Expositio Psalmi CXVIII

Incipit littera sexta decima \'Ain\', cuius interpretatio est \'oculus\' siue \'fons\'. oculus utitur uidendi munere, sed saepe uidemus ea quae conplacent et saepe quae displicent, nec in eo oculi est uel culpa uel probitas pro eorum qualitate quae uiderit; oculi est enim officium nuntiare quod uiderit. est sane uel offensa uel gratia, si aut delectetur suauibus aut offendatur aduersis. ideo frequenter oculus suppliciorum dicitur, oculus temptationis, oculus haedi, oculus uitulae, oculus generationis aut fons generationis.

Legimus in euangelio, quia baptizabat Iohannes in Aenon. Aenon oculum suppliciorum interpretati sunt. itaque nemo uenit ad baptismum nisi qui desiderat sibi propria peccata dimitti, quorum supplicia corde prouido perhorrescat. itaque licet oculus [*]( 2 cf. Matth. 26, 35 5*Matth. 10,38 7 cf. Rom. 6,4 21 cf. Ioh. 3,23 ) [*]( 2 oportuerit GMmla oportuerat OR 5 nisi] add. inquit a tollerit Rml 6 enim est Mm2 est enim N dignus est a 9 ut] et Rml, om.GMNPmlav resmgat cum Christo NRav, add. de psalmo centesimo octauo decimo (GXVlII AOR) AOPR 13 Incipit-Ainl IN litera N XVI GMOP decima sexta av Ain ante incipit (om. a) tr. GMa 14 siue] uel GM alt. oculis Gm2MR oculo NPTa utimur GMNPRTa saepe om. GMNPmlTa 15 cit. quae] qui Rml 16 enim est 0 17 quod] quae a pr. uel om.NPa 18 pr. aut] autem Rml,om.A 19 oculi haedi (edi 0) GMNOPmlRa oculi uitulae 0 21 aenom AP aeno G emom Rml enon Rw2 Ewion Oav 22 aenom AP aenum G aenoni MN enom Rml enon Rm2 Ennon Oav suppliciorum] add. dicitur A, sed exp.. )

Denique et oculus temptationis dicitur, quia per oculum saepe temptamur. oculus meretricis laqueus amatoris. sed oculus nihil delinquit ideoque saluatoris sententia plena iustitiae est dicentis: qui uiderit mulierem ad concupiscendum eam, iam adulterauit eam in corde suo. non dixit \'qui uiderit mulierem\', sed \'ad concupiscendum uiderit\'. oculum absoluit. mentem ligauit. nec dixit \'adulterauit eam in oculo\', sed ‛in corde\'. in oculo uisus est, in corde peccatum.

Oculus haedi qui ad sinistram est, quod ea quae dextra sunt pecc-ator uidere non possit. sanctus autem dicit: prouidebam dominum in conspectu meo semper, quoniam a dextris mihi est, ne commouear. et Petro sancto apostolo, cum tota nocte nihil cepisset, ut legimus in euangelio, a saluatore dictum est: mitte in dexteram partem retia nauigii. itaque fretus imperatis caelestibus misit retia et plurimum piscium congregauit. in sinistra nox erat, in dextera diuini sermonis diurna claritudo fulgebat.

Est et oculus uitulae, quod aeque ad peccatores refertur, quia sicut iugi loro uitulae adtrahunt iniquitates, non disrumpentes neque abscidentes proprium, sed longo trahentes fune peccatum. indomita enim uitula sero mansuescit et trahit lora, non suscipit, quia inpatiens est tenendi; quo diutius traxerit, eo amplius inpeditur. [*]( 2 cf. Matth. 3,11 6 cf. Ambros. de bono mortis 6. 24. de paenit. I 14, 73 8*Matth. 5. 28 13 cf. Matth. 25, 3.3 14*Ps. 15, 8 18*Ioh. 21. 6 23 cf. Esai. 5. 18 ) [*](1 est oni.O 7 delinquid M iustitia AR 8 concupiscendam N 11 necj non Oa 13 aedi AR edi M qui om a dextera Oa 14 praeuidebam Pm2 16 est mihi GMNOav 18 mittite Na 19 nauigii retia r 21 diuturna OR claritudo fulgebat diurna Nav 22 aeque] ea quae GPR, om.O referuut G 23 uitulae] add. ita peccatores Tm2a 24 dirampentes NOav abs. cindentes OBav 26 lorarn NPmlTml loram Pm2Tm2 tenentli] add. et Av 27 traierat Rml ) [*]( LXII. Ambroe. Pari 5. Petsehenig. ) [*]( 23 )