Historiae Adversum Paganos

caesa sunt in ea pugna v milia Romanorum, de exercitu uero Pyrrhi xx milia prostrata sunt. regis signa ablata LIII, Romanorum undecim amissa sunt.

Pyrrhus bello fractus, Agathocle mortuo rege Syracusano ad Siciliae arcessitus imperium Syracusas concessit.

Sed Romanorum miseria nullis cessat indutiis; consumitur morborum malis intercapedo bellorum et, cum foris cessatur a proelio, agitur introrsum ira.

de caelo. nam Fabio Gurgite iterum C. Genucio Clepsina consulibus pestilentia granis Vrbem ac fines eius inuasit; quae cum omnes tum praecipue mulieres pecudesque corripiens necatis in utero fetibus futura prole uacuabat, et immaturis partubus cum periculo matrum extorti abortus proiciebantur, adeo ut defectura successio et defuturum animantum genus adempto uitalis partus legitimo ordine crederetur.

Interea reuersum ex Sicilia Pyrrhum Curius consul excepit, tertiumque id bellum contra Epirotas apud Lucaniam in Arusinis campis gestum est.

itaque primo concursu eum Pyrrhi [*]( AVCTORES § 23 Liuius 14 cap. 2 § 1—8 Liuius 14, § 2 adhibitus uid. etiam Augustinus Ciu. D. 3, 17 ) [*]( 1 depraehensi (-se D) LRD 2 exagetata (corr. al. m,) B 3 • ū. L quinque RD 4 pyrri LB pirri D || ∙ xx∙ L niginti D 5 ∙LIII∙ Lia ∙etLIII∙etL1b L IIIa\' (\' est interp.) L1 LIII B quinquaginta tria D 6 pyrrus LB pirrus D || agatocle D || siracusano D 7 siracusas D 8 ad nullis in mg. al. tn. nullis causis B || induciis (c ol. m. in ras. B) RD 9 interca.pito D 10 igitur L* Igitur L* || introrsus D || gurgete D \' 11 gaio BD g∙ L || genutio B 12 eius om. D || praecipuę (q in e) R 13 peducis - que D || fetibus] LD foetibus R 14 inmaturis RD || partibus (u m. S) L || texorti (t s. 8. al. m.) B 15 adortus D 16 ademto D 18 pyrrum LB pirrum D || excepit (it in ras. al.) B 19 lucaniam (ania m. 1 in ras. paullo angustiore) D || aros ins D 20 cum primo concursu pirri D || pyrri LB )

Romani, adsueti iam pugnare cum beluis, cum malleolos stuppa inuolutos ac pice oblitos uncis insuper aculeis tenaces praeparauissent eosque flammatos in terga beluarum turresque uibrarent, non difficile furentes ardentesque beluas in eorum excidia, quorum subsidia fuerant, retorserunt.

LXXX milia peditum in illo proelio habuisse regem dicunt, equitum nero vi milia. ex his caesa referuntur xxxni milia, capti autem sunt mille trecenti.

Pyrrhus quinto demum anno, quam uenerat, ab Italia uictus aufugit. qui post multa grauissimaque bella, quae gessit, in Graecia apud Argos Achaiae florentissimam urbem, Spartani regni auiditate seductus, saxo ictus occubuit.

Tune quoque apud Romanos Sextilia uirgo Vestalis conuicta damnataque incesti ad portam Collinam uiua defossa est. [*]( 1 ⌇e trepidarent| incipit S || tcircumspecantes (o tertia in ras.) R 2 c*edere (er. a) R caedere D || ⌇pirrus-ele| S pyrrus LR pirrus D 3 assueti (s pr. in ras. al. m.) R || ⌇nare cum belj S || bel**uis (tras. lο̉) D || cum om. m. 1. 8. uers. add. m. 3 L 4 ⌇ leolos • stup| 8 II stappa] LRD item ut uid. S II ⌇os-ac pice ob| S || uioblitos (ni al. M.) B || ⌇insup acule| ⌇re̢ parauis| S 6 gflammatos| ⌇ uarũ turres| ⌇ it-non diffi| S || beluard (eluarũ in ras. m. 1) D 6 torre*** (o ex u al. m. ; in mg. I turresq; alia rursus m.) R || ⌇ es-ardentes| ⌇eorum exci| subsidia| S || furentes om. D 7 ⌇torserunt|.| ⌇peditum-in| ⌇ohabuisse| S || octoginta L octuginta D 8 in om. D || ⌇t∙equitum| ⌇lia∙exhisce̜| S || *equitum (er. a) B . 9 . ui- milia L sex milia (B in rae. m. 1) D II his] is D II [sareferun]t∙XXXIII∙milia| (XXXIII∙ ex XXXIIII corr.) S II ∙ XXXIII- milia L triginta Jtria D 10 autem om. D || fsunt mille| (le uidit Du Rieu, nunc perierunt; hic finis est T col. 1) 8 || ∙I∙ccc∙ R || pyrrus LR pirrus D II demum] decemum D 11 quo (o in ras.) R 12 a uerbis |in grecia apud argosacha| inc. fol. 1r col. 2 quae integra est usque p. 212, 7 S || grecia SR II achaie SD 13 sparthani R || auidita D 16 ad incesti in mg. 1 ob incesttl R || conlatinam R || u1ua R ) [*]( 14* )

Anno ab Vrbe condita CCCCLXXV Tarentini Pyrrhi morte conperta iterum noua aduersum Romanos arma sollicitant, Carthaginiensium auxilia per legatos poscunt atque accipiunt.

conserto proelio uicere Romani: ubi iam tunc Carthaginienses, quamuis nondum hostes adiudicati, uinci tamen a Romanis se posse senserunt.

