Retractationum

Hic liber sic incipit: Corona uictoriae.

Libros de doctrina Christiana cum inperfectos conperissem, perficere malui quam eis sic relictis ad alia retractanda transire. conpleui ergo tertium, qui scriptus fuerat usque ad eum. locum, ubi commemoratum est ex euangelio testimonium de [*]( 1 I Cor. 15, 50 3 I Cor. 15, 53 7 Retract. I, 16, 2. Aug. de ciu. dei XXII, 5. 21 10 De doctr. Chr. III, 25, 36 ) [*]( 1 ait] atque El paulus apostolus CDlR, apostolus paulus cet. v non poBsidebunt regnum dei B 2 possedebunt CXDXMV dixit D2 3 oportit C1 corruptebile V hoc om. Bl hoc induere-mortale per dittogr. repet. H incorruptionem—induere om. P 4 inmortalitate H enim] autem E 5 hoc enim (om. factum fuerit) B fuerit D2 in ras. sed-corpus per dittogr. repet. H 7 sanguis B1C1D1 8 intellegendum B noncupasse Cl 9 incorruptebilis V 10 posset V ut] in N 11 ∗opera M accipiam D2Ql apostol*»um (or ras.) D 12 regnum dei C2N2Qv non om. ll, no D possessurus C1D1 ista om. B dilexerunt BD2EMQ 13 uitoriae E 14 num. om. BFPQ, IV v 15 IIII 02 in ras., III H 17 mallui M retractanda om. N transire om. C1D1, transirem ER 18 tercium C1, tertiam H scriptus fuerat (s f in ras.) M 19 cummemoratum OlDt, commeratum El, dixi commemoratum E1 )

In secundo sane libro de auctore libri, quem plures uocant [*]( (2) ) Sapientiam Salomonis, quod etiam ipsum sicut Ecclesiasticum Iesus Sirach scripserit, non ita constare, ut a me dictum est, postea didici et omnino probabilius conperi non esse hunc eius auctorem.

ubi autem dixi: his quadraginta quattuor libris testamenti ueteris terminatur auctoritas, ex consuetudine, qua iam loquitur ecclesia, uetus testamentum appellaui; apostolus autem non uidetur appellare testamentum uetus, nisi quod datum est in monte Sina.

et in eo, quod dixi: de temporum historia sanctum Ambrosium soluisse quaestionem, tamquam coaetanei fuerint Plato et Hieremias, me fefellit memoria. [*]( 1 Luc. 13, 21 6 De doctr. Chr. II, 8, 13 10 Ibid. 14 Gal. 4, 24 De doctr. Chr. II, 28, 43 ) [*]( 1 abscondit C in ras., abseundit V firmentum D1 mesuris M 2 fermentaretur totum v addidi (didi in ras.) M 3 in quattuor EOa libris quattuor P2 libris (is in ras.) M compleui a 4 adiubant Cl, adiuuent H intellegatur G 5 quae om. HiP, **** quae (quae ras.) M intellegemus Q p**ferenda G, proferanda E sunt B 6 secundo] s. autem Ql sane om. H1 ∗∗tore (au ras.) D 7 sapientia E solomonis G, salamonis E, salemonis B aecclesiasticum D, ecclesiasticam Ql 8 hiesus E, ihesus N sirrach C1D1, sirac HV, syrac PR, sirahc G, syrach F, filius sirach BOQa scripserit (e in ras.) M ut] sicut v dictum dictum Q 9 dedici V prohuius bilius ClGl 10 eius] eius libri BD2EFGNSVv, eius libri Q auctore D1 uiginti quattuor (XXIIII) BFHNS2, quattuor (om. quadrag.) E 11 testamenta El ueteris] u. testamenti B consuitudinem Dl qua iam] quad am C1D1 quam iam HlQl, qua E 12 loquitur om. R aicclesia D apellaui E apostolos D1, a -plurimis D2 s. 1. 13 appellari D2 uetns testamentum v 14 sina** M, sina* (y ras.) D, syna FOR de de B 15 hystoria FORV, istoria E sanctum] secundum Fa quaestionum Dl 16 coatanei CxDl, coethanei Q hyeremias V, iheremias NO fefelit 01 )

Hoc opus sic incipit: Sunt praecepta quaedam.

Sunt duo libri mei, quorum titulus est: contra partem Donati.

Quorum in libro primo dixi non mihi placere ullius. saecularis potestatis inpetu scismaticos ad communionem uehementer artari. et uere mihi tunc non placebat, quoniam nondum expertus eram, uel quantum mali eorum auderet inpunitas uel quantum eis in melius mutandis conferre posset diligentia disciplinae.

Hoc opus sic incipit: Quoniam Donatistae nobis.

Confessionum mearum libri tredecim et de malis et de bonis meis deum laudant iustum et bonum atque in eum excitant humanum intellectum et affectum; interim, quod ad [*]( 1 Aug. de ciu. dei VIII, 11. cf. Ambros. in Ps. CXVIII. exp. 18, 4. de Noe et area 8, 24 2 Ambros. de sacram. regen. s. de philos. (cf. Ballerini IIII, 905 sq. Ihm Neue Jahrb. suppl. XVII, 76). Aug. c. Iul. II, 5, 14. 7, 20 5 non extant 8 Aug. ep. 93, 5, 17 ) [*]( 1 dixit G, senserit a eius libro GNQ 2 philosofia V, filosofla H, philophia Q 4 XXXI om. BFPQV, V v 6 mei om. BD2FGNQS 8 in quorum primo libro v mihi non OPVa placeret C1D1G1SV illius P 9 inpetus BEFGHMNPV scismaticos BD1FGNOS, chismaticos M, schysmaticos V, cismaticos EH, schismaticos cet. uehementer C1D1Q2R, uiolenter cet. v 10 et] quod a tunc mihi v nonD2 inras. quia a 11 quantum] q. eis E auderit Dl, audiretif impuni- tatis Ql, impuritas BFGN 12 confferre D possit BD2FGHlMNQSV diligentiae H, et diligentia R, diligentius 01 13 disciplina H 14 donatise Dl 15 num. om. BFHPQR, VI v 17 bonis et de malis H 18 laudans OlD adquae D, ad que E )