Philippicae

Cicero, Marcus Tullius

Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes, Vol. VI. Clark, Albert Curtis, editor. Oxford: Clarendon Press, 1918.

quae igitur haec comitia, aut quam ambitionem constantissimus et gravissimus civis, L. Caesar, in senatum introduxit? clarissimo viro atque innocentissimo decrevit imperium, privato tamen: in quo maximum nobis onus imposuit[*](fort. maximum post imposuit collocandum (clausulae gratia: cf. Zielinski p. 147) assensero V2D). adsensus ero, ambitionem induxero in curiam; negaro, videbor suffragio meo, tamquam comitiis, honorem homini amicissimo denegavisse. quod si comitia placet in senatu haberi[*](habere D), petamus, ambiamus, tabella modo[*](modo Vb: nova t: modo nova ns) detur nobis, sicut populo data est. cur committis[*](committis Faernus: comitiis (-ciis b) codd.), Caesar, ut aut praestantissimus vir, si tibi non sit adsensum, repulsam tulisse videatur aut unus quisque nostrum praeteritus, si, cum pari dignitate simus[*](sumus D), eodem honore digni non putemur?

at enim—nam id exaudio—C. Caesari adulescentulo[*](adolescenti (-escens t) D) imperium extraordinarium mea sententia dedi. ille enim mihi praesidium extraordinarium dederat: cum dico mihi, senatui dico populoque Romano. A quo praesidium res publica[*](res p. praesidium D), ne cogitatum quidem, tantum haberet ut sine eo salva esse non posset, huic extraordinarium imperium non darem? aut exercitus adimendus aut imperium dandum fuit. quae est enim ratio aut qui potest fieri ut sine imperio teneatur exercitus? non igitur, quod ereptum non est, id existimandum est datum. eripuissetis C. Caesari, patres conscripti, imperium, nisi dedissetis. milites veterani qui illius auctoritatem, imperium, nomen secuti pro re publica arma ceperant volebant sibi ab illo imperari; legio[*](Martia et legio om. D) Martia et legio quarta ita se contulerant[*](contulerat D) ad auctoritatem senatus et rei publicae[*](et rei p. V: reique p. bt: r. p. p. q. r. s: p. q. r. n) dignitatem ut deposcerent imperatorem et ducem C. Caesarem. imperium C. Caesari[*](C. Caesarem. Imperium C. om. D) belli[*](belli Vt: bellum bns) necessitas, fascis senatus dedit. otioso vero et[*](et om. D) nihil agenti privato, obsecro te, L. Caesar—cum peritissimo homine mihi res est—quando imperium senatus dedit?

sed de hoc quidem hactenus, ne refragari homini amicissimo ac de me optime merito videar. etsi quis potest refragari non modo non petenti verum etiam recusanti?

illa vero, patres conscripti, aliena consulum dignitate, aliena temporum gravitate sententia est ut consules Dolabellae persequendi causa Asiam et Syriam sortiantur. dicam cur inutile rei publicae, sed prius quam turpe consulibus[*](consulibus om. D) sit videte. cum consul designatus obsideatur, cum in eo[*](cum in eo V: in eo t: in eoque bns) liberando salus sit posita rei publicae, cum a populo Romano pestiferi cives parricidaeque desciverint, cumque id bellum geramus quo bello de dignitate, de libertate[*](de libertate V: libertate D), de vita decernamus, si in potestatem quis Antoni venerit, proposita sint tormenta atque cruciatus, cumque harum rerum omnium decertatio consulibus optimis et fortissimis commissa et commendata sit, Asiae et Syriae mentio fiet, ut aut suspicioni crimen aut invidiae materiam dedisse videamur?

at vero ita decernunt ‘ut liberato Bruto': id enim restabat, ut relicto, deserto, prodito. ego vero mentionem omnino provinciarum factam dico alienissimo tempore. quamvis enim intentus animus tuus sit, C. Pansa, sicut est, ad virum[*](ad virumhic deficit V (in extrema pagina), cf. ad § 17) fortissimum et omnium clarissimum liberandum, tamen rerum natura cogit[*](cogit ns: coget bt) te necessario referre animum aliquando ad Dolabellam persequendum et partem aliquam in Asiam et Syriam derivare curae et cogitationis tuae. si autem fieri posset, vel pluris te animos habere vellem quos omnis ad Mutinam intenderes. quod quoniam fieri non potest, isto te[*](isto te Halm: istoc (isto n2) codd.) animo quem habes praestantissimum atque optimum nihil volumus nisi de Bruto cogitare.

facis tu id quidem et eo maxime incumbis, intellego[*](intellego bt: om. ns: ut intllego Halm); duas tamen[*](istud o, ed. R) res, magnas praesertim, non modo agere uno tempore sed ne cogitando quidem explicare quisquam potest. incitare et inflammare tuum istuc praestantissimum studium, non ad aliam ulla[*](ulla n2: ullam cett.) ex parte curam transferre debemus. adde istuc sermones hominum, adde suspiciones, adde invidiam: imitare me quem tu semper laudasti: qui instructam ornatamque a senatu provinciam deposui ut incendium patriae omissa omni[*](alia omni coni. Halm) cogitatione restinguerem. nemo erit praeter unum me quicum profecto, si quid interesse tua putasses, pro summa familiaritate nostra communicasses, qui credat te invito provinciam tibi esse decretam. hanc, quaeso, pro tua singulari sapientia reprime famam atque effice ne id quod non curas cupere videare.

quod quidem eo vehementius tibi laborandum est quia in eandem cadere suspicionem conlega, vir clarissimus, non potest. nihil horum scit, nihil suspicatur; bellum gerit, in acie stat, de sanguine et de spiritu decertat; ante provinciam sibi decretam audiet quam potuerit tempus ei rei datum suspicari. vereor ne exercitus quoque nostri qui non dilectus necessitate, sed voluntariis studiis se ad rem publicam contulerunt tardentur animis, si quicquam aliud a nobis nisi de instanti bello cogitatum putabunt. quod si provinciae consulibus expetendae videntur, sicut saepe multis[*](a multis Halm) clarissimis viris expetitae sunt, reddite prius nobis Brutum, lumen et decus civitatis; qui ita conservandus est ut id[*](id illud Ernesti) signum quod de[*](de v: om. cett.) caelo delapsum Vestae custodiis continetur[*](tenetur v); quo salvo salvi sumus futuri. tunc[*](tunc Ferrarius: hunc codd.) vel in caelum vos[*](vos hoc loco Nonius p. 407: ante umeris habet b: om. nst), si fieri potuerit[*](potuerit l et Nonius: poterit bnst), umeris nostris tollemus; provincias certe dignissimas vobis deligemus; nunc quod agitur agamus. agitur autem liberine vivamus an mortem obeamus, quae certe servituti anteponenda est.