Divinarum Institutionum

num possunt innocentes existimari qui uiscera sua in praedam canibus obiciunt et quantum in ipsis est crudelius necant quam si strangulassent?

quis dubitet quin impius sit qui alienae misericordiae locum tribuit? qui, etiamsi contingat ei quod uoluit, ut alatur, addixit certe sanguinem suum uel ad seruitutem uel ad lupanar.

quae autem possint uel soleant accidere in utroque sexu per errorem, quis non intellegit, quis ignorat? quod uel unius Oedipodis declarat exemplum duplici scelere confusum. tam igitur nefarium est exponere quam necare.

at enim parricidae facultatum angustias conqueruntur nec se pluribus liberis educandis sufficere posse praetendunt: quasi uero aut facultates in potestate sint possiden-. tium aut non cottidie deus et ex diuitibus pauperes et ex pauperibus diuites faciat.

quare si quis liberos ob pauperiem non poterit educare, satius est ut se ab uxoris congressione contineat quam sceleratis manibus dei opera corrumpat.

ergo [*](EPITOME 21-560, 3] c. 58, 4. ) [*](BBHPVJ 1 uerum om. B ne*** B jionj B3 polluantur Bl, corr. Bs 2 animabus H, quod etiam cod. Gothano et Begiomentano traditum probare uidetur StnNius, Ueber die lat. Deel. und Coniug., pag. 10 adn., \' sed cf. animis VII 2, 1; de opif. 19, 2 abnegawt B2, adnegant P1, corr. Ps 4 parcant (post non), alt. a ex u m. 3, n exp. m. 2 B, portant V sua Bl, corr. m. al. hift B1 5 quOta, B7 6 num] non BH possint V existimari (r in ras. ex t ? m. 2) B uiscera* sua* (duo s er.) B 7 negant Bx 8 stranguilent B, strangnilassent H qui] quinrel B2 9 quin (ame etiamsi) H etiamsi* (c er.) B, etiam se F04 conitingiat V 10 *ut V aididixit ex utuixit P1* sutrm B2 seruitium B 12 per] uel per B errore C m. 2) B 13 uel om. B unus P1 (corr. P3) Y oedypi (ypi in ras. ex 6 litt. m. 2) B, ydipodis H duplici scelere]\'dupliciscere V 14 nefagrium V 15 at] ait H conquaerunt B, conqu*eruntur (a. er.) H, conquiruntur V 16 plurimis B liber seducandis B libris V 17 aut om. B, ut V potestatem H possidendu V 18 codie V et om. HPV diuitiis Bl (corr. B2) H 20 satis PV . ab ex ad V uxoribus V 21 operam H )

m scaems quoque nescio an sit corruptela uitiosior. nam et comicae fabulae de stupris uirginum loquuntur aut amoribus meretricum, et quo magis sunt eloquentes qui flagitia illa finxerunt, eo magis sententiarum elegantia persuadent et facilius inhaerent audientium memoriae uersus numerosi et ornati.

item tragicae historiae subiciunt oculis parricidia et incesta regum malorum et coturnata scelera demonstrant.

histrionum quoque inpudicissimi motus quid aliut nisi libidines et docent et instigant? quorum eneruata corpora et in muliebrem incessum habitumque mollita inpudicas feminas inhonestis gestibus mentiuntur.

quid de mimis loquar corruptelarum praeferentibus disciplinam, qui docent adulteria, dum fingunt, et simulacris erudiunt ad uera? quid iuuenes aut uirgines faciant, cum haec et fieri sine pudore et spectari libenter ab omnibus cernunt?

