Historiae Adversum Paganos

Publius uero Seruilius exconsule Ciliciam et Pamphyliam crudelissime adortus dum subdere studet, paene deleuit. Lyciam et urbes eius obsessas oppressasque cepit.

praeterea Olympum montem peruagatus Phasidem euertit, Corycum diruit, Tauri quoque montis latera in Ciliciam [*]( AVCTORES § 17 Liuius 91, fort. etiajn Eutr. 6,2 § 18 Liuius 91 (an 63 ?) cf. Florus 3, 4 § 2 et 3 § 19 Liuius 91 § 20 Liuius 92 et Eutrop. 6, 2 § 21 et § 22 —perscrutatus Eutrop. 6, 3 et Liuius 93 ) [*]( EXPILATORES 1 gentes—7 utebantur compilauit Paulus 134 ) [*]( 1 machedonicum PR1 2 rhodopeis LPBD || ac om. P2S, huc inserenda m. 1 add. in mg. haec: pellere inssus eq⌇ i. e. est q[uae] (ultima marg. desecto perierunt) R || tunc] tum D || machedoniam PR1 macedonia D 8 dicta P1R1 4 orrida (r alt. ilico ex c; supra hanc litt. rasura) D || captinis L || aptis D 6 male om. L || effoso D effuso L 7 quarum (a fort. in o mut.; s. 8. s ? m. 1) D 8 adque P1R1 || inmanissimi PR1 9 machedoniae PR1 || attemptauit R3D 11 aeger et] agerit D ∗egeret (w. a) B H curit D || circumseptus PR\'D || morbo insaper correptas om. D 12 adtempltarum R1 adtemptatarum (att- 3) R2 adtimp tarum D || superiorem D 13 bello] loco L 14 P. L || ciliam Ra 15 et] ex B\' ||. p∗ amphyliam (er. h?) R pamphiliam D || adortussdum L (altera a del) L || p.ene R 16 coepit L cępit a. ras. R 17 olimpum PR olimpom D || euagatus D || phasidem] LP fasidem RD; Phaselida Eutr. Phaselim fah 18 coricum R curi cum D || montes La || cilida D sicilia L )

nomen adsumpsit Cosconius proconsule sortitus Illyricum, protrita subactaque Delmatia Salonas, urbem florentissimam, post biennium tandem expugnauit et cepit.

Anno ab Yrbe condita DCLXXVIIII Lucullo et Cassio consnlibus gladiatores septuaginta et quattuor Capuae a lude Cn. Lentuli diffugerunt : qui continuo ducibus Crixo et Oenomao Gallis et Spartaco Thrace Vesuuium montem occupauerunt; unde erumpentes Clodii praetoris, qui eos obsidione cinxerat, castra expugnarunt, ipsoque in fugam acto cuncta in praedam auerterunt.

inde per Consentiam et Metapontum circumducti, ingentia breui agmina collegerunt. nam Crixo decem milium multitudo, Spartaco autem triplex tunc numerus fuisse refertur. Oenomaus enim iam in superiore bello fuerat occisus.

itaque [*]( AVCTORES § 92 Isauros - adsumpsit Eutrop. 6, 3 § 23 Eu- trop. 6, 4 cap. 24 § 1 Lucullo - § 3 Liuius 95 (§ 1 cf. Periocha) ) [*]( EXPTLATORES 10 Vesuuium-14 collegerunt exscripsit Paulus 131 16 itaque—p. 345, 1 miscerent exscripsit, 2 matronae—3 necauerat perperam expressit Paulus 131 ) [*](1 dicionem] LPD, ditionem R deditionem B 2 per taurum om. D 3 iteneris R1 || tri**ennio R || quo bellum] quae bello D 4 assumpsit R3 || coscunius D H proconsul PB* proconsul R1 || yllyricum P ylliricum R 5 sub∗actaque (er. i) B || dalmatia PjRD 6 ∗et oepit B 7 annum JD || ·sescentensimo septuagensimo npno L sexcentissimo nono (sic) D n conss L cons B 8 LXX et mt. PR (idem numerus in Periocha et ap. Eutr.) sexaginta (-enta D) et quattoor LD ||capae PR* 9 gn. L gnei PBD || diffagarant R1 || crixo] LD Oryxo PB || ynomao PRD aenomao L 10 sparthaco LPRD (c in ras. m. 2 R) || thrace ne Buuium (race ue m ras. m. 1) D || uisubium PR 11 cinczerat Ra 12 expugnauerunt PRDB 13 uerterunt v 14 agmine PR || colligerunt LB || cryxo PR crisso D. || x- militum (·Χ· in ras. et t add, m. 2) R || decim D x P 15 sparthaco LPR (c in ras. m. 2 R) || fertur PRD || ynomaus PB i noma uos (i radendo ex B ut uid.) D )

deinde consnles Gellius et Lentulus aduersum eos cum exercitu missi, quorum Gellius Crixum acerrime pugnantem proelio oppressit, Lentulus a Spartaco superatus aufugit. post etiam conlatis frustra ambo consules copiis, accepta graui clade, fugerunt. dehinc C. Cassium proconsulem idem Spartacus oppressum bello interfecit.

itaque exterrita Ciuitate non minore propemodum metu, quam sub Hannibale circa portas fremente trepidauerat, senatus Crassum cum legionibus consulum nouoque supplemen to militum misit.

is mox ut fugitiuorum pugnam iniit, sex milla eorum interfecit, nongentos uero cepit. inde priusquam ipsum Spartaoum ad caput Silari fluminis castra metantem bello adgrederetur, Gallos auxiliatores eius Germanosque superauit, e quibus xxx milia hominum cum ipsis ducibus occidit.

