisus V, adinisus F satis om. VF euidentur B 20 posset B 2t sua B: qua VF sunt VB, ft F: sint Bar. 22 qua B eo B: et VF quod cum eodem effici om. F deletis deinde eis quae praecedunt non potest 24 insulubiliter B ) [*]( xxxv. ) [*]( 31 )

quapropter lata sententia non existentibus, per quae possit usque ad sui exitum deputatam retinere mensuram, his consulendi, qui ea ante tenebantur, tribuit libertatem. et apostolica quidem sedes, ut saepe repetendum, aestimans Orientales nullo modo non posse respuere, quod sedes apostolica refutasset, eosque saluti propriae et apostolicae communioni nullius praeferre posse personam, haec de eorum mentibus melius aestimarat. sed, quod iterum non tacendum est, dolenda pernicies non uelut improuidam bene de Orientalibus sentientem potest opinionem magis apostolicae sedis arguere quam suae peruicaciae potius deputare, quod oblatum sibi tramitem propriae redintegrationis secuta non fuerit, nec ideo tamen aliis debet medicinalem desiderantibus impedire per suam peruicaciam facultatem.

tunc enim dicta sunt de Graecorum consensione fidenter, quia simul et beati Petri societatem quibuslibet uidebantur praeponere posse personis et, qui extiterant ante catholici, aestimabantur consensuri facile ueritati atque ideo cuiuslibet hominis affectum desideriis apostolicae communionis non posse praeponere. qui cum nondum susceperint per quas is ordo decurreret uoluntates, id, quod per eas fieri posse praesumptum est, cernitur absolutum, quoniam, cum desunt qui efficiant, nullus prouenire possit effectus — immo cum idem ipsi, per quos iudicabatur esse faciendum, ne efficiatur obsistunt.

qui si in hac sunt, quod absit, obstinatione mansuri, resoluta conditio est [*]( 1 oblegatum B existentibus per que bis B 3 qui ex quę corr. V ea ante tenebantur scripsi: aetate tenebantur B, adtenebantur VF, adnitebantur pa, arctati tenebantur Bar. tribuet B 5 ertimans F; est aestimans Car. nullu B non om. F 6 sedis B 7 communioni? F nullus V 8 extimarat F 9 inprouidum VFB, corr. p2 10 potes oppinionem B 11 sedis om. F quod latum B 15 njsimul F et simul trap. B 17 extiterunt B extimabantur F 19 desideriis B: in desideriis VF proponere VB qui (sc. Graeca) Thiel: quae VFB 20 nondum VF: non sus B quas VF: qua B is B: his VF, hic Car. decurret uoluntatis YF 22 cum om. B qui VF: per B peruenire VF, praeuenire B, corr. Bar. )

hoc etiam tenore beatus Paulus: apostolus non ideo, quod absit, fefellisse credendus est aut sibi extitisse contrarius, quoniam cum se ad Spanias promisisset iturum, dispositione diuina maioribus occupatus ex causis implere non potuit quod promisit. quantum enim ipsius uoluntatis interfuit, hoc pronuntiauit quod re uera uoluisset efficere; quantum ad diuini secreta consilii, quae ut homo omnia non potuit licet spiritu dei plenus agnoscere, superna praetermisit dispositione praeuentus.

