De Opificio Dei

Multa esse constat in corpore quorum uim rationemque perspicere nemo nisi qui fecit potest.

an aliquis enarrare se putat posse quid utilitatis, quid effectus habeat tenuis membrana illa perlucens qua circumretitur aluus ac tegitur?

quid rienum gemina similitudo? quos ait Varro ita dictos. [*](AVCTOHES 7 s.l cf. Fost. p. 230. 10. Paul. p. 231 M. EXPILATORES S fi] Isidor. orig. XI 1. 113: de diff. rer. XVII 71. 9. 15 -17] Isidor. de diff. rer. XVII 72. 23 s.1 Isidor. origo. XI 1, 97. ) [*](IpPVJ 1 tetretibus 1" suis B tcnLuft.,tis P5 2 eadem] B1. et eadem P 3 manibus] PV, L(,l\'u.Jrihus HZ 5 talis B ard\'standum P2 7 firmauit r rlrabile P2 8 rnoth., Pl aequidem P1. C?(\\uertot\'idem P2 aeque. alt. e m. 3, sed iam m.lut uid.. V quod BPl (in ras. corr. P-) Vac (part, ras. cor", V1) 10 iijiuncti (in exp. et linea del. tłI. 3) B c\'-Ipo..uit P .11 illut B 13 magnitudine.. (m? er.) P uidi«\'atur (sic) F 14 arcl\'iumento r 17 quo P 1S adeo P1 20 nisi in marg. P 21 habet r 22 eircumre*titur I\' 23 qup ex \'lni (sic) r rienum] JłPI. i del. P-. renium 1\'; cf. p. 43. 9)

quae uiscera quasi ex conturbato sanguine uidentur esse concreta. quid fellis amarissimus liquor? quid globus cordis? nisi forte illis credendum putabimus qui adfectum iracundiae in felle constitutum putant, pauoris in corde, in splene laetitiae.

ipsius autem iecoris officium uolunt esse ut cibos in aluo concoquat amplexu et calefactu suo, quidam libidines rerum ueneriarum in iecore contineri arbitrantur.

primum ista perspicere acumen humani sensus non potest, quia horum officia in operto latent nec usus suos patefacta demonstrant. nam si ita esset, fortasse placidiora quaeque animalia uel nihil fellis omnino uel minus haberent quam ferae, timidiora plus cordis, salaciora. plus iecoris, lasciuiora plus splenis habuissent.

sicut igitur nos sentimus audire auribus, oculis cernere, naribus odorari, ita profecto sentiremus nos felle irasci, iecore cupere, splene gaudere.

cum autem unde adfectus isti ueniant minime sentiamus, fieri potest ut aliunde ueniant et aliud uiscera illa quod nos minime suspicamur efficiant, nec tamen conuincere [*](EXPILATORES 3-7] Isidor. de diff. rer. XVII 66. ) [*](BPVJ 1 riui (u in er. d uel o ? m. 1 Y) B umores B1, humorLiSj BJ, h postea er„ hUjiiioris V 2 quia] PF, quoniam B subpini Y 3 splenis] BV, splen (l ras. ex b ?) P edd., sed nominatium splenis est in excerpto gramm. codicis Bernem. 207 aaee. IX-X, Aneed. Helvet. ed. Hagen p. 61, 17, cf. etiam Priscian. I 149, 8 H et Archiu. Zuigr. et gramm. lat. VIIIp. 130 4 congraegata (pr. a del. m. 3) B 5 cordjSj Y post cordis s. I. qui uiuus sanguinis fons est (exp. 34,19) add. B* 6 putauimus B1 (corr. B3) yac, in ras. corr. m. 1 quiaeffectum ut uid. B\\ qui#affectum B3 constirtu\'tum V2 7 splen.e (a uel i ? er.) P 8 in aluo concoquat amplexu] BV, inuo concoquat at inplexu sic P 9 quidam (am add. m. 2) V libidinis B1 (corr. B3) P uerum Bx uenerearum edd. 10 iecori Bu, corr. m. 1 uel 2, »»»iecore (cor er., iecore in ras.) Y 11 rnon\' B3 12 usos V1, part. ras. corr. V2 essent P, êert\' Y 14 et timidiora B cordis, salaciora plus iecoris] B, iecoris P, cordis V, cetera om. PV 16 odorari] BupYi, odorare Bif V2; cf. p. 24, 2 17 fellL e J Ps iecore (c ras. ex t) V 20 quod nos minime] BP, qui nos Y, recte? ) [*]( XXVII. IAet. 8 ) [*]( 4 )

id tamen certum et indubitatum esse debet, tot res, tanta uiscerum genera unum et idem habere officium ut animam contineant in corpore. sed quid proprie singulis muneris sit iniunctum, quis scire nisi artifex potest cui soli opus suum notum est?