Sequenti anno magnam uiacemm suorum partam seueritas Romana concidit.

nam aduentante dudum Pyrrho octaua legio diffidens Romanae spei, nouum scelus ausa Reginenses omnes, quibus subsidio praeerat, interfecit, praedam sibi omnem atque ipsum oppidum uindicauit.

hoc facinus in tam sceleratos defectores puniendum Genucio consuli iussum est qui obsessa Reginorum urbe captisque omnibus ipse quidem in reliquos perfugas et latrones exercuit digna supplicia, Romanos uero milites integrae legionis Romam misit: qui populi iussu medio in foro uirgis caesi sunt securique percussi. [*]( AVCTORES § 1 Tarentini sqq. — § 2 Liuius 14; § 1 cf. Orosius 4, 5 § 2 .§ 3—5 Liuius 15 ) [*]( EXPILATORES 1 Tarentini — 6 senserunt exscripsit Paulus 34 ) [*]( 1 ∙ cccc∙mo∙LXXU∙L ∙ CCCC∙LXXV∙ B CCCCLXXU S quadrigentesemo septuagisemo quinto D || tarentini (re m. 1 in ras. ex bi, i fin. m., 1 m ras. ex o) D || pyrri LSR pini D 2 comperta RbD || aduersum (m statim ex s) D aduersus SU 3 karthaginiensium SR || per legatos poscunt] LRD poscunt- p legatos S || accepiunt (e in i corr.) S 4 conpto R1 || karth- SB 5 roman\'s S || se s. uers. L 7 folium 67 in quo scr. sunt sequenti—p. 214, 15 meum est .suppktum est a manu saec. ut uid. XII in L qvam notaui X; deinde ab eadem manu subiectum est excerptum ex Liuio 1, 6 § 4—1, 7 § 3 \'de Romulo et Remulo\' || ano (n s. s. ead. ut uid. m.) 8 || uiscerum ex uiscera corr. λ || in haec suorum desinit f. T col. 2 S 8 pyrro Rλ pirro D || octaba X 9 romane 1 || |ausa—p. 213, 2 fuis| integra exhibet f. V col. 1 8 || reginenses] SR regi*nenses (erasa a) i reginienses D 10 subsidio (o in ras.) B || preerat 1 || predam 1 || adque Sλ 11 fa*cinus (er. c) B 12 puniend5 8 || genutio B 18 reginorum] SBDλ 14 et] set D1 sed D* || romanos (r ex n ?) B 15 integre 8 16 caeei sec. parc. sunt v || ceei λ )

Visa sibi est tunc Roma uincere, cum legionem suam integram occidit, quae sine dubio uicta fuisset, si eam hostili proelio perdidisset.,

Anno ab Vrbe condita CCCCLXXVIII obseena et dira prodi gia uel uisa Romae uel nuntiata sunt. aedes Salutis ictu fulminis dissoluta, pars muri sub eodem loco de caelo, ut dicunt, tacta est.

lupi tres ante lucem ingressi urbem, semesum cadauer intulerunt sparsumque membratim in foro ipsi strepitu hominum exterriti reliquerunt.

apud Formias multis ictibus fulminum moenia undique ambusta et dissoluta sunt.

apud agmm Calenum repente flamma scisso hiatu terrae eructata tribus diebus tribusque noctibus terribiliter exaestuans, quinque agri [*]( AVCTORES g 1 obscena sqq. — § 7 Liuius 16 ) [*]( 1 interram D 2 quae] qui X || λ uicta/// fuis| (m eraM est uel certe periit) 8 cuius 1r col. 1 hie desinit 3 praelio 1 4 |Anno ab urb ⌇, |cccc aimo LXX ⌇, |na et dira pr⌇, |sa romę uel⌇ incipit f. 1r col. 2 8 || CCCCLXXVIII] quadringentesimo septuagensimo octauo D, idem numerus in muitis codd. (uelut G1b Eeg. 632 8. x); ∙cccmo∙LXX∙ 1 CCCCLXX R1 qui numerus cum in plerisque antiquiorum et minus interpolatorum codd. uelut AG1aHКМ1NVs1 exstet, in communi omnium fort. etiam codicis D archetypo fuit, sed uarie deinde correctus est: nam CCCCLXXVII ) [*]( eiata D || |nt∙e̜dis salu⌇, |minis disso⌇ 8 || e̜des (Q m. 2 ex u) D aedis 1 || flnmeoia D 6 |ri sub eodẽ⌇, |ut dicunt∙ta⌇, |tres ante lu⌇ S || sup t || celo 1 || \'acta B 7 |si urbem∙ser⌇, |uer intulerf, |sumque mes⌇ 8 8 membranati 1 || |foro ipsi str⌇, |num exterr⌇ 8 U foro] for spatio post r relicto λ 9 |runt∙apud⌇, |num∙repen⌇, scisso t hist⌇, |tata∙trib; d⌇ ubi fuisse uid.: relique | runt-apud formias cale| num repente flamma| scisso hiatu terrae eruc|tata tribus diebus 8 || formias] RbGX2 (sed ias in ras. X,) formas RaDλ itemque ACVV3M, fortasse ipsius Orosii errore II ictibus 1 11 calenum] cbalenum mmia undique t || hiatu terrae] RD hiatu terre 1, t. h. h II eructuata 1 12 |noctib∙ter⌇, |e̜stuans∙q⌇ B || eDIt... 1 . )