Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

uidere enim nullo modo poterant quare aut a quo et quemadmodum religio [*](BRSHPV] 1 fragili P1, carr. P2? 2 quam\'uis\' p2 enepti P1, corr. P2, sic saepius qui BSH cormptilibus R 3 aliquit. B, sic saepe tamell] tamen se habere P 4 quia coni. 1\'hilo 5 res S atque expunx. m. post. R 7 hii P 8 religiones P1, corr. P2 errore S facti (c ex alia litt., i in ras. ex o) B 9 putauerunt s. l. ex potuerunt V quoniam] quia SH 11 prospe\'xe\'runt P2 suos pedes R 15 illperitis (s add. m. 2) P et om. H 16 sapielltis V fatelltur H iis R\', liis BRISHV, *iis (h er.) P 18 illiqus B, iniquis (-qs) S putes S diuinari (i final. ex e) B debuisse1 potuisse edd. W se om. H confiteor SH 20 iis RI, his R2 cum cett. 21 et om. H 22 ueram om. B religionem add. Aldinac pronuntiarunt S 2:3 esset] esset et P 24 quod om. RH esse P1, corr. P2 25 aduindicaret (om. ac) H uideri H 26 poterat H et] aut B)

107
uera opprimeretur, quod est diuini sacramenti et caelestis arcani: id uero nisi doceatur, aliquis scire nullo pacto potest. summa rei haec est.

mperiti et iusipieutes falsas reiigioucs pro ueris habent, quia neque ueram sciunt neque falsam intellegunt, prudentiores autem quia ueram nesciunt, aut in his quas falsas esse intellegunt perseuerant, ut aliquid tenere uideantur, aut omnino nihil colunt, ne incidant in errorem, cum id ipsum maximi sit erroris, uitam pecudum sub figura hominis imitari.

falsum uero intellegere est quidem sapientiae, sed humanae, ultra hunc gradum procedi ab homine non potest, itaque multi philosophorum religiones ut docui sustulerunt: uerum autem scire diuinae sapientiae est; homo autem per se ipsum peruenire ad hanc scientiam non potest, nisi doceatur a deo.

ita philosophi quod summum fuit humauae sapicntiae adsecuti sunt, ut intellegerent quid non sit: illud adsequi nequiuerunt, ut dicerent quid sit. nota Ciceronis uox est: utinam tam facile uera inuenire possem quam falsa conuincere.

quod quia uires humanae condicioiiis excedit, eius officii facultas nobis adtributa est, quibus tradidit deus scientiam ueritatis. cui explicandae quattuor posteriores libri seruient: nunc interim falsa ut coepimus detegamus.