Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

[*]((3) ) Et paulo post testimonium posui de libro Sapientiae seeundum codicem nostrum, in quo scriptum erat: sobrietatem enim sapientia docet et iustitiam et uirtutem, et [*]( 2 De mor. eccl. cath. I. 9, 14 sq. Ps. 43, 23. Rom. 8, 36 16 De mor. eccl. cath. I, 16, 26-29 17 Ibid. I, 16, 27 18 Sap. 8, 7 ) [*]( 1 igitnr] i. libro D2 s. l. Q aecclesiae C, eclie H. aecclaesiae D catholicae ecclesiae B ubi om. E 2 posui in ras. E, possui 0 quoniam CD, om. cct. v propterea (om. te) E 3 adficimur] afficimur∗∗ H. morte aff. R di*e M oues CDIR. oues occisionis cet v mensitas Hl 4 cudicis V scribturarum EH 5 adsuetos Cl, assnetus BEFGMRSW nam-morte ailficimur lJfl in rus. intrrpraetationis DMP 6 aficimur M sed—adficimur om. H 8 morificainus H uerus Hl preci C 9 in linguam W in lati- \' nam B2 in mg. interpraetes DMP 10 scripturarum diuinarum P diuinarium (i ras ) Q facta est B 12 falstl E. falsa H 13 conuenientia 0 ueterum et n..scripturarum B qualem NQ 14 utiqu e D 15 ∗∗∗∗unde H ∗∗∗∗obrepserit (orbe ras.) D 16 uerol autem B conuenentiam Cl, conscientiam 0 17 Et] similiter ct D-GHMOPQVv libro. (s ras.) C 18 cudicem V, coticem Dl nostri El subrietatem C1, sobriaetatcm D 19 tert. et om. 2V. eras. D )

30
secundum haec uerba disserui res quidem ueras, sed ex occasione mendositatis inuentas. quid enim uerius, quod sapientia doceat ueritatem contemplationis, quam nomine sobrietatis significatam putaui, et actionis probitatem, quam per duo alia intellegi uolui, per iustitiam atque uirtutem, cum codices eiusdem interpretationis ueriores habeant: sobrietatem enim et sapientiam docet et iustitiam et uirtutem? his enim omnibus latinus interpres quattuor illas uirtutes, quae maxime in ore philosophorum esse adsolent, nominauit, sobrietatem appellans temperantiam, prudentiae inponens nomen sapientiam, fortitudinem uero uirtutis uocabulo enuntians, solam iustitiam suo nomine interpretatus est. has autem quattuor uirtutes in eodem libro Sapientiae suis nominibus appellatas, sicut a Graecis uocantur, longe postea repperimus in codicibus graecis.

item quod posui de libro Salomonis: uanitas nanitantium, dixit Ecclesiastes, in multis quidem codicibus legi, sed hoc graecus non habet; habet autem: uanitas uanitatum, quod postea uidi, et inueni eos latinos esse [*]( 9 Plato Legg. p. 963 C-964 B. Phaedo p. 79 C. Cic. de fin. II, 51. Diels Doxogr. p. 569, 4. 570, 30 15 De mor. eccl. cath. I, 21, 39 Eccle. 1, 2 ) [*]( 1 *haec D 2 occasionis C1, hoccasione (e m. 2 in ras.) D uerus H1 quod] quam quod P2Q2o 3 ueritatem] uirtutem a (et 9) subrietatis C1, sobriaetatis D 4 prauitatem GXB 5 atque] et Q cudices V 6 interpraetationis DMP habeant ueriores B subrietatem C1V, sobriaetatem D, sobrietatem appellans Ql 7 docent CDl alt. et om. N, expunxit D2 uirtutem] ueritatem BF, u. sobrietate appellans tempantia R 8 omnibus ClDM NQR, nominibus cet. v latinus om. F, latinis R 9 ore] hore D, opere JtflR nomnauit H 10 prudentiae] et pr. a nomen imponens B 11 sapientiae BlD2Q, sapientia D1 uiro C uobulo Cl 12 interpraetatus DMPBV quatuor ClGS2 14 appellantur V reperimus BCXDEPB 15 ytem E1 possui 0, dixi B solomODis Ot, salemonis R uanitantium] uanitatum C2EH2OPQa 16 aec- -clesiastes CD, eclesiastes H codicibus (cibus in ras.) M. coditibus Cl 17 bis habit 01 autem om. 0 18 uanitatjum M, uanitantum V, uanitantium CDEHNOPQRa uidi et in ras. S et om. E eis V latinis BF2S2a )

31
ueriores, qui habent uanitatum, non uanitantium. ex occasione tamen huius mendositatis quaecumque disserui, uera esse ipsis rebus apparet.

[*]( (4) ) Quod autem dixi: eum ipsum, quem cognoscere uolumus, hoc est deum, prius plena caritate diligamus, melius diceretur: sincera quam plena, nisi forte putatur caritatem dei non futuram esse maiorem, quando uidebimus facie ad faciem. sic itaque hoc accipiatur, tamquam plena dicta sit, qua maior esse non possit, quamdiu ambulamus per fidem; erit enim plenior, immo plenissima, sed per speciem.

item quod dixi de his, qui subueniunt indigentibus, quia misericordes uocantur, etiam si sapientes usque adeo sint, ut iam nullo animi dolore turbentur, non sic accipiendum est, tamquam definierim in hac uita esse tales sapientes; non enim dixi: cum sint, sed dixi: etiam si sint.