Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

Et ideo pulchre dixit propheta: quoniam non in gladio suo possederunt terram et brachium suum non lib e r it eo s, sed dextera tua et brachium tuum et inlumin at o uultus tui, quoniam am complacuit tibi in illis. quae est igitur terra, quae non brachio capiatur, non gladio possideatur, nisi terra repromissionis, de qua hic ipse dixit propheta: credo uidere bona domini in terra uiuentium? non inmerito igitur eius tam praeclara possessio est, in qua non saeculi aduersa dominantur, sed domini bona aeterna fructificant.

ideoque non gladio adquiritur, sed mansuetudine possidetur, sicut dominus Iesus testificatus est dicens: beati mites. ipsi enim possidebunt terram. nemo ergo inpacificus, nemo arrogans aut superbus, sed mansuetus et humilis corde, qui nihil sibi arroget, sed totum ad [*]( 2 cf. Phil. 2, 8 4 Luc. 23, 43 7 *Ex. 15, 17 18 *Ps. 43, 4 24 Ps. 26, 13 2:) *Matth. 5, 4 31 cf. Matth. 11,29\' ) [*]( 1 se] in se F 4 homini om. a 5 in paradiso eris Bml 8 plantabo Av plantasti fl 11 piantaret (ia institueret fia 15 dignetur BmlCml manere {la 18 pulcre DE dicit DF 19 brachium suum] gladius eorum B 22 igitur terra est v 23 promissiouis ABCml 29 mittes C 30 arrogat Cml )

270
gratiam referat, non in sua fortitudine glorietur, sed dextera dei credat se esse protectum dicens: dextera domini fecit uirtutem, dextera domini exaltauit me, gladio quoque dei memoret se esse seruatum, inluminat quoque dei uultu omnipotentis;

in quibus omnibus Christus est protector, dextera, defensor et gladius. unde et Symeon dixit ad Mariam: et tuam ipsius animam pertransibit gladius. gladius enim dei uerbum est, quod acutius omni gladio usque ad diuisiones animae cogitationesque. pertransit, ut nulla cognitionem eius occulta praetereant. uultus quoque paterni splendor est Christus et ideo dicit: qui me uidet, uidet et patrem, quasi splendor gloriae eius et imago substantiae.

ad ipsum ergo omnia iure referenda sunt. ipsi Moyses, ipsi Aaron, ipsi etiam patres sacrabant uniuersa quae gesserant, ut de hostibus triumpharent . neque enim in sua confidentia dixit Iesus Naue: stet sol contra Gabaon, sed quia praesumebat in Christo, quem ducem militiae caelestis agnouit et suppliciter adorauit. et ideo gentes feras eradicare promeruit et populum patrum in terram repromissionis inducere, quia nihil suis operibus deputabat, credens indigna esse opera hominum tanta gloriae remuneratione caelestis, quam dominus

ex sua magis misericordia quam pro nostrorum contemplatione factorum statuit in se credentibus conferendam. unde et Abraham inpigre deo credidit, ut apud eum iustificationis gratiam repperiret quam mercedem sui operis collocaret; uberiora enim dona sunt largientis quam merces operantis. propterea et illi, qui aequalitatem mercedis inuiderat, respondit dominus: si ego bonus, coulus tuus quare nequam? patres ergo nostri, utpote proximi et heredes patriarcharum, plantati in terra repromissionis [*]( 2 Ps. 117, 16 7 Luc. 2,35 9 cf. Hebr. 4, 12 12 *Ioh. 14, 9 cf. Hebr. 1, 3 16 *Ios. 10, 12 20 cf. Rom. 8, 18 23 cf. Gen. 15, 6 27 *Matth. 20,15 ) [*]( 2 se om. BCml 6 protector] add. ut B fJ et In mg. a defensor et] uniuersorum BCml pr. et] ut 0 et in mg. a simeon ABDE (,u) 7 pertransiuit B 10 cognitione Bm2 cogitaticnum fJ 11 christus est/9 12 uidit uidit BC, ef. pag. 65,14 14 ipse bU A moises D 15 enim 11m. A 23 et om.a 24 aput B reperiret Cfiav 25 sunt dona F 27 inufderant BCml 29 plantant B plantanti Cml )

271
non suis hoc meritis uindicabant.

ideo nec Moyses eos induxit, ne legis hoc aestimetur esse, sed gratiae; lex enim merita examinat, gratia fidem spectat. unde praeclare apostolus fidem patrum secutus ait: sed neque qui plantat est quicquam neque qui rigat, sed qui dat incrementum deus. non enim Iesus Naue, quia induxit neque quia plantauit eos, sed deus, qui incrementum populo dedit, habet gloriae principatum.