Historiae Adversum Paganos

Quid de exaggeranda huius foedissimi foederis macula uerbis laborem, qui tacere maluissem? hodie enim Romani aut omnino non essent aut Samnio dominante seruirent, si fidem foederis, quam sibi seruari a subiectis nolunt, ipsi subiecti Samnitibus seruauissent.

Posteriore anno infringunt Romani firmatam curii Samnitibus pactionem eosque in bellum cogunt, quod Papirio consule insistente commissum magnas strages utriusque populi dedit.

cum hinc ira recentis infamiae, inde gloria proximae uictoriae pugnantes instimularet, tandem Romani pertinaciter moriendo [*]( AVCTORES § 7 foedisBimi foederis] ex Augustino, qui De ciu. D. 3, 17 foedns foedam appeUat (cf. Liu. 9, 8 § 11; 5 § 9; 7 § 7) § 8 et § 9 Liu. 9, 12—15 ) [*]( 1 Itaque] LBD Itaq; (q; add. m. 1) P Ita h || semnites Ra 2 -que (e in ras., ex ae ?) R 8 tantum om. L II opermentis L || uereconda P 4 conoessis (es in ras.) P II missusm (s tertia puncto et linea deleta) L 5 praeciperunt P1 || sezcentis P1R (x in ras. B) 6 ∗equitibus R || iobsedatum (a in ras.) P || honeratos (h eras.) P oneratus R1D 7 ignι̊minia B || consolos (corr. m. 2) PB 8 exaggerandi La ezageranda RaD || foe∗∗dissimi (eras. ti) P 9 qui P (i in ę corr.), R (i ex e corr.) hodi (e m. 2) L || enim om. sed B i. e. enim m. 1 8. s. D 10 esset (n m. 2) L 11 a in rae. P || subiecti] subieti Ra 12 seruassent 8 13 infringunt (in m. 2) L 14 papirio] LPRD Papyrio itemque infra h || cons R 15 strages (st in ras.) P tragis D 16 cum LPRD Cumque h || recentis] praecedentis (in mg. recentis m. 2) P 1∗∗∗recentes (3 litt. erasae quae fuisse pce aut prę possunt) R 17 pu∗gnantes (1 litt. ras.) P || instimnlarent (n lineis deletG) P intimalarent D )

idem deinde Papirius Satricum expulso inde Samnitico praesidio expugnauit et cepit. hic autem Papirius adeo tunc apud Romanos bellicosissimus ac strenuissimus habebatur, ut cum Alexander Magnus disponere diceretur ab Oriente descendens obtinere uiribus Africam atque inde in Italiam transuehi, Romani inter ceteros duces tunc in republica sua optimos hunc praecipuum fore qui Alexandri impetum sustinere posset meditarentur.

Igitnr Alexander anno ab Vrbe condita ccccxxvɪ patri Philippo successit in regnum: qui primam experientiam animi et uirtutis suae conpressis celeriter Graecorum motibus dedit, quibus auctor, ut ab imperio Macedonum deficerent, Demosthenes orator auro Persarum corruptus exstiterat.

