Historiae Adversum Paganos

nam qaantns e diuerso numerus sociorum Pyrrhi fuerit extinctus, memoriae traditum non est, maxime quia scriptorum ueterum mos est ex ea parte quae uicerit occisorum non commendare numerum, ne uictoriae

gloriam maculent damna uictoria, nisi forte oum adeo pauci cadunt, ut admirationem terroremque uirtutis augeat paucitas perditorum, sicut in prima Persici belli congressione apud Alexandrum Magnum fuit: cui inter cccc fere milia hostium interfecta nouem tantummodo in exercitu eius pedites defuisse referuntur.

sed Pyrrhus atrocitatem cladis, quam hoc bello exceperat, dis suis hominibusque testatus est, adfigens titulum in templo Tarentini Ionis, in quo haec scripsit: [*]( AVCTORES § 12 mazime sqq. cf. Orosius 4, 5 6 10 sqq. § 13 cf. Orosius 3, 16 6 4 (numerum cooo fere milia uidetur pessime inde confinxisse, quod ‛magna illa caede\' DC milium Persarum duas partes periisse putauit) § 14—§ 22 Liuius 13 ) [*]( 1 coepere] operae L 2 beneficio etiam L II noctis] pugnae D 8 peditum om. R 4 quattuordecim milia - DOOO • LXXX∙ L xnn milia dooo Lxxx- B quattuordicim milia octingenti octigenta D || ∙I∙cccx B mille trecenti decem LD II equi∗∗ti∗s (corr. m. 1; fort. equontes fwit) D II OOXLUI] B ∙CC∙etXLuI (et m. 2) L ducenti quadraginta et sex DA CCXLII fh 5 ὸccc et duo B octingenti duo A octingenti et duo L\' octigenti et duo D octoginta et duo L\' || xxn] B uiginti duo L uiginti. duo (er. 1 uel 2 lineae) D 6 pyrri LB pirri D || extinctus] LD extinctis B 7 maxima∗ (e in ras.) B II scribtorum D II mo*s (er. y) D mora A1 8 commendare] LRDA, cf. 3 praef. § 2 (Grubitz); commemorare m. post. Vs,v 9 dapna (p in ras. al. m.) B 10 ut] ut tam L ∗ut (er. a) R || admirationem] ∗∗∗miracionem (eras. non ad uel am, sed ta ? an mi Y) D 12 quadringenta L quatrangenta D 18 tantumodo peditia I in exercitu eius defuisse D 14 pyrrus LB pirrus D 15 diis BDA U affigens (f pr. in ras.) B 16 scribat L )

1. Qui antehac inuicti fuere uiri, pater optime Olympi,
2. Hos ego in pugna vici uictusque sum ab isdem
.

et cum a sociis increpitaretur, cur se uiotum diceret qui uicisset, respondisse fertur: Ne ego si iterum eodem modo uicero, sine ullo milite Epirum reuertar.

interea Romanus exercitus, postquam uictus clam fugit e castris, miserabilem belli cladem grauioribus monstris auctam accumulatamque persensit.

nam pabulatores forte progressos uelut hostilis quaedam oborta. tempestas cum horribili fragore caeli correptos diris fulminibus exussit.

quippe xxx et IIII eorum idem turbo prostrauit; duo et uiginti semineces relicti, iumenta exanimata et capta conplurima: ut merito contigisse non in signum uastationis futurae sed uastatio ipsa referatur.

Secunda inter Pyrrhum et Romano. consules pugna in Apuliae finibus fuit. ubi clades belli ad utrosque sed maxime ad Pyrrhum, uictoria ad Romanos concessit.

nam cum diu obnixe cunctis in mutuam caedem ruentibus, anceps belli penderet euentus, Pyrrhus, transfixo bracohio saucius, prior cessit e proelio. sed et Fabricius legatus tunc uulneratus est.

elephanti prima, pugna uulnerari atque in fugam cogi posse [*]( 1.2 carmina (Ennii Ann. 6, 12 Vahlen) non sunt perscripta suis uersibus in codd.; fuisse olum uidentur fere talia: Qui inuicti fuuere uiri, p. o. O., HOB egomet pagna et q. a. 1 antehoc R || inuicti ante Pithocus ap. Landuifum 2, 16 || fuere] fuuere Lautius fh fuerunt (deleto uiri) Heynius 2 ego in] egomet G2 et ego in Pithoeus || hiidem LRD 8 increpitaretur] LR increparetur Dv || qui* (er. a) L 4 si iterum] iterum se D 5 interea. (er. n) D, 7 actam Ra || accomulatamque L adcum- RaD 8 ueluti D 9 hostilcia (sed c erasa) L || oboberta D || horribile (i pro e L3) LD 10 xxx∙ et quattuor eorum idem L xxx ex his ∗∗∗∗ idem (eras. eort uid.) R uiginti et quatuor eorum idem D 11 duo et xx R duo e uiginti D 12 examinata R* || conplurima] D complarima AG edpl- R1 quampl- LR2, v || ut] aut D || in signum] LD ∗∗signum R signum fh 13 ante sed erasa sunt :.......olque D 14 pyrrum LB pirrum D 16 ad pyrrum LR1 ad pirrum D a pyrro R2 || diu] duo (qui saepe alias dio) D 17 obnixae L || penderat R1 18 pyrrus LR pirrus D || bracohio] LD brachio R || prior saucius L || caessit D receseit R 19 tunc unIne |ratus (ncnnl m. 1 in ras. ex uln∗; ne et ra ex corr. add. m. 1) D 20 cogi. (eras. t) R ) [*]( V. ) [*]( 14 )

caesa sunt in ea pugna v milia Romanorum, de exercitu uero Pyrrhi xx milia prostrata sunt. regis signa ablata LIII, Romanorum undecim amissa sunt.