nec quia beatus Petrus apostolus pro affectu diuinae reuerentiae ipsi domino respondit: non lauabis mihi pedes in aeternum, fefellisse, quod absit, aut in sua putabitur minime constitisse sententia, quia mox eidem diuinae cesserit uoluntati, ut, quod se dixerat non esse facturum, causis astrictus humanae salutis expeteret prona [*]( 11 cf. Rom. 15, 28 19 Ioh. 18, 8 ) [*]( 1 censebantur VF uerba inde a 2 si uero usque ad 48;), 19 concessum (cf. tamen ad p. 484, 3) collectioni suae inseruit Anselmus Lucensis; contuli codd. Uatic. 1364 (= Al) et Uatic 4983 (= A3), quorum consensum non fere adnotatis propriis utriusque erroribus significabo littera A 2 si BA: sin VF sifiut B 3 qui nram postulat B 4 quo A: quod VFB inpeditur B posset B intercipiendum F superstes (superistis B) est YFB: est superstes A 5 consulendum est B: consulendum VF, est con- sulendum A 6 non om. B 7 promulgatum A 8 sic A3: si Asicut VFB t aniaentibue B 9 pacefiia B 10 credendum B 11 spanias VB: iBpanias F, hispanias A promississet B 14 uoluisset om. B 16 dei om. B 18 effectu B reuerentiae \'et> A ipso B 20 putabatur A sententiam BF quia YFA: quo B 21 uoluntati cesserit A ut Thiel: ad VFB, et A dixerat se trsp. A 22 an passuruin? expeteret B: patere VFA3, paterę A1 )

idcirco illa non succedente uia, qua reorum fuerat reconciliatio constituta, alteram licet adoriri, qua subueniatur quibus subueniendum esse decretum est, maxime cum Miseno ex quolibet excessu uel qualibet praeuaricatione poena sufficiat, quae usque eo tractata est, ut sola conditionis humanae et suprema consideratione laxetur, remittendaque punitio sit, quae non habet ultra quo crescat, quia cum nulli animae deus omnipotens et misericors per ecclesiasticam pietatem quaerenti uoluerit remedium denegari, non dubium est hoc ipso auctore deo et diuina conpunctione prodire, ut tunc de eius receptione tractetur, quando eam non protelanda quoque necessitas compellat impendi;

nostro praeterea saluatore beato Petro apostolo prae ceteris deleganti: quaecumque ligaueris super terram, ligata erunt et in caelis et quaecumque solueris super terram, erunt soluta et in caelis, sicut et his uerbis nihil constat exceptum, sic per apostolicae dispensationis officium et totum possit generaliter alligari et totum consequenter absolui, praecipue cum ex hoc magis praeberi cunctis oporteat apostolicae miserationis exemplum, ut absolutione damnati, si resipiscant uniuersi et ab errore se retrahant atque ad [*]( 14 Matth. 16, 19 ) [*]( 1 succedente VFA: faciente B qua reorum Thiel: quare horum VFA3, quare heorum Ai, qua seorsum B, qua eorum Bar. 2 recon- siliatis B alterum B adhoriri B 3 discretum B \'decretum est\' et paulo post \'neque enim qui longe\' (p. 485, 3) omissis intermediis à 5 praeuaricationis VPB, corr. 02 pęnas V tractata B: tracta VI ut YF: et B 6 et YFB: om. Bar. supprema consideratione B Bar.: superna conditione VF 7 remitendaque ex renitendaque F, remittenda quae B ponitio B sit B: est VF 9 noluerit BF 10 ipsa B etj an ex? 11 de om. VF eam (scil. receptionem) scripsi: ea VFB 12 proteland F, procellanda JB; fort. protelandam impedi V 13 pro B deliganti F, delegante Bar. 14 quaecum legaueris B legata erunt in (om. et) B 17 per om. F 18 geraliter F allegari B ante consequenter del. et B 19 preueri B 20 dampnati? V 21 ad F: ab B, om. Tx )

proinde quantum permittente domino possibilitatis humanae desideranti remedia praebeamus, totum, quod supra nostrae facultatis est modulum, diuino iudicio relinquentes. non autem nobis poterunt imputare, cur praeuaricationis offensam uiuentibus remittamus, quod ecclesiae deo largiente possibile est, qui nos etiam mortuis ueniam praestare deposcunt, quod nobis possibile non esse manifestum est. quia cum dictum sit quae ligaueris super terram, quos ergo non esse iam constat super terram. non humano sed suo iudicio reseruauit nec audet ecclesia sibimet uindicare, quod ipsis beatis apostolis conspiciat non fuisse concessum, quia alia sit causa superstitum alia defunctorum.

