Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

postremo ut persequentes in mari ac saxis spiculisque adpetentes, manibus etiam paene iam adprehendentes repentina nebula circumfusus euaserim, cunctos audientes me in lacrimas commoueri uelim et tacitus de non dolentibus doleam, reputans duritiae eorum, qui quod non sustinuere non credunt. [*]( 1 aput (t in d) P || babyllonam\' D babyloniam B* || cum s. lin. add. m. 2 L 2 auiditatem instri D || in∗∗sidiis P || potasset (t m. \'2) L 4 inhumanum (in add. m. 2) P inhumanũ (u in ras.) R 5 asserenda (prior s in ras.) R || ∗omnium (er. h ?) R || alternanti] LPalternanti∗BalternatiD alternata v 8 in∗ lacrimabilise(a LP alternanti∗ R alternati D alternata v 8 in∗lacrimaḅι̣ḷι̣̣ṣ (a altera in ras. m. 1; ui ai. m.) B || ∗∗∗ corde P 9 commoDem P || uiuendis. | tantum D 10 meas om. P1 || refero (fer ex ferr) P 11 p̓m̃ù (n in ras. m. 1) B || uiderem (em in im) P || infestos declinauerim ut s. lin. add. m. 2 L 12 blanditus] LP1 eblanditus P2v ∗∗∗blanditus (er. s.. ?) B ẽ. blanditus D || praeMcaberim P praecaberim R1 precauerim D 13 perseqeutes (v ai. m.) R 14 apeculisque PB || adpetentee (petent in ras. P) PB* appetentes (-tis D) RbD || uerba manibus etiam paene iam adprebendentes om. L || pene P1 || apprehendentes (prior p in ras.) P 16 uellim PB 17 dnritiae] LPRD (-ciae D) duritiem v || quod non] qd n in ras. angust. P quid non B || sustenuere P* )

184

Hispanos et Morinus ad supplicandum Alexandro Babylonam adiit cruentumque ultro dominum, ne hostem exciperet, per Assyriam Indiamque quaesiuit, terrarum metas lustrans et utrique infeliciter notus Oceano: et tamen tam uiolentae necessitatis memoria uel obliuione defecit uel uiluit uetustate.

et nos perpetuae recordationi haesurum putamus, quod plurima Orbis parte secura unum angulum fugax latro uiolauit? quasi uero Gotthorum et Sueborum pacem ut non dicam uersa uice Indus uel Assyrius, sed etiam uel ipse, qui hostem patitur, Hispanus orauerit.

at uero si illa Alexandri tempora laudanda potius propter uirtutem qua totus orbis obtentus, quam detestanda propter ruinam qua totus orbis euersus est iudicantur: inuenientur et modo plurimi, qui haec laudanda censeant, quia multa uicerunt et miserias aliorum felicitatem suam reputent.

sed dicat quisquam: isti hostes Romaniae sunt. respondebitur: hoc et tunc toto Orienti de Alexandro uidebatur, talesque et Romani aliis nisi sunt, dum bellis ignotos quietosque [*]( AVOTORES § 8 Morinus ab Orosio memoratus esse sec. Vergil. Aen. 8, 727 uidetur ) [*]( 1 et om. PR* || morinus] D morenus L marinus PR || subplicandum P || aleiandf P1 alexand r̃u P\' aleiandrum R alaxandro D || babyloniam B\' 2 ernentemque P || dominum] dnmin ras. m. 2 P. X 8 assyriam (y m. 2 ex i) P || etam D 4 utique B || notus (u al. m., ex o ut uid.) R || oziano D || uoleote D 5 memoria] et memoria R memoriae D 7 fugax] fuxas D || quasi] quã B 8 gothorum PBD || sueborum] PR1 sueuorum LBID || pacem om. P1 9 assirius D || hostem B 10 ad D || si ulla L si|ulla (I fort. ex corr. add. in fine u.) B || laudanda (u in rara. m. 2) P 11 quia La || E ESobtentusEST LXPBD eberaus est (sic OBTЄNTUS est T pr. linea quoque deletum) m. 2 L (qvi corrector aberrauerat opinor oculis in sequentia orbis euersus est) obtentus est v 13 inueniantur P inueniuntur (n altera in ras. al. m.) R || et in ras. P || laudanda (aa in ras.) P || quia] LPRD quod fh 14 repetant PB repoltant (post o est fort. r inchoata) D 15 quisquS in ras. m. 2 P || romaniae romaniae D || responditur L 16 tum] cum L1 tunc PRD || toto] sic LPRD || oriente D || tales∗∗∗ (e ex i) B 17 ignotoa quietosque] L quietos (-tia D) ignotosque (-usque D) PRD || petierunt (n s. s. m. 2) P )

185
petiuerunt. sed illi adquirere regna, isti euertere student. separata sunt hostis excidia et iudicia uictoris.

siquidem et illi prius eos bellis adfiixerunt, quos postea suis legibus ordinarunt: et hi nunc hostiliter turbant quae — in quo non permiserit Deus — si edomita obtinerent, ritu suo conponere molirentur, dicendi posteris magni reges, qui nunc nobis saeuissimi hostes adiudicantur.

quolibet haec gesta talia nomine censeantur, hoc est siue dicantur miseriae siue uirtutes, utraque prioribus conparata in hoc tempore minora sunt, atque ita utraque pro nobis faciunt in conparatione Alexandri atque Persarum: si uirtus nunc uocanda est, minor est hostium; si miseria, minor est Romanorum.