Commentarii in Apocalypsin

Victorinus, Saint, Bishop of Poetovio

Victorinus Saint, Bishop of Poetovio. Victorini Episcopi Petavionensis Opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 49). Haussleiter, Johann, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1916.

[Et uidi angelum uolantem per medium caelum.J Angelum [*]( 14, 6 ) uolantem medio caelo, quem dicit se uidisse: quem superius tractauimus eundem esse Heliam, qui anticipat praedicatione sua regnum Antichristi. [et alius angelus sequens [*]( 14, 8 ) illum.J alium autem angelum sequentem: eundem quem comitem praedicationis ipsius praedicat prophetam.

[Venit unus ex septem angelis, qui habent septem pateras, et locutus est mecum dicens:] Ait enim: ueni, ostendam [*](d) in rY = A) in editione Victorini 17, 1 ) [*]( 2 Matth. 24, 15; cf. Dan. 9, 27 ) [*]( 1 modo autem hic recole (recolit g) quod dominus S recolens] resoluens CB ammonens TCIKS; an ac monens scribendum? suas mIl. F 3 euersionis scripsi, desolationis F cum VHlg., om. eet. a danihelo (-le H) propheta FH 4 stante H sancto] suo T 5 aspernationem F exacerbatur II 6 quod] eo quod S pro deo S uel] add. cum S dogma] doctrina I 7 introducatur IK auersio g 8 auertantur FHS, uertantur IK a uera salute II 10 Et... caelum add. X 11 medio caelo] per medium caelum X quem alt.] iam S 12 Heliam] add. constat IK praedicatione] passione II 13 et ... illum add. X (et angelus alios sequebatur illum F) 14 autem om. X angelum angelum Bmle angelum] add. illum H quem TF, que CBHMg, om. IKS 15 ipsius om. BIK praedicat] dicit S, om. lKlJI prophetam] propheta T, om. F 16 sequuntur in recensionibus particulae quattuor a -)- b + c + d, quae secundum ordinem textus apocalypsis dispositae ad capitis XIV u. 18, u. 19 et 20, cap. XV u. 1 et 2, cap. XVII u. 1. 3. 6 pertinent; praemitto autem propter ordinem ueri exemplaris quo facilius comparatio fiat particulam d, quam reliquae a + b -f- c subsequentur Venit... dicens add. X et uenit H habent] habentes H, habebant F pateras] phialas H cum Vulg. 17 Ait enim om. X ) [*]( 9* )

132
133
tibi damnationem meretricis [illius] magnae, quae sedet super aquas multas. et uidi, inquit, mulierem [*]( 17, 6 ) ebriam de sanguine sanctorum. decreto senatus illius semper sunt consummatae nequitiae, et omne contra fidei praedicationem etiam lata indulgentia ipsa dedit decretum in uniuersis gentibus.

[Et uidi ipsam mulierem sedentem super bestiam coccineam,[*]( 17, 3 )plenam nominibus blasphemiaej Sedere autem super bestiam russeam, auctricem homicidiorum, diaboli imago est, ubi etiam \'capita\' haec, de quibus supra tractauimus, meminit. hanc quidem \'Babylonem\' propter diffusionem dicit et in apocalypsi et in Esaia, in Ezechiel autem \'Sor\' eam nominauit. denique si compares, quae contra Sor dicta sunt et Esaias contra Babylonem dicit quaeque apocalypsis dicit, unum esse omnia inuenies.