itaque Atheniensibus bellum deprecantibus remisit, quos insuper etiam [*]( AVCTORES § 10 Liu. 9,16 § 2.9.11.12.19, sed ad illa 7 obtinere— Africam adhibito Iustino 21, 6 § 1; cf. Oros. 5, 22 § 3 et 4, 6 § 21. tap. 16 § 1 anno―ccccxxvɪ cf. Oros. 3, 12 § 1 (Eus. 1665 Philippum xxvɪ annos regnasse refert) || patri — snae Iustin. 9, 8 § 11 || conpressis—motibus Iustin. 11, 2 § 10 || auctor — exstiterat Iustin. 11, 2 § 7 § 2 Athen. -remisit Iustin. 11, 3 § 5, cf. 4 6 10 || quossoluit ignotus (an ex alia lectione Iustini 11, 4 § 10 ? cf. Duebner) ) [*]( EXPILATORES 4 hic—9 sQstinere eaeerpsit Paulus p. 24 et 25 . ) [*]( 1 vel] ac D 2 simamnitibus D || dnci) L dnce PB doce D 4 caepit PR coepit D 5 bellico. sissimus (pone o erasa s) P || strenissimus B strenuosissemus D 6 discendene LPBID 7 obtenere P || affricam PB (sed prior f erasa in) B ||. adque D || 1˜| i. e. in, a m. 2 in in mutatum L 8 cedens D || rep. L || sua] suos L U obtimos Ra 9 precipuum P || alexdri B || possit (i in e corr. m. 1) P 11 itaque D || ·cccc mο·xxuɪ· L quadrigentisemo uicensimosextoD12 phifilippo P||successit]filiussuccessitP filius successit B 13 conpressis] L conpraessis D conp̃sis PRa comp̃ssis R- || oeleriter (e prima in ras.) B || grecorum BD 14 machedonum PR1 || demusthenes D 15 extiterat PB extetirat D 16 depraecantibus L )

inde profecturus ad Persicum bellum omnes cognatos ac proximos suos interfecit. in exeroitu eius fuere peditum XXXII milia, equitum nn milia quingenti, naues CLXXX. hac tam parua manu uniuersum terrarum orbem utrum admirabilius sit quia uicerit an quia adgredi ausus fuerit incertum est.

primo eius cum Dario rege congressu sescenta milia Persarum in acie fuere, quae non minus arte Alexandri superata quam uirtute Macedonum terga uerterunt. magna igitur caedes Persarum fuit. in exercitu Alexandri cxx equites et nouem tantum pedites defuere.

deinde Gordien [*]( AVCTORES 1 Thebanos—3 fecit Iustin. 11, 4 § 7; cf. 11, 3 § 2 3 Illyrios ― 4 domuit item Eus. 1684 § 3 inde ― interfecit Iustin. 11, 5 §1 || in exercitu sqq. Justin. 11, 6 § 2.3 § 4 Justin. 11, 6 6 10-12 || n. 13 nouem] cf. Oros. 4, 1 § 13 § 5 deindededit Iustin. 11, 7 § 3 et 15 exceptis his: quae―oppugnatamque..dirept. dedit quae chronographia adhibita (uid. Eus. 1683) Gordien eandem atque Sardis urbem esse ratus suo Marte inseruit ) [*]( EXPILATORES 5 in exercitu―7 cʟxxx.. 9 primo—10 fuere compi- lauit Seuerus Chron. p. 463 ) [*]( 1 multae] LD multo PB || deruta L dirata (u m. 2) P 2 & thessaliae B 3 ylliryoa P yllyryos B illirios D || quoque om. LD || thracos et in marg. ɴ̊ (t. e. nota) L tracas D 4 perai* cum B 5 ac] ad D 6 fuerunt PRD || xxxɪɪ milia] PB triginta duo milia D xxx. milia. L || . equitum B || ·ɪɪɪɪ· milia quingenti] L ɪɪɪɪ·m̄·d· in corr. m. 2 P ·ɪɪɪɪ·∗∗ d; R quattuor quingente D; quatuor mille ducenti h 7 nanes] LPBD; et naues h || CLXXX] PB centumoctoginta (octiginta D) LD || hac tam) acta B || hac] ac L 8 admirabiluus (erasa b) P |mirabilius L || quia] LRD C (·uia m. 1) P quod Fabr. h || quia] LPRD quod Fabr. h || adgredi sed ad in ag corr. B 10 sescenta] LD δc· B DC P || aci*e (erasa a) B || quae] q; in uqu corr. B || minos B 11 uerba superata — 12 alezandri omissa a m. 1 add. m. 2 in imo marg. P || supera∗ta B || quam] quia P1 || machedonum LPB1 12 caedis PD et ante corr. B || exercitu] excercitu autem v || centum uiginti LD 13 aequitea P )