De Locis Santis
Adamnan, Saint
Adamnan, Saint. Itinera hierosolymitana saecvli IIII-VIII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 39). Geyer, Paul, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1898.
Rachel in Effrata, hoc est in regione Bethlem, et liber Geneseos sepultam narrat, sed et Locorum liber in eadem regione iuxta uiam humatam refert Rachel. De qua uia Arculfus mihi percunctanti respondens ait: Est quaedam uia regia, quae ab Helia contra meridianam plagam Chebron ducit, cui uiae Bethlem uicina VI milibus distans ab Hierusolyma ab orientali plaga adhaeret. Sepulchrum uero Rachel in eadem [*]( 11 Hieron. Onom. p. 101, 8 13 Luc. 2, 9 17 Hieron. Onom. p. 117, 16 20 Hieron. Onom. p. 101, 6 ) [*]( 1 monti celli Z conterminata Br 2 betlemitici littera h erasa P bethlemitica Z 3 dauidicum ZBr 5 VI titulus deest in PYZ trium om. Br 8 breuiter Br 10 trea Y gaęer Y sader Br 11 humatorum om. Z quod Y 12 distat ZBr ta bethlem YBr 13 gygregis P nocia Br 15 contenens P 16 VII titulxp deest in YZ 17 effratba Y in ante regione om. Z et om. Z 1H ita uiam Br, h \\ corr. 2. m. arculfus uia Br 20 quidem Y 21 elia coVr. 2. m. Br cebron sic semper Z chebron ex cebron hic et p. 259, 2. 7 ciirr. 2. m. Br 22 quinque Br ad orientali P 23 eiusdem YBr. )
Chebron, quae et Mambre, olim Philistinorum metropolis et habitaculum gigantum fuerat, et in qua Dauid septem regnauit annis, nunc, sicut sanctus refert Arculfus, murorum non habet ambitum, quaedam solummodo dirutae olim ciuitatis in reliquiis uestigia ostendit ruinarum, uicos tamen quosdam uili opere constructos et uillas, alias intra et alias extra illas muralium reliquias distructionum, per campestrem collocatos planitiem, in quibus uidelicet uicis et uillis multitudo populi inhabitat.
Ab orientali uero plaga eiusdem Chebron ager occurrit speluncae duplicis respiciens Mambre, quem emit Abraham ab Effron Hethaeo in possessionem duplicis sepulchri. [*]( 7 Hieron. Onom. p. 84, 14 17 Gen. 23, 17-19 ) [*]( X 1 dętro Z dextero Br 2 uili opere uel operatione Br 3 ornationem Y de lapidea Br circumdatus, sed corr. 2. m. Br 4 demonstratur Br 5 maritus eius Br direxit Z 6 VIII titulus deest in Z DE HE- BRON Y 7 quoque et Z quod et Y filistinorum Y 8 gvgantum Y ti 9 sanctua om. Br arculfus dicit Br 10 ciuitaa corr. 2. m. Br 11 reliquis PBr quosdam tamen Br 12 agellos et uillas llr alios intra et alios extra YBr 13 reliquas P reliquis Y distinctionum Br habet collocatos Br 15 habitat Z 16 VIIII titulus tantum extat in Br VIIII De ualle Mambre. X Et de sepulcris IIII patriarcharum. 17 ager ille YBr ager] ate P 18 spelunce duplici Br habraham Br 19 aet theo Y cedheo Z corr. 1. m. getheo Br littera c erasa. Post sepulchri addit Br: que non uidetur super terram, sed sub terra putantur bina sepulchra. ) [*]( 17* )
In huius agelli ualle sanctus Arculfus locum sepulchrorum Arbe uisitauit, hoc est quatuor patriarcharum, Abraham et Isaac et Iacob et Adam primi hominis, quorum plantae non sicut in aliis orbis regionibus ad orientem humatorum conuerti moris est, sed ad meridiem uersae et capita contra septemtrionalem plagam conuersa. Horum locus sepulchrorum quadrato humili circumuenitur muro. Adam protoplastus, cui peccanti continuo post perpetratum peccatum a deo creatore dictum est: Terra es et in terram ibis, separatus a ceteris tribus haut longe ad borealem illius extremam quadrangulati lapidei ualli partem non in saxeo in petra exciso sepulchro super terram, ut ceteri de semine eius honorati quiescunt, sed in terra humatus humo tectus et ipse puluis in puluerem uersus expectans resurrectionem cum