Tusculanae Disputationes

Ergo hic,[*](hic his K1 ) quisquis est, qui moderatione et constantia quietus animo est sibique ipse placatus, ut nec tabescat molestiis nec frangatur timore[*](timore add. G1 ) nec sitienter quid expetens[*](expectens X (c del. K1 ut in v. 3 V expetens Gr.)) ardeat[*](ardet X ardeat V3 s ) desiderio nec alacritate futtili[*](futtuli X (futili V3)) gestiens deliquescat, is est sapiens quem quaerimus, is est beatus, cui nihil humanarum rerum aut intolerabile ad demittendum animum aut nimis laetabile ad ecferendum[*](ferendum X effer. V3 s ) videri potest. quid enim videatur ei magnum in rebus humanis, cui aeternitas omnis totiusque mundi nota sit magnitudo?[*](is ergo sapiens... 23 magnitudo H) nam[*](nam a in r. Vc num Bentl. ) quid aut in studiis humanis aut in tam exigua brevitate vitae magnum sapienti videri potest, qui semper animo[*](animos X (corr. RVrec)) sic

atque idem[*](eidem GRV1 ) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestia atque angore vivendi, ut, quemcumque casum fortuna invexerit, hunc apte et quiete ferat. quod qui faciet, non aegritudine solum vacabit, sed etiam perturbationibus reliquis omnibus. his autem vacuus animus perfecte atque absolute[*](obsolute K1R) beatos[*](adhibeant V (-ant in r. c)) efficit, idemque concitatus et abstractus ab integra certaque ratione non constantiam solum amittit, verum etiam sanitatem.

Quocirca mollis et enervata putanda est Peripateticorum ratio et oratio, qui perturbari animos necesse dicunt esse, sed adhibent modum quendam, quem ultra progredi non oporteat.

modum tu adhibes vitio? an vitium nullum est non parere rationi? an ratio parum praecipit nec bonum illud esse, quod aut cupias ardenter aut[*](aut BsV3 ut X) adeptus ecferas te insolenter, nec porro malum, quo aut oppressus iaceas aut,[*](iaceas aut aut in r. V1 ) ne opprimare, mente vix constes? eaque omnia aut nimis tristia[*](tristitia V1 ) aut nimis laeta errore fieri, qui si[*](si del. Mue. ad Seyfferti Lael. p. 253. an si = sc. error secl.? ) error stultis extenuetur die, ut, cum res eadem maneat, aliter ferant[*](maneat ... ferant s maneant... ferat X (eaedem maneant Ms) cf. p. 345, 2 ) inveterata aliter recentia, sapientis ne attingat quidem omnino?

Etenim quis erit tandem modus iste? quaeramus enim modum aegritudinis, in qua[*](quo VB opere X) operae plurimum ponitur. aegre tulisse P. Rupilium[*](P. Rupilium Man. ex Fastis Cap. cf. Lael. 73 ) fratris repulsam[*](prutilium X (p exp. in RV, primum u in r. in V)) consulatus scriptum apud Fannium est. sed[*](fr. 6 (p. 88 P.)) tamen transisse videtur modum, quippe qui ob eam causam a vita recesserit; moderatius[*](moderatus G1V1 ) igitur ferre debuit. quid, si, cum id ferret modice, mors liberorum accessisset?

nata esset aegritudo nova, sed ea modica.[*](dist. Se.)