De Ira Dei

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part II, Fasc 1. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1897.

Sed quoniam conpactus est, ut diximus, e duobus. [*]( 22 at diximus] c. 15, 3. ) [*](BP (om. 1 s. 14-16)] 1 corruptellas B uoluptates edd., cf. Inst. VI 19,10, sed cf. Epit. 56, 6 utuntur (libidinis adfectu) ad solam uoluptatem. irae adfectu] Buenemannus, iram (m del. m. 3) et adfectum B 2 a dum denuo incipit P iis] edd., his BP 4 at B 5 tragediae B, tragoedia P1 esset] edd., est BP arcychiitas Bl, arcyitas B3, architas P 6 si ] P, qui ex s V et i B2 iniuriarm\' B3 7 repressussedse Bx, repressius*«est B1 rse PJ et patientia. (m er.) furoris Bl, lineae postea erasae impetumi,tigasset BI. impetummi tigauit B3 11 Liraj B3 12 id P 13 dei om. B post dei haec dicere-cogitare (16) desunt, dimidio uergus et tribus proximis uacuis, P 14 istoici B negant edd.. recte? domini Bx, deum B3 15 coerguere Bxc 17 praesentirc dubitanter Heusingerus, Emendat. p. 142 autem\' P21 18 ad dei] P. ad***** (didit er.) B ante factus s. I. add. si B1 21 praeceptis] 1\'. caput B 22 est om. P )

118
animo et corpore. in altero uirtutes, in altero uitia continentur et inpugnant inuicem. animi enim bona, quae sunt in continendis libidinibus, contraria sunt corpori, et corporis bona, quae sunt in omni genere uoluptatum, inimica sunt animo.

sed si uirtus animi repugnauerit cupiditatibus easque conpresserit. erit uere deo similis. unde apparet animam hominis, quae uirtutem diuinam capit, non esse mortalem.

sed discrimen illud est quod cum uirtus habeat amaritudinem et sit dulcis inlecebra uoluptatis, uincuntur plurimi et abstrahuntur ad suauitatem. hi uero quia se corpori rebusque terrenis addixerunt, premuntur in terram nec adsequi possunt diuini muneris gratiam, quia se uitiorum labibus inquinauerunt..

qui autem deum secuti eique parentes corporis desideria contempserint et uirtutem praeferentes uoluptatibus innocentiam iustitiamque seruauerint. hos deus ut sui similes recognoscit.

cum igitur sanctissimam legem posuerit uelitque uniuersos innocentes ac beneficos esse, potestne non irasci, cum uidet contemni legem suam, abici uirtutem, adpeti uoluptatem?

quod si est mundi administrator, sicut esse debet, non utique contemnit id quod est in omni mundo uel maximum. si est prouidus, ut oportet deum, consulit utique generi humano, quo sit uita nostra et copiosior et melior et tutior. si est pater ac dominus uniuersorum, certe et uirtutibus hominum delectatur et uitiis commouetur. ergo et iustos diligit et inpios odit.

\'odio inquit \'opus non est: semel enim statuit [*](BPJ 2 ref B3 ante inuicom s. I. se er., quod add. m. 2. B anima B1. corr. B3 sunt om. B 5 s. rcpresserit K, sed cf. Buenemannum 6 erit oni., sed post similis habet inuenitur B 7 diuina P S illud in marg. P 9 lucis B uoluptatcs (c ex i) B2 10 suaui- taternf B3 hi* (i er.) P ii uero qui edd. corpore Bl. corr. B3 11 terra (a in 1 ucl 2 litt. er. m. 1) B 13 deum] P. doini ni uel dom ni in donni. ni corr. B1 eique secuti P parentis Bl, corr. B2 corporLisj B2 15 hoc P1 17 potest»ne (i ? er.) P 18 auici ut uid. Bl, corr. B2 19 quasi Bl. nirPasi B2 administratur Bac 20 omni (i in er. c ? m. 3) B 21 doniinum B consul i t B3 22 quo. (d er.) P cupiosior Jtl. corr. B3 \'23 deus P ref B3 )

119
bonis praemium et malis poenam\'. quod si aliquis iuste innocenterque uiuat et idem deum nec colat nec curet omnino, ut Aristides et Cimon et plerique philosophorum, cedetne huic inpune quod cum dei legi obtemperauerit, ipsum tamen spreuerit ?

est igitur aliquid propter quod deus possit irasci tamquam fiducia integritatis aduersus eum rebellanti. si huic potest irasci propter superbiam, cur non magis peccatori qui legem cum ipso pariter latore contempserit ?

iudex peccatis dare non potest ueniam, quia uoluntati seruit alienae, deus autem potest, quia ipse est legis suae disceptator et iudex: quam cum poneret, non utique ademit sibi omnem potestatem, sed habet ignoscendi licentiam.