Epitome Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

Hi sunt daemones, de quibus poetae saepe in carminibus suis locuntur, quos custodes hominum appellat Hesiodus. ita enim persuaserunt hominibus inlecebris atque fallaciis suis, ut eosdem deos esse crederent.

denique Socrates habere se a prima pueritia custodem rectoremque uitae [*](INSTITUTIONES 2—5. 6] II 8, 6. 5 (liuorem). 5-8] haec non sunt in Instit. 8-12] cf. II 13. 12—21] II 1-i, 1—4. 8. 11 (in solacium perditionis). c. 23] II 14-16 passim. 22—24] II 14, 7. 24 s.] II 14, 8. 25-696, 2] II 14, 9. ) [*](AUCTORES 23] Op. et d. 123. ) [*](T] 1 dilluuium T brebiata T 6 liuore Pf, libere T cedem T 9 (eos) corrumperet Pf 11 rarum Pf, rerum T sed] et Pf 17 uoluptates Pf, uolumtates T 18 sententia Pf, sententiam T 19 post substantiam fort. caelestem intercidit, cf. Inst. II14, 1 20 haberent Pf 21 sP) conuerterunt Pf 22 hii T demones T sepe T 24 adque T 26 rectoremquae T )

696
suae daemonem praedicabat, sine cuius nutu et imperio nihil agere posset.

adhaerent ergo singulis et suh nomine geniorum aut penatiuin domos occupant. his sacraria constituuntur, his cottidie libatur ut laribus, his honos datur tamquam malorum depulsoribus;

hi a principio ut auerterent homines a dei ueri agnitione, nouas religiones et cultus deorum introduxerunt, hi memorias regum mortuorum consecrari, templa constitui, simulacra fieri docuerunt, non ut honorem dei minuerent aut suum augerent, quem peccando amiserant, sed ut uitam hominibus eriperent, spem uerae lucis auferrent, ne homines, unde illi exciderunt, ad immortalitatis caeleste praemium peruenirent.

idem astrologiam prodiderunt et auguratum et aruspicinam: quae cum per se falsa sint, tamen ipsi auctores malorum sic ea gubernant, sic temperant, ut uera credantur.

ipsi etiam magicae artis praestigias ad circumscribendos oculos reppererunt — illorum adspiratione fit ut

quod sit, non esse et quod non sit, esse uideatur —, ipsi necyomantias, ipsi sortes et oracula, ut mentes hominum per ambiguos exitus mentita diuinatione deludant. in templis uero et sacrificiis omnibus praesentes adsunt et prodigiis quibusdam fallacibus editis ad miraculum praesentium sic homines circumueniunt, ut inesse numen simulacris et imaginibus credant.

inrepunt etiam corporibus ut spiritus tenues uitiatisque membris morbos conciunt, quos sacrificiis uotisque placati postmodum relaxent, somnia inmittunt aut plane terrores, ut ipsi [*](INSTITUTIONES 2-5] II 14, 12. 5-8] II 16, 3. 5.15. 8- 12] II 16, 0 s. 12-15] II 16, 1 s. 15-17] II 14, 10. 17 s.] II 16, 1. 18 s.] II 14,6 (et-temperare); 16, 2. 19-22] II 16, 10. 23-697, 2] II 14, 14; 16, 14 prodigiis-uenerationem. ) [*](TJ 1 daemona Inst. II 14, 9 prWedicabat T 2 adherent T 5 hi Pf, his T 8 constutui T 9 aut Pf, haut T amiserant Heum, amiserunt T 10 spemque Ileicm, et spem Buen 11 premium T 12 cf. auguratio Inst. II16, 1 14 autores T 15 prestigias T circumscribendos Pf, circumscribendas T 16 distin.tit locum et post illorum add. enim Da, Pf oratione continuata post oracula add. inuonerunt 18 necromantias Pf, cf. Inst. II 16, 1 19 diuiuitate Inst. II 16, 2 deluderent Da, sed cf. pag. 60,\'), 20 habeant 20 presentes T 24 placati Pf, placatis T 25 plena terroris Da )

697
rogentur, aut quorum exitus respondelaiit ueritati, ut uenerationem sui augeant.

nonnumquam etiam in sacrilegos edunt aiquid ultionis, ut quisquis uiderit, timidior ac religiosior fiat. sic fraudibus suis obduxerunt humano generi tenebras, ut oppressa ueritate summi ac singularis dei nomen in obliuionem ueniret.