De Paradiso

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Prima, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.1). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1896.

et aperti sunt inquit oculi eorum, et cognouerunt quod nudi essent. et ante quidem nudi erant, sed non sine uirtutum integimentis. nudi erant propter morum simplicitatem et quod amictum fraudis natura nesciret; nunc autem multis simulationum inuolucris mens humana uelatur. ergo [*]( 2 Esai. 6, 9 4 Gen. 3, 5 9 Psalm. LXXXI 6 11 Gen. 3. H 16 Geu. 3, 6 20 Gen. 3, 7 22 Philo Quaest. I 30. cf. Legg. alleg. II 15 (76, 1; I 100, 28 C.) et 16 (77, 49; I 102, 33 C.) ) [*]( 1 omnibus (s ex n) A 2 nidebunt te et SBP\' 6 hominęm (v a. e) J. 7 non ... dii om. jRF\' 8 dii (i alt. a. M.) A homines esse B 12 gratum... auctor OMt. RV\' 14 quod (d s. M.) A lopertraectaęuerimus P (sp ex a m2) pei\'trectauerimas FjB quod iat. probauerimua om. B 17 maducauit A 18 et] ei (s. enim) P 19 uxorio est JL (o postea add.) JtffD uxoris est P (s pr. 8. M. m. ffc.) P (spf. a. M. m1) S (s pt\'. s. t*. m2) C est uxoris RBV\', bene...uxono eat om. Cx 22 integumentis SC\' tegumentis C tegimentis D 23 natur; A nescirent APII 24 ergo (r s. M.) J. )

323
posteaquam spoliatos se illa sinceritate et simplicitate uiderunt integrae incorruptaeque naturae, quaerere mundana et manu facta coeperunt, quibus nuda suae mentis operirent, [*]( 175A ) delectationes delectationibus et mundi huius umbratiles uoluptates uelut folia foliis adsuentes, quibus obumbrarent genitale secretum. nam quomodo clausos oculos corporis habuit Adam, qui omnia animantia ita uidit, ut his et nomen inponeret? quomodo cognouerunt, id est interiore et altiore scientia non tunicam sibi, sed uirtutum deesse uelamina.

et adsuerunt inquit folia ficus et fecerunt sibi subcinctoria. [*]( B ) ficum hoc loco pro qua specie debeamus accipere diuinarum nos docet series lectionum, quandoquidem sanctos esse qui sub uite et ficu requiescunt scriptura memorauerit et Solomon dixerit: quis plantat ficum et de fructu eius non manducat? et dominus ad ficum uenerit, sed ideo sit offensus, quia non inuenerit fructum, sed folia tantum. docet ergo me Adam quid sint folia, qui posteaquam peccauit, de foliis ficus fecerit sibi subcinctorium, qui de fructibus magis eius gustare debuerit. iustus fructum eligit, folia [*]( c ) peccator. qui est fructus? fructus inquit spiritus est caritas gaudium pax patientia benignitas modestia continentia dilectio. non habebat fructum qui gaudium [*]( 9 Geo. 3, 7 12 Mich..4, 4 14 Proaerb. 27, 18 20 Galat. 5, 22 ) [*]( 2 corruptaeque .R (cotT. m2) V\' 3 quibus (eras.) quibus A delectationes ow. 7!V 4 delectionibus A mundi... obumbrarent om. RV\' 5 foliis P (i alt. ex a) quibumbrarent (m2 que obumbrarent) P 6 clausos (a a. M.) M cluaos .BF\' 7 ita om. RV\' inponerent A 10 succinctoria RMSCDV\' 11 debeamus (a s. M.) R debemus BV\' 12 docens)eries (corr. m2) P 13 uitae APMS et ficu om. jB, in mg. m1 S fico RV\' requiescant RV\' scriptura ṛẹq̣ụι̣ẹṣc̣ụṇṭA solomon PM aulemon V\' salomon cet. 14 quis... manducat OMt. RV\' fructuj 6ca AV et (corr. graphio) P ueniens (om. scd) C\' 16 tantum (n s. M.) A eius tantum B 17 me ergo RV\' f}olia (1 exp. m2) A folia ficus B 18 folia R (o N. a m2) V\' auccinct<nium RMBCC\'V\' 19 eius magis RMBP\'V\' fractum (r s. M.) A eligit PVMC elegit c<\'<- flolia A 20 qui AP quid VCx quis cet. 22 habebat SP\'CC\' habeat B habent F\' habet cet. fructum (r s. M.) A ) [*]( 21* )

