Explanatio Psalmorum XII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919

Aiunt etiam eorum, qui cithara canunt, peritiores intus canere, ut ferunt fabulae de Aspendio citharista, causas quoque modulaminum et quaedam claustra rhythmorum in superiore parte esse psalterii. docuit ergo Dauid intus nos canere oportere, intus [*](5 Ps. 44,1 6 cf. Ps. 8, 1 cet. 8 cf. Ps. 50, 3 sqq. 15 uocum-dtscrimina] cf. Uerg. Aen. 6, 646 17 cf. Rom. 6, 2 . 10 22 Act. 13,22 25 cf. Cic. Uerr. 1 20,53 causas cet.] cf. Basi!. homiJ. in ps. 1, cap. 2 extr. ) [*]( 2 dicitur AC 3 perceperit (J 4 occurrat tibi C 5 psalmus ABml 6 misterii tcDF 11 exstenuare A comissum D 15 cordis lCDF relequiis Aml reliquis BC mortuis] motibus in ras. C modulatur{J 16 ut diuine F laudationes Aml cantilena A 18 deum p 19 deuotio (3 gratiae DF 20 irrumperet {J 24 cythara fJ 25 aspendio, in mg. uel asclepio B, asclepio, in mg. uel aspendio C cytharista AF chytarista D 26 ritmorum A morum fJ 27 pr. intus] ita a )

psallere , quemadmodum canebat et Paulus dicens: orabo s p iritu, orabo et mente; psallam spiritu, psallam e t m e n t e, et ad superiorum intuitum uitam nostram actusque formare, ne delectatio dulcedinis excitet corporis passiones, quibus non redimitur nostra anima, sed grauatur, cum ad redemptionem animae suae psallere se sanctus propheta memorauerit dicens: psallam tibi, deus, in cithara, sanctus Israel. gaudebunt labia mea, cum cantauero tibi, et anima mea quam redemisti. sed iam psalmi istius, qui propositus est nobis, ingrediamur exordia.

Beatus, inquit, uir qui non abiit in consilio impiorum. quam aptum, quam oportunum principium ! namque ut hi, qui agonis aliquam sollemnitatem receperint exhibendam, proponere praemium solent, iactare coronae nobilitatem, quo certaturi studio maiore conueniant, nisu quoque propensiore decertent, ita dominus noster Iesus regni caelestis gloriam, perpetuae quietis

gratiaip, uitae aeternae beatitudinem ad uirtutis humanae incentiua proposuit. imperator quoque, cum progreditur ad bellum, donatiuum militi et promotiones dignitatum in numeris militaribus pollicetur, ut spes commodi furetur labores et metum abscondat periculi. uelut praeco igitur magni imperatoris sanctus Dauid hortatur milites, athletas uocat, praemium exprimit dicens: beatus uir qui non abiit in consilio impiorum. a praemio coepit, ut pondus futuri certaminis eleuaret, mercedem praemisit, ut unusquisque praesentium rerum sollicitudines ac labores corde transi-

liens ad emerendam beatitudinem futurorum auida festinatione contenderet. beatus, inquit, uir. quid plus potuit homini donari quam quo nihil amplius potuit deo apostolica auctoritate deferri ? [*]( 1 I Cor. 14,15 7*Ps. 70, 22-23 11 . 22 Ps. 1,1 20 furetur labores] cf. Uerg. Aen. 5, 845 ) [*]( 4 ne om. BCml 6 suae] nostrae a 7 deus om. ACav cythara codd. 10 exordia] add. a: Primi psalmi Dauidici enarratio 11 . 23 habiit AmlBFml 13 hii C13 ii av . solempnitatem aD sollennitatem E sollempnitatem F exibendam A 14 solent praemium C 15 maiori {J quoque]-que a decer- nant BCml decertant E 19 in om. fia 20 laborem a periculo B 21 ortatur BC 22 adletas BCml aulites (sic) {J 23 concilio Cav 24 promisit A 26 beatidinem C 27 dari Av )

beatus enim et solus potens et rex regum et dominus dominantium deus dictus est. ille solus potens, ille rex regum, ille dominus dominantium beatitudinis tamen non supergreditur potestatem; donauit nobis appellationis eius commune consortium, quae digna aestimata est honore diuino.

Consideremus nunc, qua ratione \'beatus uir\' dixerit et non magis \'beati homines\', cum uterque sexus uocetur ad gratiam. numquid a consortio beatitudinis exclusit mulieres, quia uirum solum beatum nuncupauit? absit, quia nec a consortio creaturae exclusit deus feminas , quia prius uirum condidit.