Retractationum

[*]( (1) ) Per idem tempus, inter illos quidem, qui de Academicis scripti sunt, duos etiam libros de ordine scripsi, in quibus quaestio magna uersatur, utrum omnia bona et mala diuinae prouidentiae ordo contineat. sed cum rem uiderem ad intellegendum difficilem satis aegre ad eorum perceptionem, cum quibus agebam, disputando posse perduci, de ordine studendi loqui malui, cum a corporalibus ad incorporalia potest profici.

[*]( (2) ) Verum et his libris displicet mihi saepe interpositum fortunae uocabulum; et quod non addebam:

corporis, quando sensus corporis nominaui;

et quod multum tribui liberalibus disciplinis, [*]( 1 I Cor. 15, 44 sqq. 16 De ord. II, 9, 27 17 De ord. I, 1, 2 cf. Retract. I, 1, 4 18 De ord. I, 5, 15. 8, 24. II, 14, 39 sq. ) [*]( 1 immortale C2EGPS2 suo] sancto ElFQl subditur C1, sudetar Dl 2 nostro in m codice (co in ras.) C, cudice V reperi BE\' 3 et om. a a.fratribus (f ras.) D 4 discriptus HM, disscriptus C1, desscribtus D apud aliquem adhuc E aliquae Bx inuene»ram H 5 ex quo] ut V 6 si om. EMPQlV, si. (c ras.) D ad] a W philosofiae V, filosofiae H, phylosophyae E, fere semper portili W 7 numerum et titulum om. Q 8 ordine rerum R liberi C duo] in D2 9 *er Q, P R quidem om. MSV achademicis BClDEF GQRSW 10 (s)cripti sunt 02 in ras. ∗∗∗∗duos (duos ras.) C1 libros∗∗(is ras.) E 11 magna quaestio v et] uel B 13 »**difficilem (dif ras.) C perceptionem] perfectionem GSlWa (in mg.) 15 mallui DlM cum] quo B2D2HPQVν a] de H proficisci (sci add. m. 2) D 16 his CDlH, in his cet. v libris (li in ras.) C displicit 01 mihi displicet E furtunae D 17 non om. OR audebam V corporis] hominis Oa 18 multum om. BlEORa ) [*]( 2* )

et quod Musas quasi aliquas deas quamuis iocando commemoraui; et quod admirationem uitium nuncupaui;

et quod philosophos non uera pietate praeditos dixi uiitutis luce fulsisse;

et quod duos mundos, unum sensibilem, alterum intellegibilem, non ex Platonis uel ex Platonicorum persona, sed ex mea sic commendaui, tamquam hoc etiam dominus significare uoluerit, quia non ait: regnum meum non est de mundo, sed: regnum meum non est de hoc mundo, cum possit et aliqua locutione dictum inueniri et, si alius a domino Christo significatus est mundus, ille congruentius possit intellegi, in quo erit caelum nouum et terra noua, quando conplebitur quod oramus dicentes: adueniat regnum tuum. nec Plato quidem in hoc errauit, quia esse mundum intellegibilem dixit, si non uocabulum, quod ecclesiasticae consuetudini in re illa inusitatum est, sed ipsam rem uelimus [*]( 2 De ord. I, 3, 6. 8, 24. II, 14, 41 3 De ord. I, 3, 8 4 De ord. I, 11, 31 5 De ord. I, 11, 32 6 Plato Resp. p. 507. Tim. p. 27 sq. Diels Doxogr. p. 305 b, 3. p. 331 \\ 1. cf. Aug. de Acad. III, 17. 37 9 Io. 18, 36 12 Ea. 65, 17. 66, 22. II Petro 3, 13. Apoc. 21, 1 13 Matth. 6, 10 ) [*]( 1 quidam-non sunt D2 in ras. etiam] autem a sciunt C, qui sciunt cet. v er. C, eas cet. v 2 quam uisio cando Dl 3 quod animirationem BEFlHMPW, quodatp miserationem (am del. m. 2) C, q. ammirationem (ammi m. 2 in ras.) D noncupaui C1 4 piaetate D 5 fulisse H mundus C1 unu (u m. 2 in ras.) CD alter. C, alteru (rtl m. 2 in ras.) D 6 p\'a∗∗tonis C ex om. Q 7 cummendaui Cl 8 significari R quia—ait D2 add. meum del. m. 1 H 9 mundO 01 regnum meum add. V s. l. hoc del. 01 10 et D2 in ras., ex R aliqua] alia a (lo)cutione Dz in ras., loquutione O HQI, locutione. (m ras) C, \'i\' aliquo figurato m loqndi add. Q2 s. l. inuenire C1 11 xpo dno E 12 posset V esset W 13 cōnplen bitur C sic saepe oramus (mus in ras.) M 14 Hec F 15 intellegibilem (gibi in ras.) M aecclesiasticae D sic saepe 16 consuetudine C pr. ille H1 inusitatum1 non usitatum BEOPo sedj s. si R rem ipsam B uellimus Dl, uellemus C1 )

[*]( (3) ) Nec illud mihi placet, quod cum dixissem: summa opera danda est optimis moribus, mox addidi: deus enim noster aliter nos exaudire non poterit; bene autem uiuentes facillime exaudiet. sic enim dictum est, tamquam deus non exaudiat peccatores; quod quidem dixit in euangelio, sed ille, qui nondum cognouerat Christum, a quo iam fuerat inluminatus in corpore.

nec illud placet, quod Pythagorae philosopho tantum laudis dedi, ut, qui hanc audit uel legit, possit putare [*]( 2 Act. 17, 24 9 De ord. II, 20, 52 12 Io. 9, 30 sq. 15 De ord. II, 20, 53 sq. ) [*]( 1 attendere mss. praet. C\'lHSl V ille om. MXR, illuin H noncupauit C\'D 2 incommotabilem D1 3 ut dicat add. V s. l. 4 dum F fecesse D1 faceret] face-*ret uelant M uel-quid faceret om. R 5 pr. face- \' rit V quid ex quod corr. B facere» (t euanuit) H, facerit F si om. P1, qui H aput CXF eum] dili H faciendi ratio El 7 intelh gibilem (lem m. 2 s. I.) D mundu (dū in ras.) F 8 uteretur J51 iam (i in ras.) C essemus eccl. literis satis B literis BGH 9 dixisse (e m. 2 in ras.) D 10 est] esse H2R, sunt E1 optimis om. 0 addedi V noster aliter nos] naturaliter nos W, aliter nos Bl 11 autem om. W 12 exandiet (di add. in mg. m. 2) C alt. exaudiet HOt 13 quidam BD2H2OP2Q2Vν in euangelio dixit B 14 nonduni] non R nouerat Ra xpm (ni m. 2 in ras.) H fuerat iam v iDuluminatus C, illuminatus EFQRS2W 15 placet] mihi placet F m, pl. mihi a pytagore CGIIOTV, phytagorę BEN, pitagore D2F, putagorae Dl 16 tantu (u in ras. tn. 2) C, tanto Dl, tantam 01 dedi laudis B hanc om. Oa audit hanc N legit et audit B, legit uel audit a posset V potare V )

Hoc opus sic incipit: Dc ordine rerum, Zenobi.