Octavius

Nec de fato quisquam aut solacium captet aut excuseteuentum: sit sors fortunae, mens tamen libera est, et ideo actus hominis, [*]( 1 hominum Gelenius II libris r: liris P 2 de Stygia palude ut glossema suspectum Dauisio 3 saepius ambientis ardoris] sic P, quam scripturam tuentur interpretes coll. Verge Aen. 6, 439 nouies Styx interfusa., ubiSeruius: nouem circuli Stygis inferos, id est terram cingunt; Vsener tentauit: illius i. fluminis et in inpios saeuientis ardoris 4 iudiciis P 6 destinata P 8 rapiens Dieursius; at u. Rigaltium et locos ab Elmenhorstio collatos 10 Aetnaei Oehier: hennei P, Aetnae r 1\\ montis deleuit Vrsmus, utroque loco Wowerus IIlesui P, Vesuuii r 12 ineiaesa P 15 minorisusceleris P 16 ledere P 18 inor P, sed addita ih s. L prima (?);matlu 20 solumodo P1 21 noscimur Wowerus; at u. Tertull. Apol. 46: Christianus uxori suae soli masculus nascitur 27 sors fortunae Heuman-n: sortis fortunae Pr, sortis fortuna Lindner, Fortis Fortunae )

quid enim aliud est fatum quam quod de unoquoque nostrum Deus fatus est ? qui cum possit praescire materiam, pro meritis et qualitatibus singulorum etiam fata determinat. ita in nobis non genitura plectitur, sed ingenii natura punitur. ac de fato satis, uel si pauca pro tempore, disputaturi alias et uberius et plenius.

ceterum quod plerique pauperes dicimur, non est infamia nostra, sed gloria: animus enim ut luxu soluitur, ita frugalitate firmatur.

et tamen qui potest pauper esse qui non eget, qui non inhiat alieno, qui Deo diues est? magis pauper ille est, qui cum multa habeat, plura desiderat.

dicam tamen quemadmodum sentio: nemo tam pauper potest esse quam natus est. aues sine patrimonio uiuunt et in diem pascuntur: et haec nobis tamen nata sunt, quae omnia, si non concupiscimus, possidemus.

igitur ut qui uiam terit, eo felicior quo leuior incedit, ita beatior in hoc itinere uiuendi, qui paupertate se subleuat, non sub diuitiarum onere suspirat.

et tamen facultates, si utiles putaremus, a Deo posceremus: utique indulgere posset aliquantum ■ cuius est totum. sed nos contemnere malumus opes quam contingere, innocentiam magis cupimus, magis patientiam flagitamus, malumus nos bonos esse quam prodigos, et quod corporis humana uitia sentimus et patimur, non est poena, militia est.

fortitudo enim in infirmitatibus roboratur et calamitas saepius disciplina uirtutis est. uires denique et mentis et corporis sine laboris exercitatione torpescunt: omnes adeo uestri uiri fortes, quos in exemplum praedicatis, aerumnis suis inclyti floruerunt.

itaque et nobis Deus nec non potest subuenire nec despicit, cum sit et omnium rector et amator suorum, sed in aduersis unumquemque explorat [*](Vrsinus (aut se excuset! euentum sit sortis fortunae Dauisius); cf. c. 11,16 igitur iniquum iudicem fingitis, qui sortem in hominibus puniat, non uoluntatem. ) [*]( 1 non natiuitas Ferrerius coll. uersu 4 2 fatus Sabaeus (in praefat. ed. Rorra.) : fatum P jj praescire meritum (uel [merita) Heyne, p. futura Heumann 5 fort. satis, etsi pauca \\I disputatum Heumann 6 ubeTius Dleteraiue: uerius Pr 8 qui Wowerus et Perizonius: quis Pr 11 tamen P: tandem r 12 in diem pascuntur Vrsinus: in diem pascua pascuntur Pr, in d. pecua pasc. Gelenius; cf. adp. 28, 14 13 qui omnia Perizonius; cf. Wopk. lectt. Tull. 2, 13 p. 201 15 itineri P1 18 contingere Oehler: contiuere Pr 20 corporis humani Hemnann 22 in <addidib Vrsinus, cf. Pauli II ad Corinth. 12, 9- 27 sed aduersis Heutnann ) [*]( 4* )