Dialogi

Veniam ad illud, quod propter temporum notam semper occuluit, sed nos celare non potuit: in quo illud est miraculi, quod facie ad faciem cum eo est angelus conlocutus.

Maximus imperator, alias sane bonus, deprauatus consiliis sacerdotum post Priscilliani necem Ithacium episoopum Priscilliani accusatorem ceterosque illius socios, quos nominari non est necesse, ui regia tuebatur, ne quis ei crimini daret, opera illius cuiuscumque modi hominem fuisse damnatum.

interea Martinus multis grauibusque laborantium causis ad comitatum ire conpulsus procellam ipsam totius tempestatis incurrit. congregati apud Treueros episcopi tenebantur, qui cotidie communicantes Ithacio communem sibi causam fecerant. his ubi nuntiatum est inopinantibus adesse Martinum, totis animis labefactati mussitare et trepidare coeperunt.

et iam pridie imperator ex eorum sententia decreuerat, tribunos summa potestate armatos ad Hispanias mittere, qui haereticos [*]( 3 Statii Theb. 8, 751. ) [*]( 1 scolastico - scolasticos AF 4 iste Christi de Prato M suis libris (non item ex V) 5 Christum BМV: Christumque AF (sed in F q. erasum), Christum quoque v 7 in unum h. conferebat om. A II testabatur AF 10 lucem m. purpuream FQV || et ad motatum V, et motu M (de Verrauit de Prato) II dexterae AMV: dextrae Fv 12 illù quod praeter A II notam temporum AFv 13 illud fuit B 14 occuluit BV (sed V occoluit): occultauit AFv 15 post - accusatorem om. F pro m. 16 itachium AF et sic deinceps, sed F aliquotiens ithacb. 17 nominare F || necesse non est A 21 treuerus V 24 totis animis om. F pr. m. 11 labefactati AFMQV (sed F ati in ras.): labefacti v || musitare AF1, mussare 11M 25 ptidem BM )

nec dubium erat, quin sanctorum etiam magnam turbam tempestas ista depopulatura esset, paruo discrimine inter hominum genera: etenim tum solis oculis iudicabatur, ut quis pallore potius aut ueste quam fide haereticus aestimaretur.

haec nequaquam placitura Martino episcopi sentiebant, sed male consciis illa uel molestissima erat cura, ne se ab eorum communione adueniens abstineret, non defuturis qui tanti uiri constantiam praemissa auctoritate sequerentur.

ineunt cum imperatore consilium, ut missis obuiam magistri officialibus urbem illam propius uetaretur accedere, nisi se cum pace episcoporum ibi consistentium adfore fateretur. quos ille callide frustratus profitetur, se cum pace Christi esse uenturum.

postremo ingressus nocturno tempore adiit ecclesiam tantum orationis gratia. postridie palatium petit. praeter multas, quas euoluere longum est, has principales petitiones habebat: pro Narsete comite et Leucadio praeside; quorum ambo Gratiani partium fuerant, pertinacioribus studiis, quae non est temporis explicare, iram uictoris emeriti:

illa praecipua, ne tribuni cum iure gladiorum ad Hispanias mitterentur. pia enim erat sollicitudo Martino, ut non solum Christianos, qui sub illa erant occasione uexandi, sed ipsos etiam haereticos liberaret.

uerum primo die adque altero suspendit hominem callidus imperator, siue ut rei pondus inponeret, siue quia obnoxius episcopis inplacabilis erat, seu quia, ut plerique tum arbitrabantur, auaritia repugnabat, siquidem in bona eorum inhiauerat.

fertur enim ille uir multis bonisque actibus praeditus aduersus auaritiam parum consuluisse, nisi regni necessitate, quippe exhausto a superioribus [*]( 1 ne dubium V 2 quin F corr. e quod || magnam F: maximam AFv 3 crimine Y, dccimine g 4 oculis om. F pr. m. 1\\ ut F: cum AFv 10 magistri ABFMQV: magistris F corr., magisterii Giselinus ex suis ; cf. Chron. II, 41, 2. 48, 5 11 seeum pacem F pr. m. 12 est frustratus. profitetur ABFMQ || uenturum esse F 13 aditBM 14 gratia - multas om. F pr. tn. || postera die Fl II petiit AF2 15 quas V habet s. l. 16 qui F corr. - e quorum 17 huius temporis ed. Ald. 18 praecipua (sc. petitio) F: illa praecipue A, illa praecipua (ua F in ras.) FD 19 sollicitudo om. F pr. m. 21 ipsos om. F pr. m. 23 quia V in ras. habet || obnoxius epis scripsimus : bonis id sibi F, obnorius sibi M, omissis B, nimis sibi AFv; cf. infra c. 12, 2 27 nisi AFQV : nisi si \'BM, nisi fortasse v || necessitas ABFMQV II enusto V || a ABMV : om. Fv ) [*]( 14 )