Divinarum Institutionum

Aurium uoluptas ex uocum et cantuum suauitate percipitur, quae scilicet tam uitiosa est quam oblectatio illa de qua diximus oculorum.

quis enim non luxuriosum ac nequam putet eum qui scaenicas artes domi habeat? atquin nihil refert utrumne luxuriam solus domi an cum populo exerceas in theatro.

sed iam de spectaculis dictum est. restat unum quod est nobis expugnandum, ne capiamur iis quae ad sensum intimum penetrant. nam illa omnia quae uerbis carent, id est aeris ac neruorum suaues soni possunt facile contemni, quia non adhaerent nec scribi possunt.

carmen autem compositum et oratio cum suauitate decurrens capit mentes et quo uoluerit inpellit. inde homines litterati cum ad religionem dei accesserint ab aliquo inperito doctore fundati, minus credunt.

adsueti enim dulcibus et politis sine orationibus siue carminibus diuinarum litterarum simplicem communemque sermonem pro sordido aspernantur. id enim quaerunt quod sensum demulceat, persuadet autem quidquid suaue est et animo penitus, dum delectat, insidit.

num igitur deus et mentis et uocis et linguae artifex diserte loqui non potest? immo uero [*](EPITOME c. 21] c. 58, 6 s. ) [*](AUCTORES 13 s.] cf. Cic. de or. I 8, 30. ) [*](B(G)RHPV] 1 conuenit BR a dei* (a er.) B 3 uolumptas B ex] et B cantutfm B2 perciltur B\', percipiltur B3 4 ille V 6 scenicas BH adquid B1, adquin B3, atquin (exp. m. 3) P 7 luxuri**am (os er.) B 8 dictu (~ m. 2) B est om. R 9 his BHPar (iis ras. ex his) V qui Bcorr. B2 sensu C" m. 2) B 10 penetrnrnlt B2 nam ex nec V 11 suauis B 12 exscribi R carnem Pl, s. I. et ras. corr. P3, carnem ex carnen F1, carmen corr. V3 13 decurrens R, quod coniecerat Buenemannus conl. IV 18,12; V 1,10; decipiens (n s. I. B2) BHPV 14 religione (~ m. 3) P ab Ad religionem incipit codicis G pag. 149 (79) paene tota lecta 15 accesseriwt P, accesserit (" m. 2) V post accesserint hoc si non fuerint B (sed s. 1. add. B3) R a perito aliquo R inperito (imp- H) GH, \'iiperito F1, perito BRPV1 munus H 17 sermonemu (et er.) B 18 asperna[n]tur 20 insidet C-dit B1) Bs, insidit ex insidat F; cf. pag. 561, 10 mentes B\', corr. B\' 21 diserti V stlmma uero immo (corr. m. 1 ?) B )

ergo qui ueritati studet, qui non uult se ipse deicere, abiciat inimicas ac noxias uoluptates, quae animam uitiant ut corpus cibi dulces: praeferantur uera falsis, aeterna breuibus, utilia iucundis.

nihil aspectu gratum sit nisi quod iuste, quod pie fieri uideas, nihil auditu suaue nisi quod alit animam melioremque te reddit, maximeque hic sensus non est ad uitium detorquendus, qui nobis ideo datus est, ut doctrinam dei percipere possemus.

itaque si uoluptas est audire cantus et carmina, dei laudes canere et audire iucundum sit.

haec est uoluptas uera quae comes est et socia uirtutis, haec non est caduca et breuis ut illae quas adpetunt qui corpori ut pecudes seruiunt, sed perpetua et sine ulla intermissione delectans.

cuius terminos si quis excesserit nihilque aliut ex uoluptate petierit nisi ipsam uoluptatem, hic mortem meditatur, quia sicut uita perpetua in uirtute est, ita mors in uoluptate.

qui enim temporalia maluerit, carebit aeternis, qui terrena praetulerit, caelestia non habebit. [*](B(G)RНPV] 2 iutellegerunt BI, corr. B3 quae ipse] quae ipsius ut ipse R omnibus ipse P 3 ueritati* B deicere B, decipere cdt., sed cf. II12,17 et adn. crit.; III29,15; IV 27,17 4 uo[l]untates G uitiant Buenemannus, subiciat BI, subiciuirt JBJ, subiciant G, sibi uitiant B, subiciunt H, sibi uinciant P, sibi uinceant V; praeterea illiciunt uel sibi subiciunt, uitiant coni. Buenemannus, suffocant Heumannus, sibi uinciant alii edd.; subuitiant scriberem, sa haec uox non careret auctore; uitiauit recepi, sibi et sub in codd. ex proximo cibi, ad quod transiluisset librarius archetypi, correcta esse coniciens cibi] sibi V dulces] ducas Bl, corr. B* 5 praeferuntur G uera falsis aeterna om. G falsi V [br]ebibus G 6 iure Bl, corr. B3 nitaiil B3 7 auditu* (s ? er.) B auditu suane P1, corr. P3, auditus uane Valet B te del. P3 9 data P1, carr. P5 possimus B, (po)[ssimus] G 10 itaque] ita est P1, corr. P3 11 **iucundum (in ? er.) B, [etiucun](d)[u](m) G 12 ers\'t (ante et) B3 breui[s]sedill[a]e (s et a add. m. 2, sed ex et m. 3) B 13 illa B qui] quae B uelut BH, ue[lut] G 14 cuius] cumius P1, m del. P3, cumuis V1 in cuius t[er] desinit codicis G pag. 149 (79), sequitur pag. 150 (80), cuius in uerss. 1-22 et 30. 31 multa legi poterant 15 uoluntate V 17 uolu[n]I[ta.](te) G temporaria B3 f-lia Bl) PV 18 et caruerit Bl, et carebit B3 tierrena prjaetulerit V1, terrena prae del. et s. I. terrena per scr. V1 ) [*]( 36* )