Quod autem ait: mitte falcem tuam acutam et uindemia botruones uineae, de gentibus perituris significat [*](a) in YX=B) in editione Victorini 14, 18 ) [*]( 10 cf. Apoc. 17, 3 cf. p. 119, 1 sqq. 11 cf. Apoc. 17, 5 et Esai. 21, 9 12 cf. Ezech. cappo 26-28 ) [*](1 damn.] iudicium X (post iud. add. mortis et H) illius add. X qui F 2 multas om. FIKM inquit om. X 3 sanctorum] add. et (et de H) sanguine martyrum (add. ihesu H) FHS decreta S illis I 4 semper sunt om. CB consumata Hg nequitiae om. X et] in S omne scripsi, omnes S, omnem cet. contra] add. uerae S 5 etiam] et nunc iam S lata (iacta g) indulgentia etiam S, latam indulgentiam cet. ipse eg 7 Et... blasph. add. X supra FS 8 plenam .. bl.] habentem nomina (nomen M) blasph. IKM blasphemiam F autem] eam add. CB supra F 9 russeam TS (cf.p. 71, 4.111, 4), roseam HIKM, rufam CB, rubeam g actricem CB, auctrix I, autorem g, auariciam F diaboli om. F 10 capita hec IK, de capita haec F, de capite hec TM, de capitibus H, de captiuitate eius S) et capita haec CB quibus] qua S supra tract. (tractabamus M) IKM, pertract. TFHS, retract. C, tract. B memini S 11 confusionem CBS dici S 12 apocalypsin TFIKMS hisaia T, isaia F sor eam TFHK, sororem eam I, sodomam S, ante rufam CB, ante roseam (in mg. aliter sor eam) M 13 incompares H sor THIK, sodomam S, assur CB, om. F et] add. quae S isaias contribulationem F 14iu apocalipsin F 16 tuam om. CB 17 botruones T, botriones CB, botros FHS, botros fructus IKM uineae] uue T perituros IK )

134
135
in aduentum domini; et quidem pluribus speciebus hoc illud ostendit, sicut \'in messe arida\', sed semel in aduentum domini [*]( 14, 15 ) et consummationis mundi et regnum Christi et apertionem regni sanctorum futurum est.

[Et misit angelus falcem et \'lIinclcmiauit uineam terrae et[*]( b) add. ΥΦ)misit in torcular irae animationis dei, et calcatum est torcular[*](14, 19. 20)foris extra ciuitatem.) Quod autem dicit missum in torcular irae dei et calcatum extra ciuitatem, calcatio torcularis retributio est peccatoris. et exiet sanguis [de torculari] usque ad frenos equorum: exiet ultio usque ad principes populorum, id est rectores, siue diabolum siue angelos eius. nouissimo certamine exiet ultio sanguinis effusi — sicut ante praedictum est: in sanguine peccasti et sanguis te persequetur — per stadia mille sexcenta, [*](14, 20 )15 id est per omnes mundi quattuor partes. quaternitas est enim [*](9-137, 2 cf. Beat. p. 460 sq. 13 Ezech. 35, 6 (e:; a[p.a ήμαρες LXX), cf. Hieron. in Ezech. XI: quoniam sanguini tradam te-siue quoniam in sanguine peccasti-et sanguis te persequetur (XXV 333 flf) ) [*]( 1 aduentu CBHKg hoc illud (= ih abx6) T<I>, hoc et illud S, hic illud CB 2 in messes aridas S sed semelj et semen S sed om. I aduentu HIK 3 consummatio IK, consummatione S, consummationem Mg mundi orn. CB regni CB apertione CB<Į>, appari- tionem S 4 regnuin IKM, regis F beatorum g futuram g est om. S 5 Et.. ciuit. add. X falcem] add. suam H 6 animationis FH (cf. Cypr. de lapsis c. 21: iram animationis suae = Esai. 42, 25), animaduersionis IKM, om. S calcatus F 7 foras M, furoris S quod .. ciuitatein om. M autem om. X 8 calcati IK calcatio] add. est CBml 9 exiit F, exiuit HIKMS cum Vulg. de torculari add. X 10 equoruinj add. et intra H, et quid hoc loco equi nisi principes et rectores mundi sunt, quia per eos diabolus operum suorum nequitiam uelociori cursu exercendo discurrit? bene ergo dicitur: \'exiit sanguis de torculari usque ad frenos equorum\' 58 (ex Ticonii libro, cf. Primasium et Bedam ad h. l.) exiet] et ut I, et in K ultio] damnationis ultio 33 usque (alt.).. lin. 12 ultio om. S 12 ad angelos F post eius angelos add. id est homines malos S in nouissimo uero certamine in diem iudicii 95 exit K, exiit IM 13 sicut ante] sequente (e tert. corr. in i) I 14 persequetur CBMg, persequitur cet. Btadia] add. inquit S sexcenta] sexcentos quater T 15 partis T est om. FS )

136
137
conquaternata, sicut in quattuor faciebus quadriformibus et rotis. quater enim quadringenteni mille sexcenti [sunt].