Locutiones in Heptateuchum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio III, Pars I-II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 28.1). Zycha, Joseph, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1894.

Et locutus est Moyses sic ad filios Israhel: et non exaudierunt Moysen a defectione animi et ab operibus duris: exaudierunt ait, non "audierunt".

Ego enim ineloquens sum, quod ait Moyses ad dominum, ἄλογος dixit graecus, non " inperitus " quasi ἀμαθής uel ἀπαίδευτος.

Hi sunt Aaron et Moyses, quibus dixit eis deus, ut educant filios Israhel de terra Aegypti; sic enim habet graecus.

Ecce ego gracili uoce sum et quomodo exaudiet me Pharao? notandum, quod exaudiet dixit, non "audiet".

Fecit autem Moyses et Aaron, sicut praecepit illis dominus, ita fecerunt. quid deesset, si non diceretur: ita fecerunt?

Si loquetur uobis Pharao dicens: date nobis signum aut portentum, et dices Aaron fratri tuo: sume uirgam . nonne locutionis nostrae consuetudo poscebat et quaedam eius integritas, ut ita diceretur: si loquetur uobis Pharao dicens: date nobis signum aut portentum, dices Aaron [*]( 1 Ex. 6, 5 5 Ib. 6, 9 8 Ib. 6, 12 11 Ib. 6, 26 14 Ib. 6, 30 17 Ib. 7, 6 20 Ib. 7, 9 ) [*]( 1 cxaudiuit CNLS 2 adfligunt T: adfligent CLSb adfligerent Xd U 3 xatatauXouvTac autouc scripsi: catadulinte autus C catadulunte aut us N catadulune autns L catadulunae autua S xatadouXaowxtiac b xaxaoo-Aoijvtat d posse (supra exp. sse superscr. m. 1 test) S 6 a deffectione LSl ad effectionS b ab operibus] ad opera LS 7 dura S 8 Ego] Ecce b 9 ad (d m. 2 add.) C alogus C alogos NLS 0X0710; b 10 amates C amathes NLS apedeutos CNLS arcctpoc b 11 hii NL eis om. CNLSb 12 deus om. C educam N 15 farao C 18 illi LSb 20 loquer$tur S 21 dicis C 22 uirga C nonne locutiouis] non elocutionis Lb none lucutionis S )

547
fratri tuo: sume uirgam? quid ergo ibi additum est "et", nisi aliqua proprietate locutionis hebraicae? nam neque graeca esse perhibetur.

Non mihi uidentur satis commode interpretati latini (JQeptatcir,: Pharaonis, ut dicerent: sapientes; corpol enim sapientes dicuntur. potuit autem latinus interpres sophistas dicere, quoniam non est, quemadmodum id latine dicatur. et ideo isto uerbo iam utimur pro latino, sicut philosophiam dicimus non solum graece uerum etiam latine; sophistas appellarunt latinarum litterarum eloquentissimi auctores.

Et absorbuit uirga Aaron uirgas illorum: ac si diceret: draco Aaron.

Quod dictum est de Pharaone: ecce ipse exit ad aquam, graecus habet "super aquam".

Dimitte populum meum, ut seruiat mihi in deserto . et ecce non exaudisti usque adhuc . quotiens dicitur: exaudisti, cum homini dicatur!

Fecerunt autem similiter et incantatores Aegyptiorum ueneficiis suis. et induratum est cor Pharaonis et non exaudiuit eos, sicut dixit dominus: quia in usu scripturae est "exaudiuit", cum etiam de homine loquitur.

Dimitte populum meum, ut mihi seruiant, non ut seruiat: qui loquendi modus non fere inuenitur nisi ubi [*]( 5 Ib. 7, 11 11 Ib. 7, 12 13 Ib. 7, 15 15 Ib. 7, 16 18 Ib. 7, 22 23 Ib. 8, 1 ) [*]( 2 locuciones 01 4 comodo C commodae N 6 sofystas in mg. C sophistas NLS OO;pto\'tljc;; b cooot] sofi C Bophoe N sophiste LSb 6 potuit autem] potuit enim LSbd soflstas C corptOnj; b 8 pro et ideo lacuna circa 8 litter. in N utuntur b filosofiam C 9 sophistae (ae ex as) S sofistas C sophistes b 10 appellarunt] appellantur L autem appellantur Sb 13 eiit] exiit LSbd eziet cod. Lugdunensis; sed cf. Aug. in Psalmos p. 1759 Migne: Sic dictus est Pharao exisse super aquam 16 quoties d 17 dicetur N 18 et similiter b 19 beneficiis LS1 20 faraonis C 23 seruiant (seruiat b) mihi libri; sed cf. pag. 550, 5 24 ut] de N ) [*]( 35* )

548
res ipsa singularis pluribus constat. populus enim singulari nomine dicitur, sed constat ex multis. sic etiam est: omnis terra adorent te, quia omnis terra dictum est pro "hominibus, qui sunt in terra".

Ecce ego ferio omnes fines tuos ranis; sic enim habet graecus elegantissima locutione, ut ranae ipsae plaga intellegatur, qua feritur terra Aegypti.