Octavius

Minucius Felix, Marcus

Minucius Felix. M. Minucii Felicis Octavius Iulii Firmici Materni Liber de errore profanarum religionum. Halm, Karl, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 2, 1867.

Iam enim nenio ad illa auspicia et auguria Romana, quae summo : labore collecta testatus es et paenitenter omissa. et obseruata feliciter.

Clodius scilicet et Flaminius et unus ideo exercitus perdiderunt, quod pullorum solistimum tripudium exspectandum non putauerunt. quid Regulus?

nonne auguria seruauit et captus est? Mancinus religionem tenuit, et sub iugum missus est et deditus. pullos edaces habuit et Paulus, apud Cannas tamen cum maiore populi Romani parte prostratus est.

Gaius Caesar, ne ante brumam in Africam nauigia transmitteret, auguriis et auspiciis renitentibus, spreuit: eo acus et nauigauit et uicit.

quae uero et quanta de oraculis prosequar? post mortem Amphiaraus uentura respondit, qui proditum iri se ob monile ab uxore nesciuit. [*]( 1 set quae Vahlen: et quae Pr, ut quae Vrsinus 2 Vesta sane nesciente obelo notauit Heumann 4 magis quam a sacerdotibus Heumann 5 interras et P pr. m. 1\\ condicuntul. Vrsinus 10 et (ante Vest.) om. r 11 ciuo Pl |1 res summa Vrsi-nus, rei p. summa Wowerus 14 ea Gelenius: est Pr; cf. cap. 7 II penitenterP, poenitenter r 15 Claudius Meursius 16 solistimum Gelenius: sollemnisimum P, solemnissimum r 17 arguria P, auspicia Cyprianus l. c. 3, 6 18 habuit Paulus et apud Wopkens, ut Cyprianus 3, 6; habuit et Paulus apud Cannas, tamen uulgo; uerborum distinctionem correxit Meursius 19 pop. Ro. P. Daniel: reip. Pr II Caius r 21 nauigio Dauisius, at u. Cypr. 22 retinentibus Vrsinus, at u. Cypr. 3, 6 II spręuit P II felicius Heumann, at u. Buenem. ad Lactant. D. I. 6, 24, 2 23 euentura malim, cf. tamen Lact. de mortt. persec. 10 24 proditum iri se P corr. ex prodituis rise; proditus est ipse r II nesciuit ire sias P, nescius. Tiresias r )

38
Tiresias caecus futura uidebat, qui praesentia non uidebat.

de Pyrro Ennius Apollinis Pythi responsa confinxit, cum iam Apollo uersus facere desisset: cuius tunc cautum illud et ambiguum defecit oraculum, cum et politiores homines et minus creduli esse coeperunt. et Demosthenes, quod sciret responsa simulata, φιλιππίζειν Pythiam querebatur.

At nonnumquam tamen ueritatem uel auspicia uel oracula tetigerunt. quamquam inter multa mendacia uideri possit industriam casus imitatus, adgrediar tamen fontem ipsum erroris et prauitatis, unde omnis caligo ista manauit, et altius eruere aperire manifestius. spiritus sunt insinceri, uagi, a caelesti uigore terrenis labibus et cupiditatibus degrauati.

isti igitur spiritus, posteaquam simplicitatem substantiae suae onusti et inmersi uitiis perdiderunt, ad solacium calamitatis suae non desinunt perditi iam perdere et deprauati errorem prauitatis infundere et alienati a Deo inductis prauis religionibus a Deo segregare.

eos spiritus daemonas esse poetae sciunt, philosophi disserunt, Socrates nouit, qui ad nutum et arbitrium adsidentis sibi daemonis uel declinabat negotia uel petebat.

magi quoque non tantum sciunt daemonas, sed etiam quicquid miraculi ludunt, per daemonas faciunt: illis adspirantibus et infundentibus praestigias edunt, uel quae non sunt uideri, uel quae sunt non uideri.

eorum magorum et eloquio et negotio primus Hostanes et uerum Deum merita maiestate prosequitur et angelos, id est ministros et nuntios Dei sed ueri, eius uenerationi nouit adsistere, ut et nutu ipso et uultu domini territi contremescant. idem etiam daemonas prodidit terrenos, uagos, humanitatis inimicos.

quid Plato, qui inuenire Deum [*]( 1 caecus suspectum Dauisio 2 phyrro P II pyti P, Pythii r II confincxit P 3 illuc r 5 philippi zaeno phytiam P, Philippizin pytiam r 6 quaerebatur P 7 tetigerunt P: tetigere edd. 11 insingeri P II et uagi Vrsinus, ut habet Cypr. 3, 8 12 lauibus P pro m. 15 perditi perdere Vrsinua cum Cypriano 19 appetebat P. Daniel et Ehnenhorst, gerebat Hetmann 20 miraculis P. Daniel 21 praest. edunt et efficiunt uel quae n. sunt uideri Vahlen 22 magnorum P ante rasuram (quorum tamen praecipuus Hostanes Cypr. 4,1) 23 primus sosthenes Pr, em. Oelenius 25 sed et ueri P, sed et erasum II eius Vrsinus: eiusq. Pr; cf. Cypr. 4, 2: Hostanes et formam ueri Dei negat conspici posse et angelos ueros sedi eius dicit adsistere 27 inueniri P 1 m. corr. in inuenire )

39
negotium credidit, nonne et angelos sine negotio narrat et daemonas? et in Symposio etiam suo naturam daemonum exprimere conititur? uult enim esse substantiam inter mortalem inmortalemque, id est inter corpus et spiritum mediam, terreni ponderis et caelestis leuitatis admixtione concretam, ex qua monet etiam t nos procupidinem amoris, et dicit informari et inlabi pectoribus. humanis et sensum mouere et adfectus fingere et ardorem cupiditatis infundere.