Opus Paschale

Sedulius

Sedulius. Sedulii Opera omnia (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 10). Huemer, Johann, editor. Vienna: Gerold, 1885.

Hinc Tyri Sidonisque praetereuntem regionis itinera mulier Chananaea pro filiae uitio anxiata, quam spiritus ater insederat, suppliciter obsecrabat se canibus postulans exaequandam, qui dominorum mensas sagaciter non relinquunt, ut reliquias delambentes excussas cadentium micarum exiguitate pascantur. uox humillima, sed fides excelsa, quae filia sospite canem transtulit mox in ouem, inque sentibus suae gentis exortam Hebraei graminis fecit introire per pascua.

Alta dehinc iuga montis ascendens populo comitatus innnmero milia claudorum pariter et caecorum, surdos etiam leprososque conuentus ac manibus inbecilles et quicquid aegrum uulgi confluxerat, usum reformauit in pristinum suisque [*]( 1 VBI DBSIDERANT TANGERE FIAM VESTIMENTI ERVS (mbri a m. 2) R, de cunctis in genesar infirmis curatis H, de miraculis factis in terra Genesar v terram-comitantem H discipulo P; post discipulorum lacuna 6 litt. in B 2 nau1 B 3 diuersos H sanandas P congegabant (g, ex b) P flmbriam P saltem B fj attacta R ad taceam orbis P 6 campos P 7 magistra non P nulla P 8 comertio libri 10 DE MYLIERE CHANANEA. R, de cananee filia a demone liberata H, Cbananeae filiam a uexante spiritu liberatam v pter eandem P itincre P, itenera H 11 filia P, filio H1 corr. m. 2 anxiata scripsi, sautiata PR(?), sauciatae Hv, saucitatae B, sollicitata coni. Hartel quum P uter P, a∗ter (u eras.) H 12 exsequandam H 13 reliquid P, relinquent RH 14 delabentes P excusas P pascuntur P 15 sospitae R 16 scnsibus P 17 pascuam B 18 DE DIVERSIS LANGVORIBVS RH, millia aegrotorum a morbis liberata v comitatur P in miro P, innumera R, -ro s. 1. m. al. B 20 et leprosos v manus B )

249
nernis et motibus organa debilium statuit temperata membrorum.

Dumque mirabilis operatione uirtutis agmen refouet sauciatum, dies tertius decurrebat, et in locis arida siccitate ieiunis nullam uictus attigerat plebs defatigata substantiam, geminisque laboribus excitandum languens inedia nutriebat incommodum, si per callem redituris gressibus ingeminantem longam penuriae sarcinam populus sustineret exhaustus. qua miseratione flexus Omnipotens, qui semper largus panis est indigentum ibique cibos impertit, ubi fruges sterilis necessitas abnegarit, paucis admodum modicisque pisciculis et septem panibus comminutis quattuor uirorum milia saturauit praeter feminarum agmen inmensum et paruulorum examen apibus coaequandum. utque magis aliud plus mireris, auctae sunt epulae, dum uorantur, et cibos morsibus enutritos fecunda mensis detrimenta generarunt. expauit proprias fames fugitiua reliquias septem sportarum cumulis adgregatas, ubi tanti fragminis ubertate collecta uidit paruo de semine messem redundare multiplicem.

