Ab urbe condita

in haec verba, Cacili, iures postulo ceterique, qui adestis; qui non iuraverit, in se hunc gladium strictum esse sciat.”

haud secie pavidi, quam si victorem Hannibalem cernerent, iurant omnes custodiendosque semet ipsos Scipioni tradunt

eo tempore, quo haec Canusii agebantur Venusiam ad consulem ad quattuor milia et quingenti pedites equitesque, qui sparsi fuga per agros fuerant pervenere.

eos omnes Venusini per familias accipiendos curandosque cum divisissent, in equites togas et tunicas et quadrigatos nummos quinos vicenos et pediti denos et arma, quibus deerant, dederunt,

ceteraque publice ac privatim hospitaliter certatumque, ne a muliere Canusina populus officiis vinceretur.

sed gravius onus Busae faciebat. et iam ad decem milia hominum erant; Appiusque et Scipio,

postquam incolumem esse alterum consulem acceperunt, nuntium extemplo mittunt, quantae secum peditum equitumque copiae essent, sciscitatumque simul utrum Venusiam adduci exercitum an iuberet Canusi.

Varro ipse Canusium copias traduxit. et iam aliqua species consularis exercitus erat, moenibusque se certe, etsi non armis, ab hoste videbantur defensuri.

Romam ne has quidem reliquias superesse civium sociorumque, sed occidione occisum cum ducibus