Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

hoc ergo dicit propheta: ecce nouisti dies meos, non te praetereunt cotidiani actus mei, peccata mea ante oculos tuos posuisti et ideo sui stantia mea tamquam nihil ante t e. quid enim est homo nisi quia memor eius es? h o mo uanitati similis factus est, homo in peccato et, si aliquid habeat probitatis atque uirtutis, recte ceteris terrenis animantibus antefertur et in conspectu animalium quibus est praepositus antecellit, in conspectu autem dei tamquam nihil est eius substantia. unde et alibi ait: quoniam non iustificabitur in conspectu tuo omnis homo uiuens, quod Symmachus manifestius expressit dicens: et uita mea tamquam nihil ante te. [*]( 1 cf. II Tirn. 2, 5 7 *Esai. 40,12 14Luc. 12,7 17 ♦Ps. 38, 6 18 cf. Ps. 8, 5 Ps. 143, 4 23 *Ps. 142, 2 23 Symmachus Ps. 38, 6 ) [*]( 1 alt. et om. {l Paulus om. DF habundantius a 4 architecthorum D palaestrae v 6 eorum Cml 7 quia om. a esayam B ysai (-y- C) am OfJ quis] quia DF 8 caelo Cml 9 qui BC in om. av 11 eo om. a cognitus Bml nihil] ald. omnium C 12 qui] quod Cm1$13 sit om. BCft a:{. nihil — inenumerabile om. a innumerabile au 14 capitis om. fl 16 actus mei cotidiani C 17.26 nihilum flav 18 homo] aid. licet a 19 et Qrn. a 24 ominis F 25 symachus AB simachus (i )

200

Sunt autem qui breues putant dies. dictos, quia Symmachus ont{}ap,à<; posuit. ont{}aĮJ:q autem palmus est et quia palmo mensus dicitur deus caelum - palma autem uel palmus portio manus est metientis et aliquid comprehendentis —, ideo tamquam breues dies aestimant nuncupatos, cum cognitio dei per mensuram, ut supra diximus, possit intellegi, caelestis autem ista cognitio, ut ad mensuram facta sint omnia. non ergo breues, sed magni dies prophetae possunt intellegi quos deus mensus est palmo, quo mensus est caelum.

nequeenimbreuessuaeuitaediceretquiposteaait: heu me quia incolatus meus prolongatus est, nisi forte quia propter peccata hominum breuiores uitae istius dies fecit, quae ante et nongentis et septingentis annis extendebatur, ut nunc intra centum annorum curricula claudatur. sic ergo intellegendum: ecce peccato obnoxios dies meos nosti; dies enim uitae huius quae peccato est obnoxia breues sunt, dies autem uitae aeternae sine fine.

Aut certe sic — nostrum est enim argumentis quaerere ueritatem, tuum est eligere quid sequaris —: ne peccatum, inquit, cresceret, adbreuiasti dies uitae humanae qua uiuimus in his terris, et tamen, cum maturior in hoc breui cursu istius uitae finis sit peccatorum mortis celeritate, substantia mea tamquam nihil ante te, quia, etsi ad imaginem et similitudinem dei facti sumus, grauat nos tamen in hoc corpore constitutos quaedam terrena contagio, quae non grauaret, si DOS exuere magis ueterem hominem, cum induimus gratiam, quam superuestire mallemus;

minorem enim laborem nobis expoliatus homo uetus quam superuestitus afferret. nam quod expoliamus, abicimus, quod [*]( 1 Symmachus Ps. 38, 6 2 cf. Esai. 40,12 5 cf. cap. 20 6 cf. Sap. 11, 20 (21) 9 *Ps. 119, 5 20 *Ps. 38, 6 21 cf. Gen. 1, 26 23 cf. II Cor. 5, 4 ) [*]( 1 simachus Aft 2 spithamas ABCm2E spitamas CmlDF omaajAaz a spithamen « spitamen fJ quia palmo] palma quidem (quia Bml) BC 3 palma] palma a 7 magnae « 8 quos] quas « quod DF quo] quomodo (t 9 suae] sunt ABml uitae] add. dies OfJb eu AmlB 11 fecit] add. deus av 12 septingentis] quingentis BC ut] et C extra Dml 13 intellegendum] add. est Bav 18 abbreuiasti av 19 cum] con D 21 nihilum EFv 22 nos om. B tamen nos av 23 exueremus Bm?O exueret fJ magis del. C 25 enim] etiam fiav 26 expoliamur AmlBCmlfiv snperuestimur ECftv )

201
superuestimus, includimus et ideo ingemescimus et laboramus, donec mortale hoc ueteris hominis indumentum errori effectum obnoxium nouitate suae uitae spiritalis absorbeatur, ut, si supra uenenum plurima mella fundantur, aegre ac nimis sero ueneni uirus aboletur, aqua etiam multa diu cum ueneni felle luctatur, si non illud expuat, sed absorbeat. ideo laboriosa paenitentia, suauis gratia, quia peccatum expoliatur ubi gratia est, absorbetur ubi paenitentia; ibi remittitur, hic absconditur, et ideo scriptum est: beati quorum remissae sunt iniquitates et quorum tecta sunt peccata.