tulerit [*]( 16 Matth. 16. 19 ) [*]( 1 unitatem Bar. 2 quem YF praeuaricationis Thiel: praeuaricatoris VF, praeuaricatores B 3 neque enim qui usque ad 19 concessum rursus exhibet A 4 positus B 5 ubi VFA: ut B 7 poscenti misericordiam VFA: portanti mam B 8 censure quae B seue- ritas p5: ueritas VFAB soplices B 9 permanenteJS 10 possibilitati A desiderantis B uerba totum quod supra usque ad 20 defunctorum llic illic leuiter mutata adfert Uigilius papa in constit. de tribus capit (ep. 83 § 216 = p. 291, 9 sqq.), usque ad 19 concessum Facundus contra Mocian. LXVIIp. SG6Aed.Migne totum om. B Facund. 12 poterantB <per) praeu. B 13 remitamus V 14 qui VA Fac.: quod F, quae B (nec .. deposcant Uigil.) 16 qui cum B ligaueris super terram VFA: legaueritis super terram B, ligaueritis et solueritis super terram Uigil., ligaueritis super terram erunt ligata et in caelo Facund. 17 quos ergo VFAJB: hos quos Uigil., quos Facund. iam om. F 18 suo deus iudicio Uigil. audit B sibimet om. A 19 conspiciat VFA: conspiciant B, conspicit Uigil. Facund. 20 quia .. defunctorum cum eis quae sequuntur coniungit Thiel superstatum B, supertitum F )

professus ergo Misenus regulariter se omnes haereses, Eutychianam praecipue cum Eutychete, Dioscoro, Timotheo Helluro Petroque Alexandrino, Acacio Constantinopolitano Petroque Antiocheno uel cunctis horum successoribus sectatoribus et communicatoribus detestari eosque anathemate ferire perpetuo, communionis apostolicae et sacerdotalis gratiam, quam catholica traditione percepit, recipiet dignitatis). [*]( 5 Luc. 17, 34 13 cf. Felicis ep. 6 (Thiel p. 246): numquamque anathematis uinculis exuendus ) [*]( 1 cum om. x magnopore H z potent X subuemre vrii, corr. Bar. prosit B 3 in B: et VF ulterius VF 5 adsumitur VF ortatur B 6 differre VF: differende B, differenda Bar. 7 haec F ipso Bar.: ipsum VFB((ob> hoc ipsum pJ) recipiendas B 8 hoc B 9 celesti B ostenditusque B 10 quo sit quo B 11 quod B: quam VF 12 superstis B 14 corrigit B 15 fleuiliter VB 16 negaretur F 17 euticianam B, eutichanam VF eutichete VF, euticę B 18 etilureB 18 sq. acatio constantinop.ajostf Dioscoro (18) trsj). F 19 antioceno F, antill/loceno B, anticheno V 20 comnunicatoribus B 22 sacerdotalis reliquis omissis VF, sed in V fol. 103v. columnae dexterae lineae, quae supererant, 27 et dimidia uacuae relictae sunt 22 gratia B, corr. Bar. )

Omnes episcopi et presbyteri surgentes in synodo adclamauerunt \'exaudi Christe: Gelasio uita!\' dictum quindecies. \'domne Petre, tu illum serua!* dictum duodecies. \'cuius sedem, et annos!\' dictum septies. \'uicarium Christi te uidemus!\' dictum undecies. \'apostolum Petrum te uidemus!\' dictum sexies. \'cuius sedem, et annos!\' dictum septies trigesies.

Sixtus notarius sanctae ecclesiae Romanae iussu domni mei beatissimi papae Gelasi ex scrinio edidi die tertio Id. Maii Flauio Uiatore u. c. cons.