Quamuis autem humani corporis Christus a maternae generationis occasu membra uideretur ferre mortalia, latere tamen Deus esse non potuit, quia nec ciuitas in capite montis absconditur constituta, nec ardens cauo ponitur lucerna sub modio, sed altius eleuata uiuacis flammae substantia lumen [*]( 1 statnit] 8. l. R teppera tam̃brorũ P tempera»*ta m. B 3 DB SEPTEM PANTBYS ET PISCIBVS PAVCIS RH, septem panibus et paucis piscibus pasta multa hominum millia v sauci∗∗tũ B 4 arida] da corr. in la B ieiuniis P 5 atigerat P, adti»gerat H\', attiegerat B plebs] s. l. B 6 gemmisq; H langues H 7 calem P ingeminantem] Hartel, inminentem libri 8 penuriam H sustentaret P exaut\' P, exausus H, exhausus I 9 largus ^ P 10 indientum P, indigentium R cibus R ibique] ubi t steriles JS, sterelis H 11 abnegaret PR, abnegarat B ammodum HB1 et septem panibus om. P 12 cumminutis P milia uirorum Hv 14 apic\' P mirens P 15 morantur H contritos coni. Hartel fecundae P 16 generant P, generarQ B fugitiuas P 2a DE TRANSFIGVRATIONE IN MONTE RH, in monte Dominus transformatur v humani] ras. in H 24 set H1, corr. m. 2 flam͠∗e (m eras.) H )

250
omnibus administrat. tribus namque discipulis secum testibus in excelsa montis abductis speciem suae gloriae transfiguratus ostendit et uelut igneus solis radiauit aspectus, niuis candorem uestibus imitatus. cur uero diuinae maiestatis splendidissimam claritatem, quam nullius aspectus potest acies intueri, solis et niuium figurae uisibili prudentissimus euangelista contulerit, ratio manifestior edocebit. nihil est in hoc mundo siquidem sole clarius, niue candidius, et ob hoc illud specimen summae diuinitati ratus est conferendum, quia nihil ultra mortalibus oculis probatur esse concessum. in tantum namque Domini fulgor ille praecipuus et solem superabat et niues, ut solem quidem niuesque conspicere facile cuilibet obtutus subpeditet, Christum uero propriae lucis claritate fulgentem cum nequirent apostoli cernere, pronis in terram uultibus concidissent. s o sublimium meritorum grande fastigium, quibus data sunt haec in mundo cognoscere, quae mundus non merebatur aduertere! quid quod et Heliam nihilominus ac Moysen corporalibus ignotos aspectibus oculis interioribus cognouerunt, [*](1 amministrat PB, amministrat (am a m. S) B post tribus, n eras. uid. in B 3 uelud P igne|is JB, fort. ignei 4 immi- tatas B mageBtatis B di splendissimam (di a m. 2) P 5 cari- I tatem B nullus B, nullus PB 7 manifestatiore P docebit HBv nobis est P 8 siquidem in hoc HBv carios I B candidas P, candidus B speci∗e∗ H, spec∗m̃ (e eras.) B illius speciem — conferendam Ool., ilhtd speciem conferendum Par. Gall. cum adnotatione: Legendum uidetur illud speciei (scilicet tum solis, tum niuu) - conferendam 9 diainitatis Arev. supme P diunitatis P Arev. quia PB mortalibus ultra HBv 10 probatum B concessum] c, ex i B 12 facite P, facere H, facili B optutua P, obtutu H Par. Arev. suppetit et P, suppeditet Bv 13 lucis] a. I. B* claritatem B, *. -te C eras.) H 14 pnQS P terra B coDciderunt Par. B Gall. Arev. 15 Bublimam H grade (n am. 2) B favtidium P 16 cuius date P merebat Hv 17 quicquid P, d.ẽ. qui (corr. m. al.) B Moysem v 18 ignitos (0 m. al.) B )
251
at maioris fidei ueritas innotescens ilium a et ωιd \'est initium esse finemque monstraret ? ad quem tales prophetae uisi sunt conuenisse, quorum alter adhuc uiuaci senio perfruatur, alterius finalis luminis metam nullus humanae sortis cursus excedat, sidereique sermonis oraculo caelitus prorogato, cum dicit: hic est Filius meus dilectus, in quo bene conplacui, uerbo docuit Christum uox paterna progenitum.

