Apologia Prophetae David Ad Theodosium Augustum

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Altera, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.2). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1897.

Sequitur: tibi soli peccaui. rex utique erat, nullis ipse [*]( EF ) legibus tenebatur, quia liberi sunt reges a uinculis delictorum; neque enim ullis ad poenam uocantur legibus tuti sub imperii potestate. homini ergo non peccauit, cui non tenebatur obnoxius. sed quamuis tutus imperio deuotione tamen ac fide erat deo subdit\'18 et legi eius subiectum se esse cognoscens peccatum suum negare non poterat, sed quasi reus cum amaritudine fatebatur, qui sciret maioribus uinculis se teneri, quia maiora deberet, quoniam plus ab eo exigitur, cui plus commissum est.) possumus etiam et ita accipere. quis me diiudicat, cum omnes sub peccato sint? denique dominus de illa adultera qui sine peccato est inquit prior lapidet eam. et I [*]( 693 A ) nemo lapidauit. hoc igitur ait propheta: tibi soli peccaui, [*]( 2 lob. 21, 15-17, 19 8 Matth. 26, 34 et 69 sqq. 10 Psalm. L 6 18 Luc. 12, 48 21 Ioh. 8, 7 ) [*]( 1 omnia to] tu omnia DLTТ\' 2 ei om. DBx uoce RB\'Px 8 quiasi P otiosae B (a exp.) A 4 caritatis om. RB\'ACD, 8. fl. m2 T 5 se om. CDLT gereret Bpi 6 haec Å caritatis (ti s. fl. m2) P\' 7 iudeo R (u eras.) B\' 8 quia (i 8. u.) f negatio BP\'AD\'O derogatio Px denegatio cd. 12 ullis (n ex i m2) pi tuti (n ex o) R, om. BPD\'O sub BP\'D\'LO et 8. U. m2 T, om. eet. 14 totus (v 8. 0 m2) pi erat (a ex i m2) P deo erat suhditus Bx erat subditus deo pu subditus erat deo T\' 15 legi eius] legibus CDL et (in ras. m2) T 19 etiam BP\'DD\'O autem cet. deiudicat B et (di- m2) pi 22 lapidauit B (t m2 ex corr.) PD\'O eam lapidauit cd. profeta B soli P\'BxDD\'LT et 8. U. T, om. cd. )

334
qui solus sine peccato es. qui autem peccato obnoxius ea quasi peccatorem non potest iudicare. inexcusabilis est enim omnis homo, qui in alio ea quae agit ipse condemnat; in quo enim alium iudicat semet ipsum adiudicat. tibi inquit peccaui et malum coram te feci, ut iustificeris in sermonibus tuis et uincas, cum iudicaris. tibi peccaui, qui me ad uirtutis studia prouocasti, qui me erudisti in lege tua. tibi soli peccaui, quem solum abscondita [*]( B ) cogitationum et mentis occulta non fallunt.

e t malum coram t e feci, quem sola sanctificatio decet. hominis testimonium declinamus, sed in conspectu tuo ea quae sunt indigna committimus. iniuria est homini spectare flagitia, deum arbitrum esse omnium scimus et eo ipso teste peccamus: et tamen in his iustificatur magis dominus deus noster, quia iniustitia nostra dei iustitiam commendat et mendacium nostrum concelebrat ueritatem dei; sit enim deus uerax, omnis [*]( c ) autem homo mendax.

Ut iustificeris in sermonibus tuis. sermones dei pleni ueritatis sunt atque iustitiae ideoque uera sunt quaecumque locutus est dominus de fragilitate humana, quia inclinatum est cor eorum ad nequitiam, propendit ad fraudem. et quia definiuit eo quod non sit homo qui non peccet omnes enim declinauerunt et inutiles facti sunt -, ideo uincit, dum iudicatur, quoniam prolapsione uniuersorum [*]( D ) [*]( 2 Rom. 2. 1 4 Psalm. L 6 8 Rom. 2, 16 16 Rom. 3,4 18 Psalm. L 6 CXVIII 160 23 Psalm. XIII 3 ) [*]( 1 qui pr. BP\'BxD\'O quia tu A quia eet. 2 quasi (i 8. u. m2) P inexcussabilis P enim est LT\' 4 aliū∗ (s tras.) f 10 sola (a in ras.) D\' solum Bx et (quem solum in mg.) D 11 sed BP DILO et T (8. m2 sed) cd. 12 homini BP\'PxD\'O hominis Bx (is ex u) eet. expectare RB\'APxТ\' putaret (del. 11.2 et 8. scr. spectare) T dum CDLT 13 omnium esse pOL 14 N = noster 8. u. B, non P\'D\' 15 celebrat DLT celat C 16 ueritatem dei BP\'BxD\'O dei ueritatem eft. enim BP\'BxD\'O autem eet. 17 mendat (1: 8. t m2) P\' 21 propendet BOD\' 22 difiniuit B de6niuit (de ex di m2) P diffinillit Bx 23 declin:nauerunt (e pr. ex i, n pro extra u. m2) B 24 diiudicatur APx T\' )

335
probauit quaecumque de nostra iudicauit fallacia. ergo si dixerimus quia iniquitatem fecimus, iustificamus deum in sermonibus suis; si autem dixerimus quia non peccauimus. mendacem facimus deum; sed inpossibile est mentiri eum.

