Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

quia tunc maxime aut sermo non oportunus elabitur aut affectus mouetur, quando uel in dolore aliquo aut tristitia sumus uel indignatione animus aegrescit uel aliquibus sollicitudinibus impeditur aut [*]( 4 *II Reg. 16, 7 13 cf. Matth. 27, 12 . 14 17 Ex. 14, 15 cf. Susanna 35 (Dan. 13, 35) 23 *Ps. 34, 13 ) [*]( 1 hiis E iis av praeuiderit peccatorem DF 3 semey C 8 auctorem aduersus Fml 10 uindicare fJ urguebat Am2B 11 affectum ADm2Eml 12 pr. deo Bml 14 fascilis Fml est om. BCmlfl 19 deo Bml uerbo dei fJ clamabis tacitus fJ 22 in eo deleui 23 mihi molesti essent fiav 27 non om. fJ im(in- D)portunus DEm2Fa opportunus v effectus Eml 29 egresscit A egresit B egressit Cml )

190
disceptationibus occupatur. qui igitur molesti ? primum de ipso auctore pec-

cati et angelis eius intellege, deinde de his qui malunt sequaces eius esse quam Christi. impellitur uxor, ut sancti Iob, amicus, quod in ipso libro manifestatur, filius, ut Abessalon, seruus, libertus atque domesticus, quia inimici hominis etiam domestici eius, ut exagitent eum singuli. quod igitur remedium aduersum huiusmodi animorum aegritudines nisi patientia, nisi silentium ? et, quod est grauius, ille te magis lacessit, qui beneficiis tuis usus sit, et inter ipsos amplius ille exasperat, qui plus tibi debeat, quo magis ingrati hominis acerbitate aut uilis alicuius personae indignitate mouearis.

Ergo iustus, etsi amicus ei est insolens, dolet pro amico, quia ita amicus suus labitur, quia a temptatore impellitur. si pro amico dolet, multo magis pro uxore, pro filio, si eos quoque sibi insolentes experiatur, et si frater exagitat, ut Esau sanctum Iacob, dolet et quaerit sibi fratrem reconciliare uel fugere a facie eius, ut Rebecca suadebat, ne iracundia fratris occasionem nocendi aliquamrepperiret, et si proximus aut domesticus, dolet, et si minister aut libertus

aut seruus, fert patienter et in his omnibus tacet, ne ei respondeat a quo eum cernit impelli. conuiciatur ergo ex domesticis aliquis : dolet et tacet; conuiciatur libertus: tacet; conuiciatur seruus: tacet. sic uincitur qui laqueum eius animae per escam uocis extendit. tace ergo et tu, cum tibi indignus\' conuiciatur, tace, cum tibi seruus et maxime tuus contumeliam facit, et dic in corde tuo: ego taceo, tu autem ne taceas, domine, et adde: n e discedas a me, ut Dauid propheta dicebat, hoc est: ne solum me inpugnantibus derelinquas; non est enim solus cui deus praesens est. accipe testimonium: ecce, inquit, uenit hora ut dispergamini unusquisque insua etmesolum [*]( 5 cf. Matth. 10, 36 15 cf. Gen. 27, 41 sqq. 24 *Ps. 34, 22 27 *Ioh. 16,32 ) [*]( 1 quid Fm1 2 eius] suis av iis Eav sequaces] se uasa « et in mg. a (c/. II Tim. 2, 20-21) 3 in] add. illo av 4 abesalon A liber Aml atque om. BCpav 5 domesticus — etiam om. C exsagittent A 6 ergo F aduersus av 8 lacescit AB 9 quo] quanto (i 11 ei] eius fJ 12 ita] iccirco DF idcirco Eav, cf. Explan. ps. 43, cap. 54 13 dolet] debet a 16 reperiret fJav 17 aut si minister C 24 addas fJ 26 enim solus est C 27 inquid B )

191
relinquatis; sed non sum solus, quoniam pater mecum est.