324
non habebat, non habebat fidem qui praeuaricatus erat mandatum dei, non habebat continentiam qui de interdicto sibi gustauerat ligno.

ergo quicumque praeuaricatur mandatum dei spoliatur atque nudatur et fit ipse sibi turpis. uult se [*]( D ) operire quibusdam ficus foliis, fortasse quibusdam inanibus uel umbratilibus sermonibus, quos conpositis mendaciis adsuens et uerbum de uerbo struens ad operiendam conscientiam suae mentis factique uelamen peccator intexit, ut pudenda sua contegat. iacit enim supra se folia qui culpam uelare desiderans aut diabolum delicti memorat auctorem aut carnis praetendit inlecebras aut alium quempiam persuasorem prodit erroris. et de scripturis diuinis frequenter promit exempla, [*]( E ) quibus iustos in culpam perhibet incidisse dicens, si forte in stupris fuerit deprehensus: (et Abraham cum ancilla concubuit et Dauid alienam adamauit et sibi adsciuit uxorem\': adsuit enim quaedam sibi exempla de propheticarum serie scripturarum, fructum earum non putat requirendum.

nonne tibi uidentur etiam Iudaei folia adsuere, dum legis spiritalis uerba corporaliter interpretantur? quorum interpretatio [*]( F ) fructum omnem uiriditatis amittit damnata maledicto ariditatis aeternae. bona igitur interpretatio, hoc est spiritalis ficus, est fructuosa, sub qua iusti sanctique requiescunt. quam qui plantauerit in animis singulorum, sicut Paulus ait: ego [*]( 3 Philo Legg. alleg. It 16 (77, 12; I 102, 7 C.) 14 Gen. 16. 1 sqq. Reg. II 11, 4 et 27 22 Mich. 4, 4 23 I Cor. 3. 6 ) [*]( 1 non habet non habet APRVDV\' non habet non habebat M non habeat non habeat B praeaaricatus (r pr. s. M.) A erat] est B 2 habet V habeat B 3 post praeuaricatur add. iudicia, sed er<M. A 5 quibasdam] quibua RMV\' 7 operiendam A 9 iacit (t s. M.) A culpam (1 in ras.) A desiderat RV\' 10 delicti diabolum B 12 promittit A 13 iustos om. RV\' 14 habraham A (h j?r. exp.) J! 16 adaait] adscι̣ụιt P quaedam sibi VM quaedam sibi quaedam AP quaedam sibi folia quaedam D sibi quaedam SBP\'C\'C quaedam RV\' 17 earam (a a. M.) A *€arum (a a. M.) P putant (n er<M.) A 20 omnem . fructum B uiriditatis ẹ̃̇. P amittis A (i pr. in ras. 2 litt.) P (en a. i alt.) dampnata 6 (6 s. tt.) P 21 est pr.] esse AVC\' est ai Jf est et M est de R (de exp.) V\' )

325
plantaui, Apollo rigauit, manducabit ex ea fructum; mala autem interpretatio fructum ferre, uiriditatem seruare non poterit.

quod igitur grauius est hac se Adam interpretatione succinxit eo loci, ubi fructu magis castitatis se succingere debuisset. in lumbis enim quibus praecingimur quaedam semina generationis esse dicuntur: et ideo male ibi succinctus est Adam foliis inutilibus, ubi futurae generationis non fructum [*]( 176 A ) futurum, sed quaedam peccata signaret, quae manserunt usque in aduentum domini saluatoris. ceterum posteaquam dominus aduenit, ficum inuenit incultam. rogatus ne eam iuberet excidi ut coleretur permisit. et ideo iam non foliis, sed diuino sermone succingimur, quia ipse dominus ait: sint lumbi uestri praecincti et lucernae ardentes. unde etiam pecuniam in zonis nostris portari prohibet; non enim saecularia, sed aeterna debet zona nostra seruare. [*]( B )