Tusculanae Disputationes

ergo ut optuma quisque valetudine adfectus[*](aff. KR) potest videri ut natura ad aliquem morbum[*](del. Tr.) proclivior, sic animus alius ad alia vitia propensior. qui autem non natura, sed culpa vitiosi esse dicuntur, eorum vitia constant e falsis opinionibus rerum bonarum et malarum, ut sit alius ad alios motus perturbationesque proclivior. inveteratio autem, ut in corporibus, aegrius depellitur quam perturbatio,[*](perturbatione K1 ) citiusque repentinus oculorum tumor[*](tumor add. Vc mg. tuorum K1 ) sanatur quam diuturna lippitudo depellitur.[*](depellitur del. Dav. sed cf. Mue. )

Sed cognita iam causa perturbationum, quae omnes oriuntur ex iudiciis opinionum et voluntatibus, sit iam huius disputationis modus. scire autem nos[*](nos s vos X) oportet cognitis, quoad[*](quoad R1Vrec quod ad GKR2V1 cognosci ab homine R1 (corr. c?) K) possunt ab homine cognosci, bonorum et malorum finibus nihil a[*](a om. K) philosophia posse aut maius aut utilius optari quam haec, quae a nobis hoc quadriduo disputata sunt. morte enim contempta et dolore ad patiendum levato adiunximus sedationem aegritudinis, qua nullum homini malum maius est. etsi enim omnis animi perturbatio gravis est nec multum differt ab amentia, tamen ita [*](del. Lb. tamen ita ut ditt. verbi amentia del. Nissen fort. rectius ) ceteros, cum sunt in aliqua perturbatione aut metus aut laetitiae[*](laetitia V (-ae3)) aut cupiditatis, commotos[*](commotus V1 ) modo et perturbatos dicere solemus,

itaque non fortuito factum videtur, sed a te ratione propositum, ut separatim de aegritudine et de ceteris perturbationibus disputaremus; in ea est enim fons miseriarum et caput. sed et[*](alt. et om. V) aegritudinis et reliquorum animi morborum una sanatio est, omnis opinabilis esse et voluntarios ea reque[*](requae GKR (quae ... videatur in r. K1)) suscipi, quod ita rectum esse videatur. hunc errorem quasi radicem malorum omnium stirpitus[*](stirpitus Statil. Max. ap. Char. GL. 2, 219, 25 ) philosophia se extracturam pollicetur.

demus igitur nos huic excolendos patiamurque nos sanari. his enim malis insidentibus non modo beati, sed ne sani quidem esse possumus. aut igitur negemus quicquam ratione confici, cum contra nihil sine ratione[*](ratione V2 s rationi X) recte fieri possit, aut, cum philosophia ex rationum conlatione[*](collatione KR consolatione V) constet, ab ea, si et boni et beati volumus esse, omnia adiumenta et auxilia petamus bene beateque vivendi.