Ab urbe condita

Titus Livius (Livy)

Titi Livi ab urbe condita libri editionem priman, Pars I-IV, Libri I-XL. Editio Stereotypica. Weissenborn, Wilhelm; Mueller, Moritz, editors. Leipzig: Teubner, 1884-1911.

pars magna, ubi locus fugae deest, per prima vada paludis in aquam progressi, quoad capitibus umerisque extare possunt, sese inmergunt. fuere quos inconsultus pavor nando etiam capessere fugam inpulerit,

quae ubi inmensa ac sine spe erat, aut deficientibus animis hauriebantur gurgitibus aut nequiquam fessi vada retro aegerrime repetebant atque ibi ab ingressis aquam hostium equitibus passim trucidabantur.

sex milia ferme primi agminis per adversos

68
hostis eruptione inpigre facta, ignari omnium, quae post se agerentur,

e saltu evasere, et cum in tumulo quodam constitissent, clamorem modo ac sonum armorum audientes, quae fortuna pugnae estet, neque scire nec perspicere prae caligine poterant.

inclinata denique re cum incalescente sole dispulsa nebula diem, tum liquida iam luce montes campique res stratamque ostendere foede Romanam aciem.

itaque, ne in conspectos procul inmitteretur eques, sublatis raptim signis quam citatissimo poterant agmine sese abripuerunt.

postero die, cum super cetera extrema fames etiam instaret, fidem dante Maharbale, qui omnibus equestribus copiis nocte consecutus erat, si arma tradidissent, abire cum singulis vestimentis passurum, sese dediderunt;

quae Punica religione servata fides ab Hannibale est, atque in vincula omnes coniecti.

haec est nobilis ad Trasumennum pugna atque inter paucas memorata populi Romani clades. quindecim milia Romanorum in acie caesa;

decem. milia sparsa fuga per omnem Etruriam diversis itineribus urbem petiere;

duo milia quingenti hostium in acie, multi postea ex vulneribus periere. multiplex caedes utrimque facta traditur ab aliis;