At postquam corporeum Dominus resumpsit aspectum carnisque uelamine rursus aetheriam praetexit effigiem seque palam populis demonstrauit, quidam repente uir humilis, genibus inclinatus, maerore deiectus, supplicans sic orabat: unicus mihi, Domine, superest filius, si superesse dicendus est in confinio mortis uitaeque suspensus, quem spiritus nimium debellat inmundus eumque dilacerans aut flammis exurere aut in aquis nititur molestis frequenter extinguere, multisque fatigato periculis terminum machinatur extremum. hunc, oro, depulsa mentis insania mihi redde uel sibi, ne potestas inimica luci et caeca misero uitam subtrahat desperatam. haec adhuc fletibus ille gemituque fundebat et Dominus pio iam pectore puerum sospitabat. tunc praedo furibundus et turbidus, qui male tractatam iuris alieni fabricam diu uexauerat, peruasae [*]( 6 cf. Matth. 17, 5 ) [*](1 maiorir B innotescens (ns m. al. in ras.) B a ω P, a 8. l. H, a et ω in ras. B 3 uici (ua a m. al.) B 4 finalem v o sortia] o ex e B excedatur sus (o a m. 2) H, excedat cursus Bv 5 prorogata P, p ex p B 6 filius om. P quo mihi B 7 UOX 8. I. B\' 8 DE VNICO FILIO A QTO DAEMONIVM EIECIT BH (at B post demonstrauit inscribit), fugatum dacmonem a corpore paeri v a4 P dfis corporeum P 9 protexit v neque BH (cf. Matth. 17, 14 et cum nenisset ad tnrbam) 12 super H superesse] superest B 13 ante mortis raa. 1 litt. in B ni∗mium (1 eras.) B 14 debellanit RH dilacerans om. H fiamis sexurere P 15 in om. B quis H molcstis om. B, freh quater molestis P 16 ore I 18 subtrabam P, subtraat B 19 fletibus (t ex b) B gemitumque B fudebat P 20 torridus P 21 mala P tractam PBH, fort. tactam auxerat H, uexarat v (uexerat Col.) peruersae v )

252
domus habitaculo migraturus, in iram stimulatur accensam correptaque membra discerpere Domino uetante non praeualens in inferna puero peruolauit inlaeso.

Rex etiam qui solus est regum et dominus probatur esse dominantium, tributum non dedignatus inferre caesareum, de marinis fluctibus piscantem Petrum iubet erigere natantem didragmatis aurei portitorem. tunc mobilium uelox habitator undarum uorauit tremulas hami decipientis insidias, a genuinisque aequoribus calamo flagellante suspensus piscisque uilissimus diuitem deferens pensionem pluris ualuit honore ponderis alieni quam proprii. quantum hoc nihilominus facto suae nos Christus imitatores esse uoluit doctrinae, qui cum rennuere posset indignam huius praebitionis iniuriam (utpote cui nihil erat sociale cum plebe, nisi ut salutaribus cunctos beneficiis adiuuaret), maluit superfluum munus exsoluere, quam petenti cuilibet aliquid abnegare, ut iustitiae conditor et magister, qui dixit: omni petenti te tribue, primus instituta suae legis impleret.

[*](27 )Cumque simpliciter, ut solebant, eum perconta.rentur [*]( 17 cf. Luc. 6, 30 )[*]( 1 habitaculum R, sed cf, v. 309 2 uitante P paolens P 3 infena B 4 DE TRIBYTO PRO SE ET PETRO RH, tributum soluere Caesari Christus Petrum iubet v dominus et B 5 cen- aureum P 6 ni maris (ni a m. 2) B erigerere B 7 dragmatis H2v, GaR: Legendum didrachmatiB ex ipso Sed. 111 316 aureq; P potitorem P mobilior PIPB Par. Arev. 8 uorauit] 8. 1. R2, uorami P tremulus P, tremula B ami P, fami B decipientes B a gieiunis P, genuinisque B, genuinis∗∗ (et ?) H 10 uMissimus (ci eras.) H 11 pprio P factos P 12 immitatores B uoluit esse Hv 13 possit BH1 (corr. m. 2) ututpote P, utputa R 14 faciale P con H 16 negare HBv iustitia P 17 te] s. I. R\', om. Hv (exc. Gall.) 18 institutas i legis P 19 VBI INTEBROGATVR A DISCIPVLIS QTIS (QVI H) SIT MAIOR IN REGNO CAELORV RH interrogato Domino quis in regno caelorum maior sit, respondit esse humilem v eum om. B percunctarentur RHB ν )

