De Rerum Natura
Lucretius
-
- et sedare sitim prius est quam pocula natum.
- haec igitur possunt utendi cognita causa
- credier, ex usu quae sunt vitaque reperta.
- illa quidem seorsum sunt omnia, quae prius ipsa
- nata dedere suae post notitiam utilitatis.
- quo genere in primis sensus et membra videmus;
- quare etiam atque etiam procul est ut credere possis
- utilitatis ob officium potuisse creari.
- Illud item non est mirandum, corporis ipsa
- quod natura cibum quaerit cuiusque animantis.
- quippe etenim fluere atque recedere corpora rebus
- multa modis multis docui, sed plurima debent
- ex animalibus; quae quia sunt exercita motu,
- multa per os exhalantur, cum languida anhelant,
- multaque per sudorem ex alto pressa feruntur.
- his igitur rebus rarescit corpus et omnis
- subruitur natura, dolor quam consequitur rem.
- propterea capitur cibus, ut suffulciat artus
- et recreet vires inter datus, atque patentem
- per membra ac venas ut amorem opturet edendi.
- umor item discedit in omnia quae loca cumque
- poscunt umorem; glomerataque multa vaporis
- corpora, quae stomacho praebent incendia nostro,
- dissupat adveniens liquor ac restinguit ut ignem,
- urere ne possit calor amplius aridus artus.
- sic igitur tibi anhela sitis de corpore nostro
- abluitur, sic expletur ieiuna cupido.
- Nunc qui fiat uti passus proferre queamus,
- cum volumus, quareque datum sit membra movere
- et quae res tantum hoc oneris protrudere nostri
- corporis insuerit, dicam: tu percipe dicta.
- dico animo nostro primum simulacra meandi
- accidere atque animum pulsare, ut diximus ante.
- inde voluntas fit; neque enim facere incipit ullam
- rem quisquam, quam mens providit quid velit ante.
- id quod providet, illius rei constat imago,
- ergo animus cum sese ita commovet ut velit ire
- inque gredi, ferit extemplo quae in corpore toto
- per membra atque artus animai dissita vis est;
- et facilest factu, quoniam coniuncta tenetur.
- inde ea proporro corpus ferit, atque ita tota
- paulatim moles protruditur atque movetur.
- praeterea tum rarescit quoque corpus et ,
- scilicet ut debet qui semper mobilis extat,
- per patefacta venit penetratque foramina largus,
- et dispargitur ad partis ita quasque minutas
- corporis. hic igitur rebus fit utrimque duabus,
- corpus ut ac navis velis ventoque feratur.
- nec tamen illud in his rebus mirabile constat,
- tantula quod tantum corpus corpuscula possunt
- contorquere et onus totum convertere nostrum;
- quippe etenim ventus subtili corpore tenvis
- trudit agens magnam magno molimine navem
- et manus una regit quanto vis impete euntem
- atque gubernaclum contorquet quo libet unum,
- multaque per trocleas et tympana pondere magno
- commovet atque levi sustollit machina nisu.
- Nunc quibus ille modis somnus per membra quietem
- inriget atque animi curas e pectore solvat,
- suavidicis potius quom multis versibus edam,
- parvus ut est cycni melior canor, ille gruum quam
- clamor in aetheriis dispersus nubibus austri.
- tu mihi da tenuis auris animumque sagacem,
- ne fieri negites quae dicam posse retroque
- vera repulsanti discedas pectore dicta,
- tutemet in culpa cum sis neque cernere possis.
- Principio somnus fit ubi est distracta per artus
- vis animae partimque foras eiecta recessit
- et partim contrusa magis concessit in altum;
- dissoluuntur enim tum demum membra fluuntque.
- nam dubium non est, animai quin opera sit
- sensus hic in nobis, quem cum sopor inpedit esse,
- tum nobis animam perturbatam esse putandumst
- eiectamque foras, non omnem; namque iaceret
- aeterno corpus perfusum frigore leti.
- quippe ubi nulla latens animai pars remaneret
- in membris, cinere ut multa latet obrutus ignis,
- unde reconflari sensus per membra repente