Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Nimia iustitia incurrit peccatum, temperata uero iustitia facit perfectos. non enim sine malitia est qui multum est iustus, quia peccantibus ad singula si respondeas, non deerit ubi pecces. denique dei temperata iustitia est. peccantibus enim [*]( 12 cf. Gen. 4, 24 22 Eccle. 7, 17 (16) ) [*]( 2 est] eius C 8 qui] quia N clementiam M 5 reddet N, X (corr. ABm2) milia in (in eras.) M 6 quinta F, (corr. m2) B 8 dSeit PX 11 accessnb (corr.) C accessam GA 13 captinitate NX 17 esechiel MX ez. echibel N 19 propost$questione M dixi M 10 lez praedicet NX et hic.... iustitiam om. NX 22 ait noli P 24 perfectae C 26 dei temperata) item peccata M )

aliquando ignoscit, aliquando irascitur, aliquando reddit non quantum digni sunt; suffert enim eos, ut sint qui proficiant. lex enim, quia se ipsam mollire non potest, a nobis mitiganda est, ut possit prodesse sub se agentibus. hic ergo iustus non est multum, qui dei imitator est.

XVI. QVARE ANGELUS, QVI IN UIA OCCIDERE UOLEBAT MOVSEN, CIRCUMCISIONE INFANTIS PACATUS EST?

Quod sine consilio Moyses fecerat apparentia comminantis angeli emendauit. denique uidens, quod per neglegentiam fuerat praetermissum, cessauit ab ira. idcirco ergo sic infestum angelum in se uidit Moyses et paratum ad uindictam, quia uiri sublimis culpa graue peccatum est. quanto enim persona eius suspicabilis est, tanto magis leue delictum eius acerbissimum est peccatum. pergebat itaque ad filios Israhel missus a deo Abra- I hae et signum iustitiae Abrahae non ferebat, in quo gloriari sciebat Iudaeos, ut aut ipse sollicitator diceretur aut non ab eodem deo missus, qui Abraham elegerat. in Madia enim habitans filios suos minime circumcidit, quos aut ducere secum ad Aegyptum non debuit, qui ceteros ibat inde educere, aut certe circumcisos adsumere, propter quae supra diximus.

Seffora ergo uxor Moysi, quod conpendio loquitur scriptura, non ignorans qua causa uiro suo infestus angelus uidebatur, accipiens circumcidit filium suum, et recessit angelus. ea enim ratione mitigata est ira, qua fuerat et accensa. nam aliquanta conpendio loquitur scriptura, quae subintellegi uult ex proposita ratione, [*](6 cf. Ex. 4, 24. 25 ) [*]( 5 eat alt.] est (in raa.) M 6 qui om. NX uolebat in uia moysen occidere NX 7 circumcisione infantis pacatus est om. NX peccatus P plaoatus C 9 emadauit M quod om. X (add. AmS) 10 ira] arida P i..ra N sicut GA infertum C, N (corr. infestum et, tum infeitum), X (corr.) 12 uiris GA (corr.) 18 delictum eius] delictum est eius X (est eras. G exp. A) 15 abrahae om. CNX 17 eligerat GA madian PN, Am2Bm2 21 sephora P eepfora Bm2 moysi uxor P 24 est om. C 25 ex proposita] exposita N )

sicut et illud, quod saluator dicit inter cetera ad Iudaeos: quare et uos praeteritis mandatum dei, ut traditionem uestram statuatis? nam dixit deus: \'honora patrem et matrem\' et: (qui male dixerit patri aut matri, morte moriatur*. uos autem dicitis: \'quicumque dixerit patri aut matri: "omne munus quodcumque fuerit ex me, tibi proderit", et non honorauit patrem aut matrem suam). sine dubio per conpendium hoc dixit saluator, ut subintellegatur sacerdotes Iudaeorum, dum auaritiae studerent, dei legem spreuisse; impia enim conspiratione consilium dederunt filiis, ut male dicentes patrem aut matrem quodcumque offerrent quasi donum deo, per quod data sententia in maledicos solueretur, unde securi facti filii contra dei praeceptum contemnebant parentes. ita et Moyses, cum infestum sibi uideret angelum, intellegens causam quid fieri deberet ostendit uxori, ut recederet ab eo angelus, qui eum quaerebat occidere. hoc subintellegitur in hac causa, sicut et illud quod supra diximus in sacerdotes.

XVII. QVID EST UT MALEDICTOS DICAT QVI NON RELIQVERINT SEMEN IN ISRAHEL, PER ESEIAM AUTEM NIHIL OBESSE DICAT SPADONIBUS, QVIA GENERARE NON POSSUNT?

Quoniam aliter quam datum erat intellegi coeperat, idcirco Eseias profeta ostendit postea quo sensu dictum esset. cum enim hoc ex causa offensi dei sententiae loco positum esset, quia deserentes deum in eo percutiebantur, ne ducentes uxores semen relinquerent, sic hoc arripuit error humanus, [*](2 Matth. 15, 3—6 19 cf. Ex. 23, 26 cf. Deut. 7, 14 20 cf. Esai. 56, 4. 5 ) [*]( 1 cetera] cera M 3 et om. M tuum ante et add. CNX 4 malediierint C aut] uel X mortem M 7 honorificauit P 12 offerent X (corr. m2 AB) 13 unde] un et M 14 condempnebant C sibi uiderit M uideret sibi GA 19 maledictas C 20 relinquerit C reliquerit F, (corr. m3) B 27 semen... M reliquerent C relinquerint G )

ut putarent reos esse apud deum, si qui aut uxores nollent aut accipientes, ut adsolet, generare non possent, quasi nihil aliud quam semen quaereret deus, sicut arguuntur per Malachiam profetam. Eseias ergo, ut consolaretur eos quos mala intellegentia contristauerat, docuit nihil obesse, si quis aut non posset habere filios aut nollet, dum modo dei legem seruaret. maledictum enim illis conpetebat, qui cum possent ac uellent, diuino obstante iudicio steriles erant, ne fructum haberent creationis dei, quem spernebant, ut cum uiderent aut generare se non posse aut genitos minime possidere, cognoscerent indignantis dei iram esse et conuersi satis facerent.

Nam et sancti uiri, cum cupidi essent filiorum et non id obtinerent, aestimabant peccata obstare et dolebant ignorantes dei esse prouidentiam, cui seruabantur. denique ad dei procurationem et Anna concepit et peperit Samuhelem et Helisabeth Iohannem et uxor Manoe Sampson. spiritalis tamen intellegentia in hac causa ista est, ut maledicti habeantur qui non reliquerint semen, quod uideat dominum, id est (qui non inbuerit aut filium aut seruum aut proximum, qui dei timorem doceat super terram\'.