Ab urbe condita

invictus ergo Alexander cum invictis ducibus bella gessisset et eadem fortunae pignora in discrimen detulisset;

immo etiam eo plus periculi subisset, quod Macedones unum Alexandrum habuissent, multis casibus non solum obnoxium sed etiam offerentem se,

Romani multi fuissent Alexandro vel gloria vel rerum magnitudine pares, quorum suo quisque fato sine publico discrimine viveret morereturque.

restat, ut copiae copiis conparentur vel numero

itaque in omni defectione sociorum Latini nominis urbano prope dilectu decem scribebantur legiones;

quaterni quinique exercitus saepe per eos annos in Etruria, in Gallis hostibus adiunctis, in Samnio, in Lucanis gerebant bellum.

Latium deinde omne cum Sabinis et Volscis et Aequis et omni Campania et parte Etruriaeque et Picentibus et Marsis Paelignisque ac Vestinis atque Apulis adiuncta omni ora Graecorum inferi maris a Bruttiis Neapolim et Cumas et inde Antio atque Ostiis tenus Samnites aut socios validos Romanis aut fractos bello invenisset hostes.

ipse traiecisset mare cum veteranis Macedonibus, non plus triginta milibus hominum et quattuor milibus equitum, maxime Thessalorum; hoc enim roboris erat. Persas, Indos aliasque si adiunxisset gentes, inpedimentum maius quam auxilium traheret. adde,

quod Romanis ad manum domi supplementum esset, Alexandro, quod postea Hannibali accidit, alieno in agro bellanti exercitus consenuisset.

arma clupeus sarisaeque illis id est hastae; Romano scutum, maius corpori tegumentum, et pilum, haud paulo quam hasta vehementius ictu missuque telum.