Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Plerumque iumenta morbos concipiunt lassitudine et aestu, nonnunquam et frigore, et cum suo tempore urinam non fecerint; vel si sudant, et a concitatione confestim biberint; vel si, cum diu steterint, subito ad cursum extimulata sunt. Lassitudini quies remedio est, ita ut in fauces oleum vel adeps vino mixta infundatur. Frigori fomenta adhibentur, et calefacta oleo lumbi rigantur,[*]()caputque et spina tepenti adipe vel uncto liniuntur.

Si urinam non facit, eadem fere remedia sunt. Nam oleum immixtum vino supra ilia et renes infunditur: et si hoc parum profuit, melle decocto et sale collyrium tenue [*](ali A2R: alii SA1. ) [*](praebeat A: prebeat SR. ) [*](paleae—substernandae om. SAR. ) [*](pecudum SA1R: pedum A2. ) [*](conservare S: servare AR. ) [*](evitabimus A2R: evitavimus SA1. ) [*](fuerint SAR. ) [*](superiactae S: superiecta AR. ) [*](et—rigantur om. AR. )

v.2.p.204
inditur foramini,[*]()quo manat urina,[*]()vel musca viva, vel turis mica, vel de bitumine collyrium inseritur naturalibus. Haec eadem remedia adhibentur, si urina genitalia deusserit.

Capitis dolorem indicant lacrimae, quae profluunt, auresque flaceidae; et cervix cum capite aggravata, et in terram summissa. Tum rescinditur vena, quae sub oculo est, et os calda fovetur, ciboque abstinetur primo die. Inde postero autem potio ieiuno tepidae aquae praebetur ac viride gramen, tum vetus faenum vel molle stramentum substernitur, crepusculoque aqua iterum datur, parumque hordei cum vicialibus, ut per exiguas potiones [*]()cibi ad iusta perducatur.

Si equo maxillae dolent, calido aceto fovendae, et axungia vetere confricandae sunt, eademque medicina tumentibus adhibenda est. Si armos laeserit, aut sanguinem demiserit,[*]()medio fere in utroque crure [*]()venae solvantur, et thuris polline cum eo qui profluit sanguine immixto, armi linantur, et ne plus iusto exanimetur, stercus ipsius iumenti fluentibus venis admotum[*]()fasciis obligetur. Postero quoque die ex iisdem locis [*]()sanguis detrahatur, eodemque modo curetur, et [*]()hordeo abstineatur exiguo faeno dato.

Post triduum deinde usque in diem sextum porri succus instar trium cyathorum mixtus cum olei [*](foramini S: -a AR. ) [*](manat urina S: maturina AR. ) [*](exiguas potiones S: exigua potione (portione A2) A1. ) [*](demiserit S: diAR. ) [*](crure A2c: cruore SA1R. ) [*](admotum A2R: -am SA1. ) [*](locis om. AR. ) [*](et om. AR. )

v.2.p.206
hemina faucibus per cornu infundatur. Post sextum diem lente ingredi cogatur, et cum ambulaverit, in piscinam demitti eum conveniet, ita ut natet: sic paulatim firmioribus cibis adhibitis [*]()ad iusta per-

ducetur. At si bilis molesta iumento est, venter intumescit, nec emittit ventos, manus uncta inseritur alvo, et obsessi naturales exitus adaperiuntur, exemptoque stercore postea[*]()cunila bubula et herba pedicularis cum sale trita et decocto [*]()melli miscentur, atque ita facta collyria subiciuntur, quae ventrem movent, bilemque omnem deducunt.

Quidam myrrhae tritae quadrantem cum hemina vini faucibus infundunt, et anum [*]()liquida pice oblinunt. Alii marina aqua lavant alvum, alii recenti muria. Solent etiam vermes atque [*]()lumbrici nocere intestinis; quorum signa sunt, si iumenta cum dolore crebro volutantur, si admovent caput utero, si caudam saepius iactant. Praesens medicina est, ita ut supra scriptum est, inserere[*]()manum, et fimum eximere; deinde alvum marina aqua vel muria dura lavare, postea radicem capparis tritam cum sextario aceti [*]()faucibus infundere; nam hoc modo praedicta intereunt animalia.

Omni autem imbecillo pecori alte sub-sternendum est, quo mollius cubet. Recens tussis celeriter sanatur, pinsita lente et a valvulis separata minuteque molita. Quae cum ita facta sunt, [*](adivitis S1A1: adiutus R: adibitis S2. ) [*](posite acunila S: posita ea AR. ) [*](decoctos SA: -a R. ) [*](anum S2a: annũ S1: annui A. ) [*](in qua SAR. ) [*](insero SA. ) [*](aceti S: cum aceto AR. )

v.2.p.208
sextarius aquae calidae in eandem mensuram lentis miscetur, et faucibus infunditur; similisque medicina triduo adhibetur, ac viridibus herbis cacuminibusque arborum recreatur aegrotum pecus. Vetus autem tussis discutitur porri succo trium cyathorum cum olei hemina compluribus diebus [*]()infuso, iisdemque, ut supra monuimus, cibis praebitis.

Impetigines et quicquid scabiei est [*]()aceto et alumine defricantur. Nonnunquam, si haec permanent, paribus ponderibus mixtis nitro et scisso alumine cum aceto linuntur. Papulae [*]()ferventissimo sole usque eo strigile raduntur, quoad eliciatur sanguis. Tum ex aequo miscentur radices agrestis hederae,[*]()sulfurque et pix liquida cum alumine. Eo medicamine praedicta vitia curantur.

Intertrigo bis in die subluitur aqua calida. Mox decocto ac trito sale cum adipe defricatur, dum sanguis emanet. Scabies mortifera huic quadrupedi est, nisi celeriter succurritur: quae si levis est, inter initia candenti 5 sub sole vel cedro 6 vel oleo lentisci finitur vel urticae semine et oleo detritis vel unguine ceti, quod in lancibus salitus thynnus remittit.

Praecipue tamen huic noxae salutaris est adeps marini vituli. Sed si iam inveteraverit, vehementioribus opus est remediis. Propter quod bitumen, et sulfur,[*]()et veratrum [*]()pici liquidae axungiae-que vetere [*]()mixta pari pondere incoquuntur, atque [*](diebus add. Lundström. ) [*](scabiei est Lundström: scabies SAR. ) [*](pabulo SA1R: papulae A2. ) [*](herbe SAR. ) [*](candentis SAR. ) [*](cedro S: cedre AR. ) [*](sulpure S1A: sulphure S2R. ) [*](veratro SAR. ) [*](veteri B: veterio SA. )

v.2.p.210
ea compositione curantur, ita ut prius scabies ferro erasa perluatur urina.