nos igitur omnes sub peccato esse manifestum est. quantum igitur crimen, ut homo se peccatorem neget, quoniam quantum in ipso est summi dei uidetur arguere ac refutare mendacium, [*]( E ) qui tam moderatus et patiens est, ut uincat, cum iudicatur. uenitur enim ad iudicium: deus dicit: populus meus, quid feci tibi aut quid contristaui te aut quid mol est us tibi fui? quia eduxi te de terra Aegypti, et de domo seruitutis liberaui te et misi ante faciem tuam Moysen et Aaron et Mariam. plebs mea, in mente habeto quid cogitauerit de te Balac. singula in conspectu tuo locat beneficia sua, ut tamquam de his iudices quae seruare debueras, quo magis reus fias, qui diuinis non potueris [*]( F ) stare beneficiis. quid feci inquit tibi? tamquam reum se constituit et te iudicem. aut quid contristaui te? offensi uultus non abnuit crimen, si tu deo es contristatus auctore. aut quid molestus tibi fui? interpellationis iniuriam confitetur, si molestior aestimata est: addit beneficia, quorum gratia non erubuit qui existimabatur ingratus. in hac quoque causa considera quomodo dominus se ipsi Dauid iudicandum [*]( 694 A ) [*]( 4 Hebr. 6, 18 Tit. 1, 2 5 Rom. 3, 9 9 Mich. 6, 3-5 ) [*]( 1 probabit BPDIO de nra BI densam R 6 peccatorem se C 8 et] ac LT 9 nenitis (m9 ex uenitur) pi ueniens BxD\'O uenit Px et deus dicit A deus et dicit Px et dicit tibi deus TJ popule P\'BxCDD\'T\' quid (d 8. u. m2) pi 10 quid pr.] in quo BxTx 11 fui tibi CD feci tibi (om. molestus) Bx eduxit (t eras.) P\' de ante domo s. u. m2 P\' ml D, om. BO 13 et aaroll om. BP\'PxD\'O, et om. r maria B et (I fn2 ex a alt.) pi plebes R (e alt. eras.) Px (e alt. 8. fl.) 14 balach ALTТ\' 15 locat (e ut uidetur eras.) R iudicis B iuditiis RbI iudiciis APxT\' iudiceris T (s. m2 t ces) iudicii (es m2 8. ii) C 20 tui fni RBJAC et (tibi 8. tui m2j DT fui tibi BxOT\' 21 addidit A 22 gratiam RB\'ABxCDLT erubuit (b ex p) P\' existimabatur scripai existimabat BP\'D\'O erat T\' existebat T (ex existeret) eet. )

336
praebuit, ut uinceret ; dicit enim Nathan: haec dicit dominus deus Istrahel: ego uncxi te in regem super Istrahel et ego liberaui te de manu Saul et dedi tibi omnia quae erant domini tui et uxores illius in sinum tuum dedi et dedi tibi domum ipsius Istrahel et, si pauca sunt, adiciam tibi. et quare pro nihilo duxisti dominum, ut faceres nequiter in conspectu eius? horum commemoratione conuentus cum uideret inferiorem se esse, cum iudicat, ait: peccaui domino. ita iustificauit dominum, qui peccatum suum negare non ausus est[*](. B ) possumus et ita accipere:

iustificat dominum qui peccatum fatetur. denique in euangelio habes quia publicani iustificauerunt deum baptizati baptismo Iohannis. Baptista autem Iohannes baptismum fecit paenitentiae. qui autem agit paenitentiam delicta non abnuit. ergo quia Dauid contra se habebat semper delictum suum, utique non negabat quod et erubescebat, non negabat quod et agnoscebat. non negando autem [*]( c ) utique commissi paenitentiam gerebat erroris atque ita confitendo delictum iustificabat dominum et ipse iustificabatur a domino. iustificatur enim dominus, dum eius praedicatur iustitia et ab eo uenia postulatur. simul et ipse iustificat confitentem et iustificatur in sermonibus suis, sicut scriptum est: dic iniquitates tuas, ut iustificeris. [*]( 1 Reg. II 12, 7-9 9 Reg. II 12, 13 12 Luc. 7, 29 23 Esai. 43, 26 ) [*]( 1 uiueret P\' (in mg. m2 t diceret) D\' dicit (it ex et) B natham B 2 sqq. isdt B isrt eet. uncii B unxi eet. 4 UIores (es ex is m2) B 4 dedi in ainum tuum CDLT 8 cõmemoratione (ne ex nu) P cum ex con P audiret L T 9 cum oln. P\'U, cum iudicat om. D\' iudicat P iudicati pi iudicat. (ns 8. f) 0 iudicatur A 10 non est ausus r .11 peccatum suum BxD\'T\', fort. recte 13 baptizatos RB\'Px baptiamum (0 8. u) B baptismo (o tn2 in ras.) P\' baptismo baptizati 0 14 iohannes (ea ex is m2) BP\' penitentium tn2 ex penitentaeam ut uidetur pi 16 semper BP\' BxD\' et post auum transpositum 0, om. cet. erubescebat (be ex bi m2) B 17 et om. Y CDT neganJi RB\'AP\'C 20 dem (v 8. e) P\' 21 postolatur P (v m.2) postulamur (t 8. tJl m2) B )

337