nouissime ipsum Spartacum disposita acie congressum maximasque cum eo fugitiuorum copias perculit. nam sexaginta milia eorum caesa, [*]( AVCTORES§ 4 et § 5 Liuius 96 (cf, Periocha; § 5 Eutrop. 6, 7) § 6-§ 8 Liuius 97 (§ 6 et § 7 ef Periocha) \' ) [*]( 1 struprisque PaRa || miscerent (nt in ras. m. 1) D 2 sexsequiis L* ex∗equiis (erasa s) R 3 necauerant Pb (cf. B!) || gladiaturium D gladiatorum PaRυ || CCCC PR || captiuis (is m ras.) P 4 qui] v quod LD at quod PR ||spectandi] ezspectandi PR (ex∗p- R2) || ezspectatari PR (s er. R) 5 deinde (dein in ras. m. 1) D 6 gelins PRD 7 gelins LPRD || cryxum PR || acerrimae LD 8 spartbaco PR || consulatis D 9 fugierunt L || g- L gaium PRD 10 prooonsnlem idem om. D pcons B || ibidem L n sparthacns PR1 sparthagns Rl || oppraessus (s fin. ilico in m) D || bellum LaD 11 prepemodo D 12 annibale D || circas La 13 consulẽ R2 || supplementum D 14 mox] inox D || ut] ot D || fuginorum D || VI PR 15 nnngentos L nongentus D nacco PR U c∗epit B || sparthacum PR 16 capud B\' || silarii D solari R || castrametante D ||aggrederetur R3 17 equitib- ΧΧΧ· milia L || tregenta D; cf. ad cap. 24 § 19 18 nouissime a. ras. B nQuissimi D 19) sparthacum PB || com D 20 perculis D n sexagenta D LX PB || eorum milia Lh. )

ceteri, qui ex hoc bello lapsi oberrabant, per conplures duces frequenti indagine attriti sunt.

At ego iterum ac saepius repeto: num quidnam et hic conparatione aliqua egent tempora ? quis rogo audire non horreat non dicam bella talia, sed uel nomina tanta bellorum, externa, seruilia, socialia, ciuilia, fugitiuorum?

quae ne sic saltem sese, ut commoti maris fluctus quamuis molibus magnis sequuntur, sed undique diuersis causis uocabulis formis malisque excitata coaceruataque concurrunt.

ut e proximo repetam et infame illud seruile praeteream, Iugurthinum bellum nondum adhuc ab Africo perdetonuerat, iam Cimbricum a circio fulminabat.

de Cimbricis illis nubibus adhuo foedi uastique torrentes effusi sanguinis agebantur, iam socialis belli nebulas in magna continuo malorum nubila coituras misera exhalabat Italia.

adhuc uero post infinitam crebramque Italici belli tempestatem discurri tuto per Italiam minime poterat, ita omnes absque illis periculosissimis inimicarum urbium uoraginibus dissoluta ac lubrica pace titubabant;

iam sibi [*]( AVCTORES § 9—§ 19 Orosim Liuio in his quoque fort. usus (§ 16 Domitius Cinnae gener.. Perpenna in Liguria, § 19 fugitiui—caesi aont) ) [*]( 1 vi PB || m PR || ciuilium P2D 2 oeteri qui] L ceteriq: PB citeri quae D || labsi L lassi D 3 clonplures P conpluris D || ducisD || atriti D contriti PR 4 at ego iterum (at ego i in ras. angustiore) P at e.go iterum (er. r) D || at] ad R1 || quidnam (id in ras. m. fort. 1) B 5 conparationem PaR1D, (comp- m. 3 et eras. m B) || aliquae D || \'empora L tempo ra (o in ras. et inter o et r fort. ras.) D 6 horreat (t in ras. m. i) D 7 seruiliana L || fngitinornmque (que 8. lin. add. P) Ρυ || ne] nec D || sic] sic quidem fsh 8 saltim PBlD || magnis om. D 9 se∗∗cuntur (c m. S in ras.) B sequentur D || sed] et PR1 || formis- (er. oi fort.) P 10 proximum D 11 praeter ea D 12 adhuc om. D || perdetonuerat] LPB per dito nouerat D detonuerat υ || dmbricam a] cibricum (om. a) D || cirtio B 18 nubilibus (s in ras. m. 1 ex r) D || torrentis La 16 cohitaras Pa R1 cnituram D || exhalabat (1 radendo ex b f) B exlabat D 16 crebamque R* crebra quae D || itali PR1 18 pericnlosisimis (-is ez -ns) B ∗pericnloaissimis (er. p ut uid.; p in ras. m. 1 et e redintegr. m. 1) D 19 titubant D || iam corr. ez ac L )

de Mariana face rogus Sullanae cladis accensus est, de isto rogo funestissimo Sullani et ciuilis belli per plurimas terrarum partes ardentes sudes sparsi sunt multaque inoendia ex uno fomite diffuderunt.

nam Lepidus et Scipio in Italia, Brutus in Gallia, Domitius Cinnae gener in Africa, Carbo in Cossura et Sicilia, Perpenna in Liguria et post cum Sertorio in Hispania, omniumque atrocissimus Sertorius in eadem Hispania haec tunc ciuilia, uel quo alio dicenda. sunt nomine, bella excitantes, de uno multa, de magno magna fecerunt;

absque illis tribus uastissimis bellis, quae tunc externa uocabantur, hoc est Pamphylico Macedonico atque Delmatico, dissimulato etiam magno illo Mithridatico longe omnium diuturnissimo infestissimo ac formidulosissimo;