Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

in toto autem genere hominum quia solum praesens tempus apparet, ex eo tamen et praeteritum id est origo colligitur et futurum id est dissolutio.

nam quoniam est, apparet aliquando coepisse — esse enim nulla res sine exordio potest - et quia coepit, apparet quandoque desiturum; nec enim potest id totum esse inmortale quod ex mortalibus constat.

nam sicut uniuersi per singulos interimus, fieri potest ut aliquo casu omnes simul, uel sterilitate terrarum, quae accidere particulatim solet, uel pestilentia, ubique diffusa, quae singulas urbes aut regiones plerumque populatur, uel incendio in orbem inmisso, quale iam fuisse sub Phaethonte dicitur, uel diluuio aquarum, quale sub Deucalione traditur, cum praeter unum hominem genus omne deletum est.

quod diluuium si casu accidit, profecto potuit accidere ut et ille unus qui superfuit interiret. si autem diuinae prouidentiae nutu, quod negari non potest, ad reparandos homines reseruatus est, apparet in dei potestate esse uel uitam uel interitum generis humani. quod si potest occidere in totum, quia per partes occidit, apparet aliquando esse ortum, et fragilitas ut initium, sic declarat et terminum.

quae si uera sunt, non poterit defendere Aristoteles quominus habuerit et mundus ipse principium. quod si Aristoteli Plato et Epicurus extorquent, et Platoni et Aristoteli qui semper fore mundum putauerunt, licet sint eloquentes, ingratis tamen idem Epicurus eripiet quia sequitur ut habeat et finem.

sed haec in ultimo libro pluribus: nunc ad hominis originem recurramus. [*]( 25 in ultimo libro] c. 14, 5 ss. ) [*](AUCTORES 17-24 (22 Epicurus)] cf. ad frg. 304 (p. 214, 26). ) [*](BRpHPV] 1 totu V, r<M. et a.!. corr. V2 quia] quamquam coMt. Thilo 3 nam] quam R 5 desiturum] esse desituram R 8 stcrelitate BV1 uel particulatim P 9 uel ei B qua B aut] ac RH, fort. recte 10 orbe H 11 qualem H iam in orbe (exp. M<. 3) B sub ex iu B3 factonte B, fetonte R 14 ∗u⌊n⌋us ex iustus ut Mtd. B3 15 nutu] datur B 16 potestatem P 18 accidere H accidit H aiiquando V 19 ut] et B* (corr. B3) H declararet H 20 potest R 21 post si eras. & V 23 iugrates (e M: i) B3 24 epicurus idem H eripiet] docet B, eripuit et B ad quia cf. indcem gramm. ut] et P 25 pluribus] pluribus eisequemur B percurramus P )

152