Res Rustica

Usus et experientia dominantur in artibus, neque est ulla disciplina, in qua non peccando discatur.[*]()Nam ubi quid perperam administratum cessit [*]()improspere, vitatur quod fefellerat, illuminatque rectam viam docentis magisterium.

Quare nostra praecepta non consummare scientiam, sed adiuvare promittunt. Nec statim quisquam compos agricolationis erit his perlectis rationibus, nisi et obire eas voluerit et per facultates potuerit. Ideoque haec velut adminicula studiosis promittimus, non profutura per se sola, sed cum aliis.

Ac ne ista quidem praesidia, ut diximus, non adsiduus labor et experientia vilici, non facultates ac voluntas impendendi tantum pollent quantum vel una praesentia domini; quae nisi frequens operibus intervenerit, ut in exercitu cum abest imperator, cuncta cessant officia. Maximeque reor hoc significantem[*]()Poenum Magonem suorum scriptorum primordium talibus auspicatum sententiis: " Qui agrum paravit domum vendat, ne malit urbanum quam rusticum larem colere; cui magis cordi fuerit [*](quia R plerique. ) [*](discitur S. ) [*](cesserit R aliquot. ) [*](significante 8. a Cf. the maxim of Cato, 4, frons occipitio prior est; Pliny, N.H. XVIII. 31 frontemque domini plus prodesse quam occipitium; and Palladius, I. 6.1, praesentia domini provectus est agri. )

Quod ego praeceptum, si posset his temporibus observari, non immutarem. Nunc quoniam [*]()plerosque nostrum civilis ambitio saepe evocat ac saepius detinet evocatos, sequitur ut suburbanum praedium commodissimum esse putem, quo vel [*]()occupato cotidianus excursus facile post negotia fori contingat.[*]()

Nam qui longinqua, ne dicam transmarina rura mercantur, velut heredibus patrimonio suo et,[*]()quod gravius est, vivi cedunt servis suis, quoniam quidem et illi tam longa dominorum distantia corrumpuntur et corrupti [*]()post flagitia, quae commiserunt, sub exspectatione successorum rapinis magis quam culturae [*]()student.