uniuerso semine suo pausat. Et sic de tali sepulchro eius ad ipsum de se ipso prolata expletur diuina sententia. Et iuxta exemplum primi parentis sepulchri ceteri tres patriarchae et ipsi uili puluere tecti dormientes pausant. Quorum quatuor sepulchra habent circumcisas et dolatas de singulis lapidibus superpositas quasi ad formam alicuius basilicae paruas memorias fabricatas iuxta . mensuram longitudinis et latitudinis uniuscuiusque sepulchri formatas. Abraham et Isaac et Iacob tria sepulchra uicina tribus superpositis candidis lapidibus, ad hanc, de qua [*](2 Hieron. quaest. hebr. t. III p. 840 ed. Vall. 10 Gen. 3, 19 1 titulus deest in omnibus codicibus 2 agelli om. P sanctus ille arculfus Br locum om. Z 3 habraham P abraham, isaac, iacob et adam Br 4 isac Y 5 urbis Z 7 locum Z 8 circumuenit Z h proptoplaustus PYZBr 11 haud Z aut corr. 2. m. Br aborialem Br, 2. m. i in e corr. extremum Y 12 uali PZ uili Y saieo petra Y non infra ex ea in petra Br excisa Y exciso ex excisa 1. m. corr. Br 13 de om. Z 14 sed intra humatas in Br 16 pausauit Br talis de sepulchro Y eius quod in terra sepultus est, absque dubio glossema Br 17 diuina expletur Br 18 patriarce Br 19 habentur Br 22 in uniuscuiusqae Br 28 abraham. isaac et iacob Br isac Y. 24 conditis PZ scribsimus P scribimus Br )
Hucusque de sepulchris patriarcharum sufficiat craxasse. Nunc de Mambre colle.
Mambre collis mille passibus a monumentis supra descriptis ad boream separatus distat, herbosus ualde et floridus, respiciens Chebron ab Affrico sibi occurrentem. Idem itaque monticellus Mambre nominatus habet in cacumine campestrem planitiem, ubi ad aquilonalem eiusdem cacuminis partem lapidea magna fundata est ecclesia, in cuius dextrali parte inter duos grandis eiusdem basilicae parietes, mirum dictu, quercus Mambre extat in terra radicata, quae et quercus Abraham dicitur, eo quod sub ea quondam angelos hospitio receperit. Quam sanctus [*]( 8 Hegea. IV c. 23 p. 258, 24, cf. Hieron. Onom. p. 112, 5 21 Hieron. Onom. p. 84, 16 et 114, 17, cf. etiam Heges. IV c. 23 p. 258, 30 ) [*]( 1 formatas Y 2 sepulchram uero adam Y 3 lapideae Br 4 aspezit P 5 et ante Rebeccae om. YBr in terra humatarum Z 7 cebron Z et sic semper 10 uniuersarum aegyptias Br 12 de patriarcaram sepulcra sufficiat craxare Br caraxare Z 13 Nunc de manbre colle P, De mambre colle Y ut titulus capiti XI praeponitur. Hinc numeri cap. desuntin Y XI De monte et quercu mambre Br Capitulum ipaum (X Z) incipit: Nunc de mambre colle ZBr 16 ab boream Br, corr. 2. m. et Borea habens Br 17 africo Br 18 caspestrem Br solus 19 aquilonem PBr 20 in duos Br grandes YBr 21 exiatit Z 28 reciperit PYZ, in Z correctum in reciperet quod Br )
Egredientibus de Chebron in campi latitudine sita ad aquilonalem plagam haut procul a margine uiae ad sinistram occurrit pinosus non grandis mons tribus milibus a Chebron distans, a cuius pineto pinea ad Hierosolymam usque in camelis [*]( 1 alibi om. Z 3 quod Z 5 tamen] sed 2. m. superscr. Br remanuitBr in suae stabilitatis loco Y 6 ut refert sanctus artulfus Z ut sanctus . refert arculfus Br propriis tamen Br 7 truncum Z 8 quasi duum om. P duorum Z 9 conso P conruso Br 10 et om. Z aut stellarum Br 1. m„ 2. m. corr. 11 ansportantur P 13 habraham patriarcam Br 15 honorificantiam Br 16 religiosorum Y 17 Bufficiat Br ad alia pergamus om. Y 19 XII = XI Z titulus deest in PYZ 21 Ad alia pergamus incipit Br decebron ZBr aquib lonem plagam Br 22 aut corr. 2. m. Br marginetenę P margine h. uenae Z sinistrum Y 23 escurrit Z acebron P acebron Z 24 pinea] pineta Y hierusolimam Br cameSlis P, una littera 1 eraM )