253
apostoli qui maior in caelorum posset regno censeri, tamquam Deus doctorque mirabilis omnibus humilem respondit esse potiorem, cunctosque praecellere qui cunctis sese nouissimum praestitisset, uelut puer infantulus, quem spiritalis exempli gratia tenebat in medio constitutum, aeui scilicet pusilli uel teneri, sectandum praecipiens ingenium, non aetatem, quoniam anni uidelicet infantiles exiguae paruitatis nec mundanae pompae quid diligunt, nec honoris ambitione tanguntur, nec tumore superbi fastus inflantur. ideoque uitae simplicitas inclinatae, quantum uicina fit solo, tantum uicina fit caelo: mens enim uergens erigitur, erecta diuergitur; inferiorque cordis incessus, quo descendere nititur, sublimatur. humilem namque Deus et pauperem de stercoribus erigit et potentum societati coniungit: ceruicem diabolicae uero superbiae de caelesti dignitate praecipitem in squaloris tartarei profunda deiecit. ita namque lectio diuina proloquitur: humilibus Deus dat gratiam, superbis autem resistit. et iterum similiter memorans dicit: suscitans a terra inopem et de stercore erigens pauperem, ut collocet eum cum principibus populi sui. omnis enim paupertas humilitatis est socia. audi Salomonem dicentem: paupertas humiliat [*](16 cf. Iac. 4, 6 18 Psal. 112, 7. 8 2i cf. Prov. 10, 4 ) [*](1 quia HBv regnum posset B 2 qui P omni B esse] a. I. Bl 3 esse HB 5 silicet pulsilli P cumque—pusilli in ras. m. 1 B 6 teneris B ingniQ B aetate P 7 an∗∗∗ H infantil.. H, infantilis B eiigui PI, exigu∗ H 8 qui PHI Col. tumore. (s eras.) H 9 snperni PB1 (corr. bi m. 2) B 10 tantum tantum P tam fit uicina v 11 uergit P diuergitur M, deuergitur HBv, deuertitur P 12 quod P descenderent P 13 sordibuB HBv potentem P societate (in ti corr. m. al.) B 14 uere v de] eras. H, om. Migne .15 squalore H aqualorestantarei P 17 similiter memorans dicit s. I. Bl 18 de stercorem P, de∗∗∗ stercore B 19 cum princib: cum princib: H 20 nim paupertas humilitas in ras. B est] om. Bv 21 paupatas B )
254
uirum. sed parua nimis exiguaque referimus, si per singula. diuinitatis facta currentes specialiter reuoluamus, quae nullis explicanda sermonibus generaliter innotescant. [*]( 11 que] om. P, quae H 2 cnrrentee om. P reuoluamurq; P 3 explicande P innoteecunt H EXPLICIT TIBER. TERTIVS. INCIPIVNT, CAPITVLA. LIBRI QYARTI sequuntur capitula. f. 568 EXPLICIVNT CAPITVLA. DTCIPIT LIBER QVARTVS P, EXPLICIT LIBER TBB- TIYS. INCIPIVNT CAPITYLA LIBRI QYARTI. post Capitula BXPLICIT DE CAPITVLIS, INCIPIT LIBER QVARTVS DB MIBABILIBVS QYAE FECIT TEANS IORDANEM B, EXPL LIB. n. INCIP CAP. LIBRI ∙III∙ post cap. f. 55* EXPLICIVNT CAPITYLA H, om. B )
255