admonentur utique quid facere possint et inflammantur libidine, quae aspectu maxime concitatur, ac se quisque pro sexu in illis [*](EPITOME 3-561, 4] c. 58, 5-7. ) [*](AUCTORES § 27—35] cf. Minuc. Fel. c. 37,11 s. § 27-31] cf. Cyprian. ad Donat. c. 8. ) [*](BBHPV] 2 ne] nec H conscientiam] conspiciam P1 (corr. PJ) V 3 populo] de populo R scaenis P, scenis edt. ex quoq. hoc quoq. (alt. q lin. del.) i. e. quoniam m. 1 ?, tum ras. quoq. restitutum, P 4 uitiosior (u in ras. ex d ? m. 3) B 5 locuntur R, locuuntur (exp. m. 3) P, loquutur sic V amatoribus BH 6 post flagitia 3 uel 4 litt er. P 7 persuadente (om. et) PV 8 tragyicai B2, traicae H 9 parricidl* B2, parriacrdia P* incasta R rerum B malarum (alt. a ex 0) B* coturnata C (nisi quod co*turnata, er. i uel t B) 10 demotrstrant B* hist*rionum (0 er.) B 11 qui P1 (corr. P3) V °nisi (e add. m. 1 ?, exp. m. 3) P 12 muliebri f-em Bl) B3, muliebre R, mulierbIrem Ps inceêsu* (m er.) B mollita B3 13 et inpudicas H **laaestibus ex caesaestibus ut uid. P1, **gaestibus P3, cestibus V quirdl P3 14 minis P1 fminris P3) V qui ex quo V 15 du in ras. ex et ut uid. B* simulatis edd. at uero H 16 quirdJ B3 uirgines*** (aut ? er.) B faciunt Va;: 17 ab omnibus libenter H 18 liuidine Bl, corr. B3 que B1, qui B3 19 concitarnJtur B1 )

circensium quoque ludorum ratio quid aliut habet nisi leuitatem uanitatem insaniam? tanto namque impetu concitantur animi in furorem, quanto illic impetu curritur, ut iam plus spectaculi exhibeant qui spectandi gratia ueniunt, cum exclamare et efferri et exsilire coeperint.

uitanda ergo spectacula omnia, non solum ne quid uitiorum pectoribus insidat, quae sedata et pacifica esse debent, sed ne cuius nos uoluptatis consuetudo deleniat et a deo atque a bonis operibus auertat.

nam ludorum celebrationes deorum festa sunt, siquidem ob natales eorum uel templorum nouorum dedicationes sunt constituti.

et primitus quidem uenationes, quae uocantur munera, Saturno sunt attributae, ludi autem scaenici Libero, circenses uero Neptuno. paulatim tamen et ceteris diis idem honos tribui coepit singulique ludi nominibus eorum consecrati sunt, sicut Sinnius Capito in libris spectaculorum docet.

si quis igitur spectaculis interest ad quae [*](EPITOME 4-12] c. 58, 8 s. 12-19] c. 58, 1 s. 19-562,2] c. 58, 9. ) [*](AUCTORES 18 Sinnius Capito] cf. Hertzium, Sinnius Capito, pag. 18. 27. ) [*](BRHPV] 1 palfigura.t sic V probantque (n in ras. ex 2 litt. m. 2) B illa* (m er.) B 2 corruptiones V 3 praematuriis Bar (alt. i er.) Y senes om. Y 4 docet Bl, corr. B2 post quoque s. I. et B2 7 uti amplius H expectaculi BV exhibent H, exibeant PV 8 ueniant BI, corr. B3 exclamari BI, corr. 1P, ea clamare H eferri R, efferri P3 exilire R, exilere V 9 non solum ne] malum ne (ma in ras. m. 2, et ~. m. 3) B 10 insideat R, insidiat P; cf. pag. 562, 20 11 nec BarV post i cuius add. qua P3 deliniat H, delaeniat (corr. m. 3) P 12 boni**s (bu er.) B 13 temporum HPV nouorum] bonorum H 14 et imprimitus R quidem om. B uenerationes H 15 quae] et quae cum Lipsio Saturn. I 5 Bitschelius, opusc. IV 638; cf. Epit. 58, 1 adtributae RHPV, attributa B, sic l*udi (a er.) H, laudi (a exp. et lin. del. m. 1 et 3) P 16 scenici B1 (corr. B2) HPl (corr. P3) V 17 ditfs B2, deis P item B1, corr. Bs 18 sinnius BHPV (quod propter errorem editorum Sisinnius scribentium moneo), om. R 19 ad quae] atque BRP1, corr. P3, adque HV ) [*]( XVIIII. Lad. i. ) [*]( 36 )